အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ႏိုင္ငံေတြဆီ ထြက္ေျပးၾကတဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အေရး ထိုင္းႏုိင္ငံက က်င္းပဖို႔ စီစဥ္ေနတဲ႔ ညီလာခံကို ျမန္မာႏုိင္ငံ တက္ေရာက္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ျမန္မာ အစိုးရက တုန္႔ျပန္လုိက္ပါ တယ္။ ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ လူကုန္ကူးမႈ ျပႆနာကို ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ျပႆနာ အျဖစ္ ဦးတည္ခ်က္ေျပာင္းေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနတာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ျမန္မာ အစိုးရက ေျပာဆိုပါတယ္။ ဒီရက္ပိုင္း အတြင္း မွာဘဲ ပင္လယ္ျပင္ထဲမွာ ေလွေတြနဲ႔ ေမ်ာပါေနၾကတဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ကို လက္ခံဖို႔ကိုလည္း ကုလ အပါအ၀င္ အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ေတြ ကလည္း ေဒသ တြင္း ႏုိင္ငံေတြကို တိုက္တြန္းေနၾကပါတယ္။ မသိဂၤ ီထိုက္ စုစည္းတင္ျပ ထားပါတယ္။
ထိုင္းႏုိင္ငံက ဦးေဆာင္ က်င္းပမယ့္ ပင္လယ္ျဖတ္ေက်ာ္ ရိုဟင္ဂ်ာ အေရး ေဆြးေႏြးပြဲ ကို ျမန္မာဘက္က တက္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ျမန္မာ သမၼတရံုး ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာပါတယ္။
"အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ နံပတ္ ၁ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတဲ႔ဟာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သမၼတႀကီးကေရာ အစိုးရကေရာ က်ေနာ္တို႔ ကုလသမဂၢမွာ ျဖစ္ေစ က်ေနာ္တို႔ အာဆီယံမွာ ျဖစ္ေစေပါ့ေနာ္ က်ေနာ္တို႔ အတိတလင္း ေျပာထားတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာ က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံမွာ မရွိဘူးေပါ့ေနာ္။ ၿပီးခဲ႔တဲ႔ မေလးရွား အာဆီယံ Summit မွာလည္း ဒီလိုမ်ိဳး Issue ကို ေဆြးေႏြးဖို႔ အဆိုျပဳလာတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးက ယတိျပတ္ ပယ္ခ် ျငင္းပယ္ထားၿပီးသား ျဖစ္တယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲေတာ့ ဒီကိစၥကို ေခါင္းစဥ္ တင္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က လက္မခံဘူး။ အဲဒီ ရိုဟင္ဂ်ာက က်ေနာ္တို႔က အသိအမွတ္မျပဳဘူး။ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ မရွိဘူး ေျပာထားတဲ႔ အတြက္ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတဲ႔ဟာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က မတက္ႏုိင္ဘူး။"
ပင္လယ္ျပင္ကို ေလွေတြနဲ႔ ျဖတ္ကူးၿပီး ထိုင္း၊ မေလးရွားနဲ႔ အင္ဒိုနီးရွား ႏုိင္ငံတို႔ဆီကို သြားေရာက္ေနၾကတဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အေရးဟာ ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ လူကုန္ကူးမႈ မတိုက္ဖ်က္ႏုိင္ျခင္းရဲ႕ ျပႆနာ အရင္းခံ ျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာဘက္က ယူဆၿပီး ဒီျပႆနာေတြ အစက ျမန္မာႏုိင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္လို႔လႊဲခ်ခ်င္တဲ႔ သေဘာထားကို ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္က လက္ခံမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔လည္း ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာပါတယ္။
"အဓိက ကေတာ့ လူေမွာင္ခိုဂိုဏ္းေတြေပါ့ေနာ္ အႀကီးအက်ယ္ ျဖစ္ေန တယ္။ ေနာက္ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရ ေအာက္ေျခပိုင္းမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တာ၀န္ရွိသူ တခ်ိဳ႕ ပါ၀င္ပတ္သက္တယ္ ဆိုတာကို မေလး အစိုးရေရာ ထိုင္းအစိုးရေရာ ေျပာၾကား ထားၿပီး ျဖစ္တယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲေတာ့ ဒီလူေမွာင္ခုိက တဆင့္ ျဖစ္လာတဲ႔ ဒီလူေတြ ကိစၥက က်ေနာ္တို႔က လုပ္ခ လစာ သက္သာတယ္၊ ၿပီးရင္ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ ေပးစရာ မလိုဘူး၊ ေနာက္ ခုန ေျပာတဲ႔ လူသားမဆန္တဲ႔ ေပါ့ေနာ္ အဲဒီ ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပန္းမႈေတြ ေနာက္ ကြ်န္ျပဳမႈေတြ ေနာက္ဆံုး သတ္ျဖတ္တဲ႔ ကိစၥေတြ အထိ ျဖစ္လာတဲ႔ ကိစၥေတြရဲ႕ ဇစ္ျမစ္ေပါ့ေနာ္ ဒီျပႆနာေတြရဲ႕ Source က ခုန ေျပာတဲ႔ လူကုန္ကူးမႈ တရားမ၀င္ ေဆာင္ရြက္မႈေတြက အဓိက ျဖစ္တယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီဟာကို Highlight ျဖစ္လာတယ္။ International က ဒါကို ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး မီးေမာင္းထိုးလာတဲ႔ အခ်ိန္မွာ Diverge လုပ္ဖို႔ရာ အတြက္ ဒီ Source က ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုၿပီး ေျပာလာရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က လက္မခံဘူးေပါ့ေနာ္။"
ထိုင္းႏုိင္ငံေတာင္ပိုင္းမွာ ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒရွ္႕ဘက္က လူကုန္ကူးခံရသူေတြလို႔ ယူဆရသူေတြရဲ႕ ရုပ္အေလာင္းေတြ အစုလိုက္ အျပံဳလိုက္ ေတြ႔ခဲ႔ရၿပီးေနာက္ပိုင္း ထိုင္းႏုိင္ငံက ျမန္မာ၊ ဘဂၤလားေဒရွ္နဲ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံတို႔ ရဲ႕ သံုးပြင့္ဆိုင္ အစည္းအေ၀း က်င္းပဖို႔ ထိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ေၾကညာလိုက္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔ HRW ရဲ႕ အာရွ ေရးရာ ဒုတိယ ညႊန္ၾကားေရး မွဴး Phil Robertson ကလည္း ပင္လယ္ျပင္ အတြင္း ေလွေတြနဲ႔ ေမ်ာပါေနၾက တဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို လက္ခံ ကူညီေပးၾကဖို႔ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ႏုိင္ငံေတြကို တိုက္တြန္းပါတယ္။
"ထိုင္း၊ မေလးရွားနဲ႔ အင္ဒိုနီးရွား ေရတပ္ေတြ အေနနဲ႔ ဒီလူေတြကို ဟိုဘက္ေမာင္းထုတ္ လုိက္ သည္ဘက္ ေမာင္းထုတ္လုိက္ လုပ္ေနတာေတြကို ရပ္ဆိုင္းၿပီး ကမ္းကပ္ခြင့္ေပးသင့္ပါတယ္။ လိုအပ္တဲ႔ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီေတြ ရဖို႔၊ ေနာက္ ဒီလူေတြကို အကူအညီေပးဖို႔ ျပင္ဆင္ထားတဲ႔ UNHCR နဲ႔ တျခား အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ ေစာင့္ေရွာက္မႈကို ရဖို႔ အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဌာေနရင္းမွာ ႏုိင္ငံေရး အရ ဖိႏိွပ္မႈေတြကေန လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ထြက္ေျပးၾကတဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ေမာင္းထုတ္တဲ႔ မူ၀ါဒေတြေၾကာင့္ သူတို႔ အေတာ္ေလး ထိခိုက္ဆံုးရံႈး ၾကရပါတယ္။"
လတ္တေလာမွာလည္း မေလးရွားႏုိင္ငံဆီကို ေလွစီးထြက္ေျပးၾကသူေတြ ကို အင္ဒိုနီးရွား၊ ထိုင္းနဲ႔ မေလးရွားႏုိင္ငံတို႔က လက္မခံတာေၾကာင့္ ပင္လယ္ျပင္ မွာ ေလွေတြနဲ႔ ေမ်ာပါေနၾကသူ ၆ ေထာင္နဲ႔ခ်ီ ရွိေနၿပီး ဒီလူေတြ အသက္ရွင္ေရး အတြက္ ႏုိင္ငံေတြက လက္ခံၾကဖို႔ ႏုိင္ငံတကာ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေရးရာ အဖြဲ႔ IOM က တိုက္တြန္းထားပါတယ္။ ဒီလူေတြကို အကူအညီေတြ ေပးဖို႔ ေဒၚလာ တသန္း အသံုးျပဳမယ္လို႔လည္း IOM က ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ခဲ႔ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ႔ ေလွစီးေျပး ဒုကၡသည္ေတြကို မေလးရွားနဲ႔ အင္ဒိုနီးရွား ႏုိင္ငံတို႔က ကယ္ဆယ္ၿပီးေနာက္မွာေတာ့ ပင္လယ္ျပင္ ကို ျဖတ္ၿပီး ေနာက္ထပ္ လာေရာက္ေနၾကတဲ႔ ေလွစီးေျပး ဒုကၡသည္ေတြကို လက္ခံဖို႔ မေလးရွား၊ အင္ဒိုနီးရွားနဲ႔ ထိုင္းႏုိင္ငံတို႔က ျငင္းဆန္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
သိဂႌထိုက္ / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
