ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္အေျခအေနေတြ ျဖစ္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ UNHCR ၀န္ထမ္းေတြကို သူတို႔ လံုၿခံဳေရးအတြက္ စိုးရိမ္တာေၾကာင့္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ရက္ေလာက္ကစၿပီး ေရႊ႕ေျပာင္းထားၿပီးေတာ့ လုပ္ငန္းေတြ လည္း ရပ္ထားတာပါ။ ဒါ့အျပင္ အဲဒီအခ်ိန္က လူ ၅၀၀ ေလာက္ဟာ UNHCR ႐ံုး၀င္းထဲမွာ လာေရာက္ ခိုလံႈေနၾကၿပီးေတာ့ အဲဒီေလာက္လူမ်ားမ်ားကို ဆက္ၿပီး ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လည္း ၀န္ထမ္းေတြရဲ႕လံုျခံဳေရးကို အဓိကထားၿပီး စီစဥ္ခဲ့ရတာျဖစ္တယ္လုိ႔ UNHCR ရဲ႕ ဘန္ေကာက္ အေျခစိုက္ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသဆိုင္ရာ႐ံုးက ေျပာခြင့္ရသူ မစၥ ကစ္တီ မက္ကင္းဇီး (Kitty McKenzie) က ဗြီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ သူဟာ ဒီကေန႔မွာပဲ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာေရာက္ေနတာျဖစ္ၿပီး UNHCR ရဲ႕ လုပ္ငန္းေတြ ျပန္စႏုိင္ဖို႔ စၿပီး ေလ့လာေနၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။
“သတင္းေကာင္းကေတာ့ က်မတို႔ရဲ႕ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္ ငါးဦးဟာ အခု ရခုိင္ျပည္နယ္၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕ဆီ ျပန္ သြားၾကပါၿပီ။ သူတို႔ဟာ အဲဒီကအေျခအေနေတြကို ေလ့လာေနၾကၿပီးေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္က လူထုကို ျပန္ၿပီး အကူအညီေပးဖို႔ ဘာေတြ လုပ္ႏိုင္မယ္ဆိုတာ ၾကည့္႐ႈေနၾကပါတယ္။” လို႔ ကစ္တီ မက္ကင္းဇီးက ေျပာပါ တယ္။
UNHCR အေနနဲ႔ ဒုကၡေရာက္ေနသူေတြအတြက္ အရင္ရွိထားၿပီးသား အကူအညီ ပစၥည္းေတြ ေပးခဲ့ၿပီးၿပီျဖစ္ ၿပီး ေရတိုအတြက္ေရာ ေရရွည္မွာပါ ဘာေတြလိုအပ္မယ္ဆိုတာကို သိဖို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
စစ္ေတြၿမိဳ႕ေပၚက ဒုကၡသည္ေတြကို အကူအညီေပးေနတဲ့အဖြဲ႔ေတြထဲက တခုျဖစ္တဲ့ ရကၡအလင္းတန္းအဖြဲ႔က တာ၀န္ရွိသူတဦး ကေတာ့ အကူအညီေတြ ေပးေနၾကတယ္ဆိုေပမဲ့လည္း ဒုကၡသည္ေတြမွာ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ရွိေနတုန္းပဲလို႔ ဆိုပါတယ္။
“အဲဒီမွာ ၾကာေတာ့ ၾကာၿပီေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမဲ့ စား၊ ဝတ္၊ ေနေရးကေတာ့ လႉတဲ့အလႉေတြနဲ႔ သူတို႔ေနထုိင္ရတာနဲ ႔ေတာ့ တကယ္ ဆင္းရဲတာေပါ့ေနာ္၊ မလံုေလာက္ဘူးေပါ့။ ေနရတာကလည္း ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေအာက္ေတြ မွာဆိုရင္ တမံသလင္းေတြေပၚမွာ ေနရတယ္။ မိုးေတြကလည္း ရြာတယ္ဆိုရင္ အကုန္လံုး စိုစြတ္ေန တာေပါ့။ ေစ်းဝယ္ရတာကအစ အရမ္းခက္တယ္။ ေစ်းေတြ ဘာေတြလည္း အကုန္ပိတ္ထားေတာ့ သား၊ ငါးေစ်းေတြလည္း မရွိဘူး။ ၾကက္ဥရယ္၊ ပဲရယ္၊ အာလူးရယ္ပဲစားေနရတယ္။”
တဘက္မွာလည္း UNHCR ဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ဘက္ တဘက္ထဲကိုပဲ အကူအညီေပးေနတယ္ဆိုိတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြက ရွိထား ပါတယ္။ မစၥမက္ကင္းဇီးကေတာ့ ဒါကို အခုိင္အမာျငင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။
“လူမႈအ၀န္းအ၀ိုင္းတခုကို တျခားတခုထက္ ပို မ်က္ႏွာသာေပးၿပီးေတာ့ က်မတို႔က ကူညီေနတယ္ဆိုတာ လံုး၀ မမွန္ပါဘူး။ က်မတို႔က လိုအပ္ခ်က္ရွိေနတာကို အကူအညီေပး တာပါ။ တခါတေလမွာ အဖြဲ႔အစည္းတခုခု သို႔မဟုတ္ အစိုးရက အစုတခုထက္ တျခားအစုတခုကို ပိုၿပီး ေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္တာမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်မတို႔ဟာ လူေတြကို ခြဲျခားဆက္ဆံတာ လုံး၀ မလုပ္ပါဘူး။ က်မတို႔ဟာ ဒုကၡသည္ေအဂ်င္စီျဖစ္ၿပီး ေဘး ဒုကၡ ေရာက္သူေတြ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရသူေတြကို အကူအညီေပးတဲ့ အဖြဲ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္သူ႔ ဘယ္သူကိုမွ ခဲြဲျခားဆက္ဆံဖို႔ အဲဒီမွာ က်မတို႔ လုပ္ေဆာင္ေနတာမဟုတ္ပါဘူး။ က်မတို႔က လူမႈအ၀န္းအ၀ိုင္း အတြင္း ဟန္ခ်က္ညီ မွ်တေစဖို႔အတြက္ လုပ္ေဆာင္ေနတာပါ။” - လို႔ မစၥကစ္တီ မက္ကင္းဇီးက ေျပာခဲ့ပါ တယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္း ၿမိဳ႕နယ္ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အေျခအေနေတြ တည္ၿငိမ္သေလာက္ ရွိေနၿပီျဖစ္ေပမဲ့ ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ ဘက္ ႏွစ္ဘက္အၾကားမွာ တဘက္နဲ႔တဘက္ စိုးရိမ္မႈနဲ႔ သတိထားေစာင့္ၾကည့္ေနၾက ဆဲျဖစ္ၿပီး အဲဒီကေန ေပါက္ကြဲထြက္တဲ့ ျဖစ္ရပ္ တခ်ဳိ႕လည္း ရွိေနဆဲပါ။ ဇြန္လ ၁၉ ရက္၊ အဂၤါေန႔တုန္းကပဲ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္၊ ဂူေတာင္ေက်းရြာမွာ ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္လုိ႔ လူအေသအေပ်ာက္ ရွိခဲ့ပါေသးတယ္။
“ဂူေတာင္ေက်းရြာမွာ မေန႔ကေတာ့ မီး႐ႈိ႕ခံရေသးတယ္။ ပထမေတာ့ ရခုိင္ရြာအစမွာပဲ မီး႐ႈိ႕တယ္။ အဲဒီအခါ ရခုိင္ေတြက ေဒါသျဖစ္ၿပီး ကုလားရြာထဲဝင္ၿပီး ခုတ္ၾကတယ္၊ ျပန္မီး႐ႈိ႕တယ္။ အဲဒီမွာ အျပန္အလွန္ ခုတ္ၾက တာေပါ့။ ကုလားႏွစ္ဦး ေသတယ္ေျပာတယ္။ ရခုိင္ကေတာ့ တဦးေသတယ္၊ ၁၀ ဦးကေပ်ာက္ေနတယ္။ ဒီေန႔ ေနာက္ဆက္တဲြအခ်ိန္ကေတာ့ ၿငိမ္သြားၿပီခင္ဗ်။ ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ား တပ္က လံုၿခံဳေရးတပ္ ထြက္ သြားတာေတြ႔တယ္။ သူတို႔ထိန္းရင္ အစကတည္းက ဒီေလာက္ မဆူပါဘူး။ က်ေနာ့္အျမင္ေျပာတာေလ- လံုၿခံဳေရးထိန္းတာ ေနာက္က်လို႔ အခုလိုမ်ဳိး ဆူဆူပူပူျဖစ္သြားတာ။”
အခင္းျဖစ္ပြားရာ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္က ေဒသခံတဦး ေျပာသြားတာပါ။
ေဒသတြင္းေနထိုင္သူေတြၾကားမွာ မယံုၾကည္မႈေတြ၊ သံသယေတြ၊ စိုးရိမ္ထိတ္လန္႔မႈေတြ ရွိေနဆဲျဖစ္တာ မို႔ ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ ျဖစ္တဲ့ စစ္ေတြမွာေတာင္မွပဲ အေျခအေနေတြက ခုထိ ပံုမွန္မျဖစ္ေသးပါဘူး။ UNHCR အေနနဲ႔ေတာ့ ကုလသမဂၢရဲ႕ တျခား ေအဂ်င္စီေတြ၊ အစိုးရမဟုတ္တဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ေဒသတြင္း အဖြဲ႔ အစည္းေတြ၊ အထူးသျဖင့္ေတာ့ အစိုးရတာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ အနီးကပ္ ပူးေပါင္းၿပီး အကူအညီေပးေရး လုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ ေျပာခြင့္ရသူ ကစ္တီ မက္ကင္းဇီးက ေျပာခဲ့ပါတယ္ခင္ဗ်ား။
By ဗီြအိုေအ (ျမန္မာဌာန)
