ေ ေက်ာက္မီးေသြး ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုေတြ
ေဆာင္းပါးရွင္ - ေဒါက္တာခင္ေမာင္ညိဳ
------------------------------------------
ျမန္မာျပည္ကုိ အမိႈက္ပံုလုိ႔ထင္ေနၾကသည္။ ဦးေန၀င္းလက္ထက္က စစ္ေတာင္းစကၠဴစက္ ကုိ ေဆာက္ေတာ့ ႏုိင္ငံျခားက စက္အေဟာင္းႀကီးျဖဳတ္ၿပီးေဆာက္သည္ဟု သိရသည္။ ဟုတ္၊ မဟုတ္ေတာ့မသိပါ။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ညစ္ညမ္းမႈေၾကာင့္ စစ္ေတာင္းျမစ္ထဲ အင္မတန္ေပါမ်ားသည့္ ငါးသေလာက္ေတြ ကုန္သြားသည္။
ေမာ္လၿမဳိင္က FO (မီးထုိးဆီ)ျဖင့္ လည္ ပတ္သည့္မီးစက္၊ တ႐ုတ္ျပည္မွ စက္အေဟာင္းဟု ဆုိသည္။ ခုလည္း လုပ္ၾကျပန္ၿပီ။ တ႐ုတ္ျပည္မွာ မသံုးေတာ့တဲ့ ေက်ာက္မီးေသြးဓာတ္အားေပး စက္႐ံု၊ ထုိင္းမွာ ကန္႔ကြက္၍ ဖ်က္သိမ္းရေသာ ေက်ာက္မီးေသြးေလာင္စာသံုး ဓာတ္အားေပး စက္႐ံုေတြ ျမန္မာျပည္မွာ ေဆာက္မတဲ့။
သူတုိ႔ဆီက တံတားေဟာင္းေတြ၊ သံေဘာင္ေတြဖ်က္ၿပီး ဒီမွာလာတည္ေတာ့ ဧရာ၀တီျမစ္ႀကီးလည္း ေကာလာတာေပါ့”
“ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ”
“တုိင္ေတြေလဗ်ာ။ ေရထဲကတုိင္ေတြမွာ သံႏုန္းပံုၿပီး ျမစ္ပ်က္တာေပါ့။ ႀကဳိးတံတားလုိ တုိင္မပါတဲ့ တံတားေတြ ေဆာက္ရမယ္”
“ခင္ဗ်ားက ပညာရွင္မွမဟုတ္တာပဲ ဘယ္လုိသိလဲ”
“အမွားေတြလုပ္တာကုိး၊ ကန္႔ကြက္ရတာေပါ့”
ကန္႔ကြက္ပါသည္။
“ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ”
“ျမန္မာျပည္ဟာ အမိႈက္ပံုမွ မဟုတ္တာပဲဗ်ာ”
“ဒီမွာ ဖတ္ၾကည့္ပါဦး။ ကြမ္းၿခံကုန္းမွာ ေက်ာက္မီးေသြးဓာတ္အားေပးစက္႐ုံ ေဆာက္မယ္တဲ့”
“ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာထဲတြင္ ေရးထားပါသည္။ ကြမ္းၿခံကုန္းၿမဳိ႕နယ္၊ ေသာင္ခုန္ရြာအနီး ေက်ာက္မီးေသြးေလာင္စာသံုး လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေပး စက္႐ံုစီမံကိန္းကုိ ဖတ္ရပါသည္။
“အင္း အေတာ္ေလး ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေရးသားထားပါလား”
“ဒီမွာေရးထားတာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားလုိအပ္မႈက တုိင္းျပည္တုိးတက္ဖြံ႕ၿဖဳိးမႈကုိ အဟန္႔ အတားျဖစ္ေစသည္ တဲ့”
မွန္ပါသည္။ ေသြးထြက္ေအာင္မွန္ပါသည္။
ထိန္ထိန္လင္းေနေသာ နယူးေယာက္၊ တုိက်ဳိ၊ ပဲရစ္၊ လန္ဒန္၊ ေနာက္ေတာ့ စင္ကာပူ။
ဖြံ႕ၿဖဳိးၿပီးႏုိင္ငံေတြကုိၾကည့္လုိက္ မီးေတြ ထိန္ထိန္လင္းေနပါသည္။ စင္ကာပူေရာက္တဲ့ တပည့္ တစ္ေယာက္က “သူတုိ႔သုံးေနတဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ေတြကုိ ဖဲ့ေပးရင္ေကာင္းမွာပဲ တဲ့”
“သူက လွ်ပ္စစ္သူေတာင္းစားဆုိၿပီး စာ တစ္ပုဒ္ေရးခဲ့ပါသည္။”
“မင္းတုိ႔မွာ ပုိေနတဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား တုိ႔ဆီေ၀မွ်ပါလားတဲ့”
“မွန္တာေပါ့ဆရာညိဳ၊ သေရာ္စာေရးတဲ့ စာေရးဆရာတစ္ေယာက္ကေတာင္ အေမရိကန္ေတြ လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္ေတြခုိးသြားလုိ႔ တုိ႔ဆီ မွာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ေတြ မက်န္တာလားတဲ့။ လန္ဒန္တုိ႔၊ ပဲရစ္တုိ႔ မွာ မီးေထြထိန္ထိန္လင္းေန ၿပီး တုိ႔ဆီမွာ မီးေတြေမွာင္ေနတာ ကုိလုိနီ အေမြဆုိးေၾကာင့္လားလုိ႔ေတာင္ ေျပာခဲ့တယ္”
“ဒါေပမဲ့ ဘာျဖစ္လုိ႔ ေက်ာက္မီးေသြးလွ်ပ္ စစ္ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုေဆာက္ရတာလဲ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဆီမွာ ဓာတ္ေငြ႕ေတြအလွ်ံအပယ္ ရွိ တယ္မဟုတ္လား”
“ခင္ဗ်ားေမးခြန္းကုိ သေဘာက်ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဆီ အလွ်ံအပယ္ရွိတယ္ဆုိတာ ဘာလုိ႔ ေျပာရတာလဲ”
“ကၽြန္ေတာ္က စာရင္းဇယားကုိေတာ့ မသိဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူမ်ားကုိ ေရာင္းေနတယ္ေလ။ ကုိယ့္ဆီ မွာ ပုိမွ သူမ်ားေရာင္းတယ္မဟုတ္လား။ အတိအက် ဘယ္ေလာက္ပုိလဲဆုိတာကုိ ကုိဘသစ္ သိလား”
“ဓာတ္ေငြ႕ေရာင္းတာ တစ္ႏွစ္ေဒၚလာသန္း သံုးေထာင္ေက်ာ္ရေနတာပဲမဟုတ္လား”
“အစုိးရ ထုတ္ျပန္ထားတာ ေတြ႕ဖူးလုိ႔ လား”
“ဓာတ္ေငြ႕အစား ေက်ာက္မီးေသြးဓာတ္ အားေပးစက္႐ံုလုပ္တယ္ဆုိတာ ကၽြန္ေတာ္ေတာ့ သေဘာမတူဘူး”
“ဘာလုိ႔ သေဘာမတူလဲ”
“သေဘာတူတ့ဲအခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးပဲ ဆရာညိဳရ။ ပထမအခ်က္ကေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္ ညစ္ညမ္းမႈမ်ားျခင္း (pollution) ပါပဲ။ ၁၉၇၀ မတုိင္မီက အဂၤလန္ကုိေရာက္ဖူးရင္ သိလိမ့္မယ္။ အဂၤလန္တုိ႔ စေကာ့တလန္တုိ႔ ဆုိတာ အင္မတန္ေက်ာက္မီးေသြး ေပါတဲ့ အရပ္ေတြ။ အိမ္ေအာက္မွာ ေပ ၂၀ ေလာက္ တူးလုိက္ရင္ ေက်ာက္မီးေသြးထြက္တယ္။ အဲဒီမွာ စက္မႈ လုပ္ငန္းေတြ ထြန္းကားလာ ေတာ့ ေက်ာက္မီးေသြးသံုးစက္႐ံုေတြ အမ်ား ႀကီးျဖစ္လာတယ္။ မန္ခ်က္စတာတစ္၀ုိက္မွာ ဆုိရင္ လမ္းျပပုလိပ္ေတာင္ နာရီ၀က္တစ္ခါ လူလဲၿပီး ေအာက္ဆီဂ်င္ေပး ႐ွဴရတယ္။ ေဆာင္းတြင္းမွာ မီးခုိး (Smoke) နဲ႔ ႏွင္းေငြ႔ (Fog) ဆုိတာ ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒါက အနံ႔လည္းနံ႔တယ္။ တစ္ၿမဳိ႕လံုးေမွာင္မည္းေနတယ္။ ဓာတ္တုိင္ေအာက္ကေန မီးသီးကုိလွမ္းၾကည့္ရင္ေတာင္ မျမင္ႏုိင္ဘူး။ ျမစ္ေတြေခ်ာင္းေတြထဲ မွာလည္း အဂၤလန္က Fog ဆုိတာ အင္မတန္ နာမည္ႀကီးတာေပါ့။ ခုလို Smog ဆုိတဲ့ မီးခုိးမည္းေၾကာင့္ ျပည္သူေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးလည္း အေတာ္ခ်ဳိ႕ယြင္းလာတယ္”
“ဒါကုိ ဘယ္လုိလုပ္လဲ”
“သူတုိ႔က ေျမာက္ပင္လယ္ (North Sea) မွာ ဓာတ္ေငြ႕ေတြ႕ေတာ့ တစ္ျပည္လံုး သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ကုိ ေျပာင္းလဲသံုးစြဲလုိက္တာ ခုဆုိ ေကာင္းကင္ျပင္ဟာ ၾကည္လင္လွပေနၿပီျဖစ္တယ္”
“ေကာင္းလုိက္တာဗ်ာ။ သူတုိ႔ဆီမွာ စက္ မႈထြန္းကားတာ ၾကာၿပီပဲ”
“ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပီကင္းတုိ႔ ရွန္ ဟုိင္းတုိ႔မွာေတာ့ ဒီလုိမီးခုိးေတြရွိေနဆဲပါပဲ”
“သူတုိ႔ မထိန္းၾကဘူးလား”
“ႀကဳိးစားေနတာပါပဲ။ တုိးတက္မႈကုိလား ရင္ တစ္ဖက္က ဆံုး႐ံႈးမႈေတြျဖစ္တာ သဘာ၀ပဲ။ သတိရတုန္း ေျပာခ်င္ေသးတယ္။ တ႐ုတ္ဟာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က ဘီဂ်င္းမွာ Olympic ပြဲေတာ္လုပ္ဖုိ႔ ႀကဳိးစားတယ္။ ဒီေနရာမွာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာစရာေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ ပထမအခ်က္က သူတုိ႔မွာ ကားေတြက မ်ားတယ္။ ကားမီးခုိးေတြ မ်ားတယ္။ ဒုတိယက စက္႐ံုေတြ၊ ေက်ာက္မီး ေသြးေလာင္စာစက္႐ံုေတြကေန မီးခုိးအမႈန္ေတြ ထုတ္တယ္။ တတိယ ကေတာ့ Goby သဲကႏၲာရက လြင့္လာတဲ့ သဲမႈန္ေသးေသးေတြေပါ့။ စတုတၳကေတာ့ အိမ္သာ (toilet) ပါပဲ။ ဒီေတာ့ တ႐ုတ္က ကားေတြကုိ ကန္႔သတ္ လုိက္တယ္။ ဒီေန႔ ကုိယ့္ကားနံပါတ္ ၁ နဲ႔ ဆံုးတဲ့ ကားပဲ ေမာင္းရမယ္။ က်န္တဲ့ကားေတြ လမ္းေပၚထြက္ရင္ ဖမ္းတယ္။ ဒုတိယကေတာ့ စက္႐ံုေတြကုိ ပြဲေတာ္မက်င္းပမီ တစ္ပတ္ကေန ပိတ္လုိက္တယ္။ တတိယအေနနဲ႔ ဂုိဘီသဲကႏၲာရက သဲမႈန္ေလးေတြ သိမ့္သြားေအာင္ မုိးအတု ရြာေစတယ္။ ေနာက္ဆံုး အိမ္သာကိစၥကေတာ့ WTO ကုိ အကူအညီေတာင္းတယ္။ WTO ဆုိတာ စင္ကာပူက ဦးစီးတဲ့ World Toilet Organization ပါပဲ။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ပီကင္းအုိလံပစ္ ေအာင္ျမင္သြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔ဟာ ေက်ာက္မီးေသြးစက္႐ံုေတြကုိ ေလွ်ာ့လာၾကတယ္။
“Clean Coal Technology ကုိ သံုးမယ္ဆုိရင္ေကာ”
“သူက ေက်ာက္မီးေသြးအေကာင္းစားကုိ ၀ယ္သံုးရမယ္။ စရိတ္ပုိႀကီးတယ္။ အားလံုး သိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံက တကၠႏုိလုိဂ်ီမွာ အားနည္းတယ္ဆုိတာ။ ဘယ္ေလာက္မွမႀကီးတဲ့ သာေပါင္းနဲ႔ စစ္ေတာင္းစကၠဴစက္ေတြ လုပ္လုိက္တာနဲ႔ စစ္ေတာင္းနဲ႔ င၀န္ျမစ္တုိ႔မွာ ငါးသေလာက္ေတြ မ်ဳိးျပဳန္းကုန္တယ္”
“ေက်ာက္မီးေသြးက အေတာ္ဆုိးလား”
“ဆုိးတယ္။ သူတုိ႔ဆီကထြက္တဲ့ အေငြ႕ေတြဟာ အက္ဆစ္မုိးကုိ ရြာေစတယ္။ ဧရာ၀တီတုိင္းမွာ စုိက္ပ်ဳိးေရးက အဓိကက်တယ္။ ေနာက္ တံငါလုပ္ငန္းေပါ့။ ဒီဓာတ္ေငြ႕ဟာ နယ္စီးမျခား သြားၾကေတာ့ စုိက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းေတြကုိ အမ်ားႀကီး ထိခုိက္ေစႏုိင္တယ္”
“ဟုတ္တယ္ ကုိဘသစ္ရဲ႕။ တ႐ုတ္က ေက်ာက္မီးေသြးစက္႐ံုက မီးခုိးေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ အက္ဆစ္မုိးဟာ တြင္းေတာင္ထိ ေရာက္လာၿပီး တြင္းေတာင္ကေရေတြ ပ်က္စီးတယ္လုိ႔လည္း အခ်ဳိ႕က ေျပာတာပဲ”
“မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလုိ႔ေတာ့ မေျပာႏုိင္ဘူး” ဒါေပမဲ့ အေတာ္လွမ္းပါတယ္။ အက္ဆစ္မုိးက လက္ပံေတာင္းေတာင္က အက္ဆစ္ေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏုိင္တာပဲ။ ေက်ာက္မီးေသြး မီး႐ိႈ႕တဲ့အခါ ဓာတ္ျပာေတြ ထြက္လာတယ္တဲ့”
“ဘယ္လုိမ်ဳိးလဲ”
“ေက်ာက္မီးေသြးကုိ မီး႐ိႈ႕လုိက္ရင္ေတာ့ အထဲက ကာဗြန္ေတြ ေလာင္သြားတယ္။ အျခား မသန္႔စင္တဲ့ ပစၥည္းေတြလည္း ျပာျဖစ္သြားတာပဲေပ့ါ။ ေက်ာက္မီးေသြးဓာတ္အားေပး စက္႐ံုက အဏုျမဴသတိၱႂကြတာေတြ အမ်ားႀကီးျဖစ္ပါသတဲ့”
“ဒါေလာက္ေတာင္ပဲလား”
“ Dec 13, 2007 က Mara Hvistendahl တင္ျပထားတဲ့ သတင္းကုိဖတ္ျပမယ္”
“အဏုျမဴဓာတ္အားေပးစက္႐ံုကေတာ့ အဏုျမဴဓာတ္ျပာေတြ မ်ားစြာ ထြက္မွာပဲလုိ႔ လူေတြ ယူဆထားၾကပါတယ္။ ဒီအဏုျမဴဓာတ္ျပာေတြဟာ ေရဒီယိုသတိၱႂကြတာေၾကာင့္ တစ္နည္းနည္းေတာ့ က်န္းမာေရး ထိခုိက္တယ္။ လူကီးမီးယားဆုိတဲ့ ေသြးကင္ဆာေတြျဖစ္တယ္။ အဏုျမဴဓာတ္အားေပးစက္႐ံုမွာ အလုပ္လုပ္တဲ့ ေယာက်္ားေတြဆုိရင္ သားမ်ဳိးဆက္ေတြ ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္တဲ့ sperm count ေတြ ေလ်ာ့သြားတာကုိ ေတြ႕ရတယ္။ ဒီလူေတြမွာ ေရဒီယုိဓာတ္ေတြ ႂကြတက္ေနၿပီး မ်က္လံုးက ဓာတ္ေရာင္ျခည္ေတြ ထြက္ေနတယ္လုိ႔ေတာင္ အခ်ဳိ႕က ယံုၾကည္ၾကတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ လူေတြ ယံုၾကည္ထားတာက ဓာတ္ေပါင္းဖုိေတြဟာ လူေတြကုိ ဒုကၡေပးတဲ့ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ေတြ ထုတ္လႊတ္ကာ ပတ္၀န္းက်င္ကုိ ထိခုိက္တယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ပဲျဖစ္တယ္။ တစ္ဖက္က ေက်ာက္မီးေသြးဓာတ္အားေပး စက္႐ံုေတြကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ေက်ာက္မီးေသြးစက္႐ံုဟာ အဏုျမဴဓာတ္ေပါင္းဖုိထက္ကုိ ၁၀၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ပုိၿပီး ဓာတ္ေရာင္ျခည္သက္ ေရာက္ေစတယ္တဲ့”
“အင္း ... မယံုႏုိင္စရာပါပဲ”
“ဒါေၾကာင့္ အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ ေက်ာက္မီးေသြးစက္႐ံုေတြကုိ ႏုိင္ငံတကာက တျဖည္းျဖည္း ဖယ္ရွားေနၾကတယ္။ တေလာက တနသၤာရီတုိင္းမွာ ေဆာက္လုပ္မယ့္ ေက်ာက္မီးေသြး ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုကုိလည္း ေဒသခံေတြ ကန္႔ကြက္ေနတယ္”
“ဒါကုိ အစုိးရအေနနဲ႔ စဥ္းစားရမွာပဲ။ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ကုိ လုိခ်င္တယ္။ တုိးတက္ခ်င္တယ္ဆုိတဲ့ ျပည္သူေတြဟာ ေက်ာက္မီးေသြးစက္႐ံုကုိ ကန္႔ကြက္တာ ဂ႐ုစုိက္ေလ့လာသင့္တယ္။ သတင္းစာထဲမွာ ပါတယ္။ ေကာင္းျမတ္ေသာေျမကုမၸဏီက လုပ္မယ္တဲ့။ သူတုိ႔ေကာ Technology အသစ္ေတြ ရွိၾကရဲ႕လား။ ေက်ာက္မီးေသြး ျပည္ပက တင္သြင္းရမယ္။ အဆင့္မီဖုိ႔ ျပဳျပင္စရာေတြ လုိတယ္”
“ကုိဘသစ္ကေရာ ကန္႔ကြက္တာပဲလား”
“ကန္႔ကြက္တာေပါ့ဗ်ာ။ ကုိယ့္မွာ ထမင္းအေကာင္းရွိလ်က္နဲ႔ ထမင္းအသုိးကုိ လဲစားတယ္ ဆုိတာမ်ဳိးေပါ့။ ဓာတ္ေငြ႕ေတြရွိလ်က္နဲ႔ ဒီေလာက္ ဒုကၡေပးတဲ့ ေက်ာက္မီးေသြး ဓာတ္အားေပးစက္႐ံု ေဆာက္တယ္ဆုိတာ ဘာေၾကာင့္လဲ”
“ဘယ္သူေသေသ ငေတတဲ့ စိတ္ထားေပါ့”
“ေနာက္ျပန္မသြားႏုိင္တာကုိ ဂ႐ုစုိက္ၾကပါဗ်ာ”
× × × × ×
- The Ladies News Journa မွ -
