လာမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ အခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳစနစ္ (Proportional Representation – PR စနစ္) ေျပာင္းလဲ က်င့္သုံးပါက ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ႐ိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္အေရး ပိုမိုရႈပ္ေထြးလာဖြယ္ ရွိသည့္အတြက္ ၎စနစ္ကို အခ်ိန္ယူ ေလ့လာ ဆန္းစစ္ရန္ လိုေၾကာင္း ရခိုင္တိုင္းရင္းသား တိုးတက္ေရးပါတီ RNDP က ေျပာသည္။
“တကယ္လို႔သာ ဒီစနစ္ကို က်င့္သုံးမယ္ဆိုရင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သမိုင္းကိစၥကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း
ျဖစ္ေအာင္ အရင္လုပ္ရမယ္။ ဒီလို မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ အဲဒီ PR စနစ္ကို အသုံးခ်ၿပီးေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ ႏိုင္ငံေရး ဇာတ္ခုံကို မသမာတဲ့ နည္းေတြနဲ႔ တက္လာမွာလည္း စိုးရိမ္စရာ ရွိတယ္” ဟု RNDP အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ဦးဦးလွေစာ က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
ဇူလုိင္ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ဒီမိုကေရစီ မိတ္ေဆြမ်ား ၁ဝ ပါတီႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္တုိ႔ ေနျပည္ေတာ္ တြင္ ေတြ႔ဆုံခဲ့ၿပီး ၂၈ ရက္ေန႔က ၁ဝ ပါတီ ပူးတြဲထုတ္ျပန္သည့္ သေဘာထားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၁ဝ ပါတီ အဖြဲ႔ဝင္
ျဖစ္သည့္ RNDP က သေဘာမက်ႏိုင္ေၾကာင္း ဦးဦးလွေစာ က ေျပာဆိုလိုက္ျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ လူဝင္မႈႏွင့္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈ ျပႆနာကို အစိုးရက ထိေရာက္စြာ မကိုင္တြယ္ႏိုင္ေသးမီ ဘဂၤါလီ မြတ္ဆလင္ လူဦးေရ တိုးပြားလာႏိုင္ၿပီး မဲဆႏၵရွင္ အေရအတြက္အေပၚ အေျခခံသည့္ PR စနစ္ကို အသုံးျပဳျခင္းအား
ျဖင့္ ႏိုင္ငံေရး ဇာတ္ခုံေပၚသို႔ ဘဂၤါလီ မြတ္ဆလင္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား တိုးပြားလာႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ျပႆနာကို ဦးစြာ ကိုယ္တြယ္ ေျဖရွင္းသင့္သည္ဟု ၎က ဆိုသည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ ၿမိဳ႕ၾကီးမ်ားတြင္ လူဦးေရအခ်ဳိးအစားအရ စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ ရခုိင္လူမ်ဳိး ၅၂ ရခုိင္ႏႈန္းႏွင့္ ဘဂၤါလီလူမ်ဳိး ၄၈ ရာခုိင္ႏႈန္းသည္ဟု အစုိးရ လူဝင္မႈၾကီးၾကပ္ေရးဌာနက ထုတ္ျပန္ထားသည့္ စာရင္းကို ကိုးကား၍ RNDP အတြင္းေရးမႉး ဦးခိုင္ျပည္စိုး က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။ ရေသ့ေတာင္ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ရခုိင္လူမ်ဳိး ၆၅ ရာခုိင္ႏႈန္းႏွင့္ ဘဂၤါလီလူမ်ဳိး ၃၅ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိၿပီး ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာႏွင့္ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ရခိုင္လူမ်ဳိး ၂ ရာခုိင္ႏႈန္းသာ ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။
ဒီမိုကေရစီမိတ္ေဆြ ၁ဝ ပါတီ၏ ဇူလိုင္လ ၂၈ ရက္ ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ “အႏိုင္ရသူကို မဲ ေပးလိုက္ၾကသူမ်ားသည္သာ လက္ေတြ႔တြင္ ကိုယ္စားျပဳျခင္း ခံရၿပီး က်န္ မဲဆႏၵရွင္မ်ားမွာ ကိုယ္စားမျပဳဘဲ ခ်န္ထားခံရသည္ဟု ခံစားရျခင္း၊ လႊတ္ေတာ္တြင္ ျပည္သူလူထု၏ ဆႏၵသေဘာထားကို တိက်မွန္ကန္စြာ ထင္ဟပ္ေဖၚျပႏိုင္မႈ မရွိျခင္း၊ အခ်ိဳးမညီသည့္ ကိုယ္စားျပဳမႈမ်ား ျဖစ္ပြားရျခင္းတို႔ ေပၚေပါက္ခဲ့ရသည္” ဟု လက္ရွိ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ပံု စနစ္အား ေဝဖန္
ေထာက္ျပထားၿပီး PR စနစ္သစ္ကို ေျပာင္းလဲက်င့္သံုးရန္ ၾကိဳးပမ္းသြားမည္ဟု ေဖာ္ျပထားျခင္း ျဖစ္သည္။
ထို႔ျပင္ ၁ဝ ပါတီ အဖြဲ႔ဝင္တခုျဖစ္သည့္ မြန္ေဒသလုံးဆိုင္ရာ ဒီမိုကေရစီပါတီ AMRDP ကလည္း အခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳ စနစ္သည္ ပါတီကို အေျခခံ၍ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ရမည့္ စနစ္ျဖစ္ၿပီး လူပုဂိၢဳလ္ အခန္းက႑ကို ျပည္သူမ်ားမွ တိုက္႐ိုက္
ေရြးခ်ယ္ခြင့္ မရွိသည့္အတြက္ ႏွစ္သက္ျခင္း မရိွေၾကာင္း မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
“ဒီစနစ္ကို သုံးရင္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ အေရအတြက္ ေဖာင္းပြလာမယ္။ ေနာက္ေတာ့ ျပည္သူေတြ အႀကိဳက္
ႏွစ္သက္ဆုံး ပုဂၢိဳလ္ မဟုတ္လည္းဘဲ ပါလာမယ္” ဟု ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီဝင္ ေဒါက္တာဗညားေအာင္မိုး က ေျပာသည္။
အခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳစနစ္ က်င့္သုံးေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဒီမိုကေရစီ မိတ္ေဆြပါတီမ်ားက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ဇူလိုင္လ ၁၈ ရက္ေန႔က ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေတြ႔ဆုံစဥ္ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုပါတီမွ ေဒါက္တာသန္းၿငိမ္း ကလည္း အၾကံျပဳ တင္ျပခဲ့ေသးခဲ့သည္။
ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ (ျမန္မာ) ဥကၠ႒ ဦးသုေဝ က အခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳစနစ္သည္ လက္ရွိ က်င့္သုံးေနသည့္
ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ထက္ မဲေပးရ လြယ္ကူျခင္း၊ မဲဆႏၵရွင္မ်ား၏ ကြဲျပားသည့္ ဆႏၵမ်ားကို လႊတ္ေတာ္၌ ထင္ဟပ္ႏိုင္ျခင္း၊ မဲမ်ား အလဟႆ ျဖစ္မႈ နည္းသည့္အတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ျပည္သူလူထု ပါဝင္မႈ တိုးတက္လာျခင္း စသည္တို႔
ေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ တည္တံ့မႈကို အေထာက္အကူျပဳႏိုင္သည္ဟု ဆိုသည္။
“အကယ္၍ သုံးေယာက္ၿပိဳင္တယ္ ဆိုလည္းပဲ တေယာက္က ၄ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း ရတယ္။ ေနာက္ႏွစ္ေယာက္က ၃ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းစီ ရတယ္။ ၄ဝ ရာခိုင္းႏႈန္းက သူက လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ျဖစ္တယ္။ ဟိုက်န္တဲ့ ၆ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းက မဲေပး လ်က္သားနဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ မျဖစ္ဘူး။ အလဟႆမဲေတြ ျဖစ္သြားတာေပါ့” ဟု ဦးသုေဝ က အခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳ စနစ္၏ အားသာခ်က္ကို ရွင္းျပသည္။
လႊတ္ေတာ္တြင္ ပါတီတခုတည္း ၾကီးစိုးမည့္ ယခုလက္ရွိ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ကို ကာကြယ္ရန္အတြက္ ဒီမိုကေရစီ မိတ္ေဆြပါတီမ်ားအဖြဲ႔က အခ်ိဳးက်စနစ္ကို က်င့္သုံးရန္ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္သို႔ အၾကံျပဳတင္ျပျခင္း
ျဖစ္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။
လာမည့္ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီးတြင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ႏွင့္ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီတို႔က လႊတ္ေတာ္တြင္ ႀကီးစိုးႏိုင္ဖြယ္ ရွိသည္ဟု ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသူမ်ားက ခန္႔မွန္းေနၾကသည္။
ပါတီ ၁ဝ ခုျဖင့္ စုဖြဲ႔ထားသည့္ ဒီမိုကေရစီ မိတ္ေဆြပါတီမ်ားအဖြဲ႔တြင္ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ (ျမန္မာ)၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အင္အားစု ပါတီ ၊ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ပါတီ၊ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီ၊ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ၊ မြန္ေဒသလံုးဆိုင္ရာ ဒီမိုကေရစီပါတီ၊ ညီညြတ္ေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပါတီ၊ ခ်င္းအမ်ိုးသားပါတီ၊
ျပည္ေထာင္စု ဒီမိုကေရစီပါတီ၊ ဖလံု-စေဝၚ ဒီမိုကရက္တစ္ ပါတီ တို႔ ပါဝင္သည္။
‘အခ်ဳိးက် ကိုယ္စားျပဳစနစ္’ သည္ ဥပမာအားျဖင့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ၁ဝ ဦး ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ မဲဆႏၵနယ္ တြင္ ဆႏၵမဲ ၁ဝဝ,ဝဝဝ ရရွိပါက ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း တဦးစီအတြက္ ခြဲတမ္းမဲ ၁ဝ,ဝဝဝ မဲစီ ရရွိမည္ ျဖစ္သည္။ ပါတီ တခုခ်င္းအလိုက္ ရရွိသည့္ စုစုေပါင္း ဆႏၵမဲကို ခြဲတမ္းမဲျဖင့္ စားကာ ရလဒ္ ကိန္းျပည့္သည္ ကနဦးကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ေရြးခ်ယ္သည္။
ဥပမာအားျဖင့္ A ပါတီအတြက္ ေထာက္ခံမဲ ၃၈,ဝဝဝ မဲရရွိပါက ကနဦး သတ္မွတ္ ကိုယ္စားလွယ္ သံုးေယာက္ရွိၿပီး မဲက်န္ ၈ဝဝဝ မဲျဖစ္ေနမည္။ B ပါတီအတြက္ ေထာက္ခံမဲ ၂၁ဝဝဝ မဲရပါက ကနဦး သတ္မွတ္ကိုယ္စားလွယ္
ႏွစ္ေယာက္ႏွင့္ မဲက်န္မွာ ၁ဝဝဝ ျဖစ္ေနသည္။ C ပါတီအတြက္ ေထာက္ခံမဲ ၉,ဝဝဝ မဲရရွိသည္ ဆိုပါက ခြဲတမ္းမဲ ၁ဝ,ဝဝဝ ရရွိမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ၁ဝ,ဝဝဝ မဲ မျပည့္ျခင္းေၾကာင့္ မဲက်န္အျဖစ္ သတ္မွတ္သည္။
ေထာက္ခံမဲအလိုက္ အမ်ားဆံုးရရွိသည့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားကို ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ၿပီးေနာက္ မဲက်န္ အမ်ားဆံုးရရွိသည့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းကို ကိုယ္စားလွယ္ဦးေရ ၁ဝ ဦး ျပည့္သည္အထိ ေရြးခ်ယ္သြားရန္ ျဖစ္သည္။ ထိုစနစ္အရ အထက္ဥပမာတြင္ C ပါတီသည္ ေထာက္ခံမဲ အနည္းဆံုး ျဖစ္ေသာ္လည္း မဲက်န္ ၉,ဝဝဝ မဲျဖင့္ အမ်ားဆံုး
ျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင့္ ထိုပါတီအတြက္ အမတ္ ၁ ေနရာရရွိမည္ျဖစ္သည္။
အဆိုပါနည္းျဖင့္ ကနဦးသတ္မွတ္ ကိုယ္စားလွယ္တြင္ ကိုယ္စားလွယ္ ၈ ဦးရွိပါက၊ က်န္ႏွစ္ဦးအတြက္ မဲက်န္မ်ား အမ်ားဆံုးပါတီမွ ကိုယ္စားလွယ္ႏွစ္ဦးကို ထပ္မံ ေရြးခ်ယ္ေစျခင္းျဖင့္ လိုအပ္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္ဦးေရ ၁ဝ ဦးကို
ျဖည့္စြက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
ကြန္းခ်မ္း | စံခလပူရီ (မဇၥ်ိမ)
