“အန္တီက ဒီကို ၁ နာရီခြဲ ၀န္းက်င္ေလာက္ ေရာက္တယ္။ ဘာဂန္က Rafto Foundation ရဲ႕ ႐ံုးခန္းမွာ သူတုိ႔ ဒီၿမိဳ႕ကေနၿပီးေတာ့ ေတြ႔ဖို႔ေပါ့ေလ။ သူတုိ႔ ခ်ိန္းထားတဲ့ ဒီက ဥပမာ သုေတသနသမားတို႔၊ ပညာေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့သူေတြ၊ ေနာက္ သက္ဆိုင္ရာဌာနေတြ၊ ၿပီးေတာ့ သူတို႔ ခ်ိန္းထားတဲ့ လူႀကီးေတြနဲ႔ ေတြ႔တယ္ေပါ့ေနာ္။ ၃ နာရီေလာက္မွာ စၿပီးေတာ့ ျမန္မာေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုပြဲကို ဟိုတယ္ေနာဂ မွာလုပ္တယ္။ အဲဒီဟိုတယ္ထဲကို ျမန္မာေတြက ဘာဂန္တၿမိဳ႕တည္းက ျမန္မာေတြတင္ မဟုတ္ဘူး။ ဆိုေတာ့ ျမန္မာေတြက သံုးရာေက်ာ္ေလာက္ ရွိတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီပြဲမွာ ဘာဂန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္ရယ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေဖာင္ေဒးရွင္းမွာ ၀ိုင္း၀န္းလုပ္ေဆာင္ၾကတဲ့သူေတြ တခ်ိဳ႕ တက္တယ္။”
အဲဒီမွာ ဘာဂန္က Rafto Foundation မွာ Rafto ဆုကေနၿပီးေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ပထမဦးဆံုး ေပးခဲ့တဲ့ဆုကို ဒီဆု ျပန္ေပးတဲ့ အခမ္းအနားေတြ ဘာေတြ လုပ္ျဖစ္ေသးလား။
“ပထမဆံုးကေတာ့ အဲဒီအစီအစဥ္ လုပ္ဖုိ႔ စဥ္းစားတယ္။ ဒါေပမဲ့ အန္တီလာတဲ့ အခ်ိန္က သိပ္နည္းတယ္။ ေလးနာရီ ငါးနာရီေလာက္ပဲ ဘာဂန္မွာ ရွိမယ္ဆိုေတာ့ အဲဒါေၾကာင့္မို႔ ထင္ပါတယ္။ သူတို႔ ပြဲလုပ္မယ့္ အစီအစဥ္ကို ဖ်က္လိုက္ၿပီးေတာ့၊ ဒီလို ျမန္မာေတြနဲ႔ ေတြ႔တယ္။ ေတြ႔ၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့မွ ဘာကိုလုပ္လဲ ဆိုေတာ့အခါက်ေတာ့ ၿမိဳ႕ထဲမွာ ေနာ္ေ၀လူမ်ိဳးေတြ၊ လူထုကို ေပါ့ေနာ္ စကားေျပာတယ္။ မိန္႔ခြန္းေျပာပြဲကို အန္တီ ထပ္ လုပ္ေသးတယ္။ အဲဒီ ျမန္မာေတြနဲ႔ ေတြ႔ၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ အဲဒီပြဲကို ခဏေလးနားၿပီးေတာ့ ဒီပြဲမွာလာတဲ့ ျမန္မာေတြ အကုန္လံုးကလည္း အဲဒီပြဲကို ကူးတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေနာ္ေ၀ လူမ်ိဳးေတြကလည္း အမ်ားႀကီးပဲ။ ေတာ္ေတာ္ ထူးဆန္းတာ တခုကေတာ့ ဘာဂန္မွာ အစ္မေနတာ ၇ ႏွစ္ရွိၿပီ။ အဲဒီ ၇ ႏွစ္အတြင္းမွာ ဒီေလာက္မ်ားတဲ့ ေနာ္ေ၀လူမ်ိဳးေတြက ၿမိဳ႕လယ္မွာ ေႏြရာသီဆိုရင္ ပြဲေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ ကုိယ္ကလည္း ပြဲေပါင္းစံု မေရာက္ဖူးဘူး ဆုိေပမဲ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေတာ့ သိတယ္။ ဒီေလာက္မ်ားတာ တခါမွ မေတြ႔ဖူးဘူး။ အဲဒီပြဲမွာ အန္တီက မိန္႔ခြန္းေျပာတယ္။ ေနာ္ေ၀ public ကိုေျပာတဲ့ မိန္ခြန္းျဖစ္တယ္။”
ေစာေစာကေျပာတဲ့ ျမန္မာအသိုင္းအ၀ုိင္းနဲ႔ ေတြ႔တဲ့အခါမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အဓိက အခ်က္က ဘာမ်ား ေျပာသြားတာ ေတြ႔ရလဲ။
“အန္တီကေတာ့ ေျပာတာကေတာ့ မ်ားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အန္တီ ပထမဦးဆံုး ေျပာတဲ့အခါမွာ ဘာကိုေျပာလဲဆိုေတာ့ - သူေပါ့ေလ ဒီကိုလာတဲ့အခ်ိန္မွာ သူ႔ကို လွမ္းႏႈတ္ဆက္တဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြက၊ ပထမ ခ်င္းတုိင္းရင္းသား ၁၀၀ ေလာက္က အန္တီကို လွမ္းႏႈတ္ဆက္တာကို အန္တီ ေတြ႔တယ္ေပါ့ေနာ္။ ေတြ႔တဲ့အခါမွာတဲ့ သူ ျမန္မာျပည္ကိုမ်ား ျပန္ေရာက္သြားသလားလို႔ သူထင္မိတယ္ ေပါ့ေလ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သူ ဒီကိုလာတဲ့အခါမွာ တိုင္းရင္းသား မ်ိဳးစံု သူ ေတြ႔ရတယ္ေပါ့ေလ။ အဲဒီအခါက်ေတာ့တဲ့ အန္တီစိတ္ထဲမွာေပါ့ေလ၊ ျမန္မာျပည္ကလူေတြကို ဘာဂန္ကလူေတြကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေႏြးေႏြးေထြးေထြးနဲ႔ ေစာင့္ေရွာက္ၾကတဲ့ဟာကို ေတြ႔တဲ့အခ်ိန္မွာ သူ စဥ္းစားမိတယ္တဲ့။ ကိုယ့္တိုင္းျပည္က လူေတြကို ဒီတုိင္းျပည္က လူေတြက ဒီလိုေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္တယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ အစိုးရကေရာ မေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ဘူးလား ဆိုတဲ့ဟာကို။ ေနာက္တခုက အန္တီက ျမန္မာေတြကို ဘာေျပာလဲဆုိေတာ့ ကိုယ့္ေနတဲ့တိုင္းျပည္မွာ ျမန္မာျပည္ကလူေတြ အားလံုးက တေယာက္နဲ႔တေယာက္ စည္းစည္းလံုးလုံး ညီညီညြတ္ညြတ္ေနပါ။
“ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကိုယ့္ကို ေစာင့္ေရွာက္ထားတဲ့ တုိင္းျပည္အတြက္ကိုလည္း ေမတၱာတရား ထားၿပီးေတာ့ ဒီမွာလည္း ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေနၾကပါ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကိုယ့္တုိင္းျပည္ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ ဘာသာစကား အကုန္လံုးကိုလည္း ထိန္းသိမ္းပါ။ ဒီတိုင္းျပည္က ယဥ္ေက်းမႈ ဘာသာစကားကိုလည္း သင္ယူပါ။ အန္တီက ေျပာတာက လူတေယာက္ဟာတဲ့၊ အခုေခတ္ ကမၻာႀကီးမွာ လူေတြဟာ ဘာသာလူမ်ိဳး မတူလို႔၊ အေရွ႕နဲ႔ အေနာက္နဲ႔ ခြဲျခားတာေတြက မရွိေတာ့ပါဘူး။ အရမ္း ေခတ္ေနာက္က်သြားပါၿပီတဲ့။ ယဥ္ေက်းမႈတိုင္းကို တန္ဖိုးထားၿပီး ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ေခတ္ကို ေရာက္လာၿပီတဲ့။ ဒီလိုအခ်ိန္မွာ ကိုယ္က ကုိယ့္တိုင္းျပည္ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈကိုလည္း ကိုယ္က ထိန္းသိမ္းတယ္ဆိုရင္ ကိုယ္ကတန္ဖိုးရွိတဲ့သူတဲ့။ အခုလို လူမ်ိဳးဟာ ေရာက္ေနတဲ့ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈကိုလည္း သင္ယူၿပီး ထိန္းသိမ္းတဲ့ သူတေယာက္က ယဥ္ေက်းမႈႏွစ္ခုကို ထိန္းသိမ္းတဲ့သူတေယာက္ အျဖစ္ ပိုၿပီးေတာ့ တန္ဖိုးရွိပါတယ္တဲ့။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈကို ကိုယ္က မထိန္းသိမ္းဘူး၊ ေရာက္တဲ့တိုင္းျပည္ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈကိုလည္း ေသခ်ာ မသင္ဘူး ဆိုရင္ေတာ့ ဒီလူေတြဟာ ႏွစ္ခါ ႐ံႈးတာပါတဲ့။ အန္တီ ေျပာသြားတဲ့ အဲဒီစကားကေတာ့ အရမ္းကို တန္ဖိုးရွိတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။”
By ကိုသားညႊန္႔ဦး - (ဗီြအုိေအ-ျမန္မာပိုင္း)
