အစီရင္ခံ မ်က္ႏွာဖုံး
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပဳျပဳင္ေျပာင္းလဲေရး ျဖစ္စဥ္ေတြ စတင္ခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္အတြင္း ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနဟာ ေလ်ာ့ပါးက်ဆင္းခဲ့ၿပီး တိုးတက္မႈေတြ ေနာက္ျပန္လွည့္ ေနတယ္လို႔ နယူးေယာက္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ (HRW) က ေျပာပါတယ္။
၂၀၁၅ ကမာၻ႔လံုးဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးအစီရင္ခံစာမွာ အခုလိုေဖာ္ျပထားတာျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာအလွဴရွင္ေတြနဲ႔ ၾသဇာေညာင္းတဲ့ အစိုးရေတြက ျမန္မာျပည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚေရာက္ဖို႔ စစ္တပ္နဲ႔ အစိုးရကို အနည္းငယ္ပဲ ဖိအားေပးႏုိင္တယ္လို႔လည္း ေထာက္ျပေ၀ဖန္လိုက္ပါတယ္။
HRW အာရွ ညႊန္ၾကားေရးမႉး တိုနီအဒမ္က “ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ အလွဴရွင္ေတြဟာ အိပ္ေပ်ာ္လ်က္ လက္ခ်င္းခ််ိတ္လမ္းေလွ်ာက္ရင္း ၂၀၁၅ မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ ကပ္ေဘးဒုကၡဆီကို ဦးတည္ေနတယ္” လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
အေျခခံ ဥပေဒကိုျပင္ဆင္တာ မလုပ္ႏိုင္ခဲ့ဘူးဆုိရင္ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး စစ္တပ္က ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ အစိုးရတက္လာမွ အလွဴရွင္ေတြ လန္႔ႏိုးလာမွာ ျဖစ္သလို စစ္မွန္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ အခုဖိအားေပးဖို႔လိုတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ေပးေနေပမယ့္ ခန္႔မွန္းေျခ ၂၇ ဦး ကေန ၇၂ ဦး အက်ဥ္းက်ေနဆဲ ျဖစ္သလို အထူးသျဖင့္ ေျမယာသိမ္းလို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပတဲ့သူေတြကို ဖမ္းဆီးတာကလည္း ပိုမိုမ်ားျပားလာတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ တျခားဘာသာေတြထက္ ဗုဒၶဘာသာကို အေထာက္အကူျပဳတဲ့ ကိုးကြယ္ရာဘာသာ ကူးေျပာင္းျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒ၊ လူဦးေရတိုးပြားႏႈန္း ထိန္းညႇိျခင္း ဆုိင္ရာ ဥပေဒ၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မိန္းမမ်ား အထူးထိမ္းျမားျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒတို႔ကို မိတ္ဆက္ခဲ့တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အဆိုျပဳထားတဲ့ ဒီဥပေဒကို ေ၀ဖန္တဲ့သူေတြကို ၿခိမ္းေျခာက္ဖို႔ အစြန္းေရာက္ သံဃာအဖြဲ႔ကို ဖန္တီးခဲ့တယ္လို႔လည္း ေရးပါတယ္။
စစ္တပ္ကခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့ အစိုးရက ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ေတြကို ဖိႏွိပ္ခဲ့သလို မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ကို ျပည္ဖုံးကားခ်ၿပီး ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္ခင္မွာ အေရးပါတဲ့ အေျခခံ ဥပေဒ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ပိတ္ပင္ခဲ့တယ္လို႔ လည္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
စာမ်က္ႏွာ ၆၅၆ မ်က္ႏွာပါတဲ့ ဒီအစီရင္ခံစာဟာ ႏုိင္ငံေပါင္း ၉၀က လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို သုံးသပ္ ေရးထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
By ဒီဗီြဘီ
