ိ
27.01.2015
ျမန္မာႏိုင္ငံကိုေရာက္ရွိေနတဲ့ လက္နက္ထိန္းခ်ဳပ္ေရး၊
ခြဲျခားစိစစ္ေရးနဲ႔ ဥပေဒအတိုင္း လိုက္နာက်င့္သံုးေရးဆိုင္ရာ
အေမရိကန္လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Frank Rose ဟာ ျမန္မာဒုတိယ
ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဦးသန္႔ေက်ာ္နဲ႔႔႔႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ဒီကေန႔
ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္အတြင္း ဇီဝနဲ႔ ဓာတုလက္နက္ ဖ်က္သိမ္းေရးစာခ်ဳပ္ေတြ အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက အားရသလို၊ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ေရးအတြက္ လိုအပ္တာ ကူညီေပးဖို႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့တယ္လို႔ ဒုဝန္ႀကီး ဦးသန္႔ေက်ာ္က ဆိုပါတယ္။
အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Frank Rose နဲ႔ ေတြ႔ဆံုစဥ္ ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဦးသန္႔ေက်ာ္က အခုလို ေျပာပါတယ္။
“အေမရိကန္ အေနနဲ႔ ဒီျမန္မာက ၿပီးခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္အတြင္းမွာ က်ေနာ္တုိ႔က လက္နက္ဖ်က္သိမ္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စာခ်ဳပ္ ၃ ခု အေပၚမွာ က်ေနာ္တုိ႔က ပါ၀င္ၿပီးေတာ့ အတည္ျပဳခဲ့တာေပါ့။ အဲဒီဟာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔က ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ အေပၚမွာ အားရေက်နပ္တယ္၊ အားရေက်နပ္သလုိပဲ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံက လုိအပ္တဲ့ အကူအညီေတြေပါ့ေနာ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံက စာခ်ဳပ္ေတြမွာ အတည္ျပဳၿပီးလုိ႔ရွိရင္ ဒီစာခ်ဳပ္ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ အပုိင္းေပါ့။ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ အပုိင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက လုိအပ္တဲ့ အပုိင္းေတြကုိ ကူညီခ်င္တယ္။ အဲဒီအပုိင္းမွာ သူတုိ႔ဘယ္လုိ ကူညီေစခ်င္သလဲ၊ ျမန္မာက ဘာေတြ လုိအပ္သလဲ၊ ဒါေတြကုိ အဓိက ၂ ဘက္ေဆြးေႏြးပါတယ္။”
ေမး - “ဟုတ္ကဲ့၊ ဒု၀န္ႀကီး အခုေျပာတဲ့ လက္နက္ဖ်က္သိမ္းေရး စာခ်ဳပ္ ၃ ခု ဆုိတာကုိ နည္းနည္းေလာက္ ရွင္းျပေပးလုိ႔ ရမလားရွင္။”
ေျဖ - “အဓိကကေတာ့ ဇီ၀လက္နက္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ပိတ္ပင္တဲ့စာခ်ဳပ္၊ ေနာက္ ဓာတုေဗဒ လက္နက္နဲ႔ ပိတ္ပင္တဲ့စာခ်ဳပ္ေပါ့ေလ။ ဓာတုေဗဒတုိ႔ ဘာတုိ႔ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ မေန႔တေန႔ကပဲ လႊတ္ေတာ္ကေနၿပီး အတည္ျပဳတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔က မၾကာခင္မွာ ဒီဟာကုိ နယူးေယာက္မွာရွိတဲ့ ျမန္မာအၿမဲတမ္း ကုိယ္စားလွယ္က လက္မွတ္ထုိးဖုိ႔ စီစဥ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။”
ေမး - “ဟုတ္ကဲ့၊ ႏ်ဴကလီးယားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ေရာ ေဆြးေႏြးျဖစ္ပါသလားရွင့္။”
ေျဖ - “ႏ်ဴကလီးယားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဥစၥာကေတာ့ ဒီေန႔ ထူးထူးျခားျခား ေဆြးေႏြးတဲ့ အထဲမွာ မပါပါဘူး။ သုိ႔ေသာ္လည္း က်ေနာ္တုိ႔က ႏ်ဴကလီးယားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ ေနာက္ဆက္တဲြ Protocol ေပါ့ေနာ္၊ အဲဒီအေပၚမွာ က်ေနာ္တုိ႔က ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပုိင္းေလာက္ကတည္းက က်ေနာ္တုိ႔က လက္မွတ္ထုိးထားၿပီးေတာ့ ဒီဟာအေပၚမွာ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ဘာမွ ထူးထူးျခားျခား ပါ၀င္ေဆြးေႏြးသြားတာ မရွိပါဘူး။ သူနဲ႔အတူ လုိက္ပါလာတဲ့ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ၂ ေယာက္ကလည္း တေယာက္က ဓာတုေဗဒ လက္နက္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အထူးကၽြမ္းက်င္တဲ့သူတေယာက္ ပါပါတယ္။ ထုိ႔အတူ ေနာက္တေယာက္ကလည္း ဇီ၀လက္နက္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ စာခ်ဳပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အထူးကၽြမ္းက်င္တဲ့သူ ပါတဲ့အတြက္ က်ေနာ္ထင္တာေတာ့ သူက ဒီ ၂ ခုကုိပဲ အဓိကဦးတည္ၿပီး ေဆြးေႏြးသြားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။”
ေမး - “ဟုတ္ကဲ့ပါ။ သူတုိ႔ဒီ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ေရာ၊ ဆက္စပ္ၿပီးေတာ့ ဘာေတြမ်ား ေျပာသြားတာ ရွိပါသလဲရွင့္”
ေျဖ - “ဘာမွေဆြးေႏြးတာေတာ့ မရွိပါဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ၾကားထဲမွာလည္း ဘာမွ ဒီအခ်ိန္အခါမွာ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အတုိင္း ျမန္မာကလုိက္နာေနတယ္ဆုိတာ သူတုိ႔သိတဲ့အတြက္ ဘာမွ အထူးတလည္ ထည့္သြင္းၿပီးေတာ့ ေျပာသြားတာ၊ တုိက္တြန္းသြားတာ၊ ေဆြးေႏြးသြားတာ မရွိပါဘူး။”
ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဦးသန္႔ေက်ာ္ကို VOA ရန္ကုန္႐ံုးခြဲ အယ္ဒီတာ ေဒၚခင္စိုးဝင္းက သီးသန္႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္အတြင္း ဇီဝနဲ႔ ဓာတုလက္နက္ ဖ်က္သိမ္းေရးစာခ်ဳပ္ေတြ အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက အားရသလို၊ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ေရးအတြက္ လိုအပ္တာ ကူညီေပးဖို႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့တယ္လို႔ ဒုဝန္ႀကီး ဦးသန္႔ေက်ာ္က ဆိုပါတယ္။
အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Frank Rose နဲ႔ ေတြ႔ဆံုစဥ္ ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဦးသန္႔ေက်ာ္က အခုလို ေျပာပါတယ္။
“အေမရိကန္ အေနနဲ႔ ဒီျမန္မာက ၿပီးခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္အတြင္းမွာ က်ေနာ္တုိ႔က လက္နက္ဖ်က္သိမ္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စာခ်ဳပ္ ၃ ခု အေပၚမွာ က်ေနာ္တုိ႔က ပါ၀င္ၿပီးေတာ့ အတည္ျပဳခဲ့တာေပါ့။ အဲဒီဟာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔က ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ အေပၚမွာ အားရေက်နပ္တယ္၊ အားရေက်နပ္သလုိပဲ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံက လုိအပ္တဲ့ အကူအညီေတြေပါ့ေနာ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံက စာခ်ဳပ္ေတြမွာ အတည္ျပဳၿပီးလုိ႔ရွိရင္ ဒီစာခ်ဳပ္ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ အပုိင္းေပါ့။ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ အပုိင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက လုိအပ္တဲ့ အပုိင္းေတြကုိ ကူညီခ်င္တယ္။ အဲဒီအပုိင္းမွာ သူတုိ႔ဘယ္လုိ ကူညီေစခ်င္သလဲ၊ ျမန္မာက ဘာေတြ လုိအပ္သလဲ၊ ဒါေတြကုိ အဓိက ၂ ဘက္ေဆြးေႏြးပါတယ္။”
ေမး - “ဟုတ္ကဲ့၊ ဒု၀န္ႀကီး အခုေျပာတဲ့ လက္နက္ဖ်က္သိမ္းေရး စာခ်ဳပ္ ၃ ခု ဆုိတာကုိ နည္းနည္းေလာက္ ရွင္းျပေပးလုိ႔ ရမလားရွင္။”
ေျဖ - “အဓိကကေတာ့ ဇီ၀လက္နက္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ပိတ္ပင္တဲ့စာခ်ဳပ္၊ ေနာက္ ဓာတုေဗဒ လက္နက္နဲ႔ ပိတ္ပင္တဲ့စာခ်ဳပ္ေပါ့ေလ။ ဓာတုေဗဒတုိ႔ ဘာတုိ႔ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ မေန႔တေန႔ကပဲ လႊတ္ေတာ္ကေနၿပီး အတည္ျပဳတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔က မၾကာခင္မွာ ဒီဟာကုိ နယူးေယာက္မွာရွိတဲ့ ျမန္မာအၿမဲတမ္း ကုိယ္စားလွယ္က လက္မွတ္ထုိးဖုိ႔ စီစဥ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။”
ေမး - “ဟုတ္ကဲ့၊ ႏ်ဴကလီးယားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ေရာ ေဆြးေႏြးျဖစ္ပါသလားရွင့္။”
ေျဖ - “ႏ်ဴကလီးယားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဥစၥာကေတာ့ ဒီေန႔ ထူးထူးျခားျခား ေဆြးေႏြးတဲ့ အထဲမွာ မပါပါဘူး။ သုိ႔ေသာ္လည္း က်ေနာ္တုိ႔က ႏ်ဴကလီးယားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ ေနာက္ဆက္တဲြ Protocol ေပါ့ေနာ္၊ အဲဒီအေပၚမွာ က်ေနာ္တုိ႔က ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပုိင္းေလာက္ကတည္းက က်ေနာ္တုိ႔က လက္မွတ္ထုိးထားၿပီးေတာ့ ဒီဟာအေပၚမွာ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ဘာမွ ထူးထူးျခားျခား ပါ၀င္ေဆြးေႏြးသြားတာ မရွိပါဘူး။ သူနဲ႔အတူ လုိက္ပါလာတဲ့ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ၂ ေယာက္ကလည္း တေယာက္က ဓာတုေဗဒ လက္နက္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အထူးကၽြမ္းက်င္တဲ့သူတေယာက္ ပါပါတယ္။ ထုိ႔အတူ ေနာက္တေယာက္ကလည္း ဇီ၀လက္နက္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ စာခ်ဳပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အထူးကၽြမ္းက်င္တဲ့သူ ပါတဲ့အတြက္ က်ေနာ္ထင္တာေတာ့ သူက ဒီ ၂ ခုကုိပဲ အဓိကဦးတည္ၿပီး ေဆြးေႏြးသြားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။”
ေမး - “ဟုတ္ကဲ့ပါ။ သူတုိ႔ဒီ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ေရာ၊ ဆက္စပ္ၿပီးေတာ့ ဘာေတြမ်ား ေျပာသြားတာ ရွိပါသလဲရွင့္”
ေျဖ - “ဘာမွေဆြးေႏြးတာေတာ့ မရွိပါဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ၾကားထဲမွာလည္း ဘာမွ ဒီအခ်ိန္အခါမွာ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အတုိင္း ျမန္မာကလုိက္နာေနတယ္ဆုိတာ သူတုိ႔သိတဲ့အတြက္ ဘာမွ အထူးတလည္ ထည့္သြင္းၿပီးေတာ့ ေျပာသြားတာ၊ တုိက္တြန္းသြားတာ၊ ေဆြးေႏြးသြားတာ မရွိပါဘူး။”
ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဦးသန္႔ေက်ာ္ကို VOA ရန္ကုန္႐ံုးခြဲ အယ္ဒီတာ ေဒၚခင္စိုးဝင္းက သီးသန္႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
