အသတ္ခံလိုက္ရတဲ့ ကခ်င္ဆရာမႏွစ္ဦးရဲ႕ စ်ာပနအခမ္းအနား။ (ဇန္နဝါရီ ၂၃၊ ၂၀၁၅)
31.01.2015
ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းက
ကခ်င္ဆရာမႏွစ္ဦးအသတ္ခံရမွဳစံုစမ္းစစ္ေဆးရာမွာ မွဳခင္းနည္းပညာ
အကူအညီေပးႏိုင္ဖို႔ အေမရိကန္အစိုးရက စဥ္းစားေနတယ္လို႔ အေမရိကန္
ထိပ္တန္းအရာရွိတဦးကေျပာေၾကာင္း အေမရိကန္အေျခစိုက္
ကခ်င္အေရးလွဳပ္ရွားသူေတြကေျပာပါတယ္။ အေမရိကန္သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္
ထိပ္တန္းအရာရွိေတြအပါအ၀င္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အေမရိကန္
လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး တို႔နဲ႔ ဇန္န၀ါရီလ (၃၀)ရက္ေန႕က ကခ်င္
မဟာမိတ္အဖဲြ႔ကိုယ္စားလွယ္ေတြ သီးသန္႔ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့အေၾကာင္း
မအင္ၾကင္းႏိုင္ကေျပာျပမွာပါ။
အေမရိကန္အစိုးရအေနနဲ႕ ကခ်င္ျပည္နယ္က လက္ရွိအေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အထူးစိုရိမ္မကင္းျဖစ္ေနတဲ့ အေပၚမွာ ဒီရက္ပိုင္းအတြင္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု က ကခ်င္အေရး လွဳပ္ရွားသူေတြ နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေနပါတယ္။
ကခ်င္ဆရာမနွစ္ဦး အဓမၼျပဳက်င့္ခံရၿပီး အသတ္ခံရမွဳကို စံုစမ္းစစ္ေဆးရာမွာ ကြ်မ္းက်င္သူေတြနဲ႔အကူအညီေပးႏိုင္တဲ့နည္းလမ္း အေမရိကန္ဘက္က စဥ္းစားေနေၾကာင္း လူ႕အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Tom Malinowski ကေျပာဆိုခဲ့တယ္လို႔ ေသာၾကာေန႔က သူနဲ႔ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့ ကခ်င္မဟာမိတ္အဖဲြ႔ဥကၠ႒ Gum San ကေျပာပါတယ္။
" သူတို႔က စံုစမ္းေရးမွာ လိုအပ္မယ့္ အရာေတြေပါ့။ သူတို႔အကူအညီေပးႏုိင္မယ့္ ဟာကို ရွာေဖြေပးမယ္ေျပာပါတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြကို အခ်ိန္အၾကာၾကီး အကူအညီျဖတ္ေတာက္မႈ လုပ္တာကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးပဲျဖစ္ျဖစ္ စစ္ေရးပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒုကၡသည္ေတြကို ေပးတဲ့အကူအညီကို မျဖတ္ေတာက္ပဲ ဖြင့္ေပးဖို႔ က်ေနာ္တို႔ေျပာျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့တာကို သူတို႔က ေတာင္းဆိုခဲ့ တယ္။ ေနာက္ထပ္လည္း ေတာင္းဆိုပါ့မယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အစုိးရကလည္း ဖြင့္ေပးမယ္လို႔ ကတိေပးခဲ့တယ္လို႔ သူတို႔ကေျပာပါတယ္။"
အလားတူ အေမရိကန္သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္က အမ်ဳိးသားလံုၿခံဳေရး- အာရွ ပစိဖိတ္ဆိုင္ရာ ထိပ္တန္းအရာရွိေတြနဲ႔လည္း ကခ်င္ဆရာမႏွစ္ဦး အသတ္ခံရတဲ့ကိစၥကို ေဆြးေႏြးေျပာဆိုခဲ့တယ္လို႔ Gum San ကေျပာပါတယ္။
" အမ်ိဳးသမီးေတြကို ရက္စက္သတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ အေရးယူမႈေတြမွာ အကူအညီေပးဖို႔ က်ေနာ္တို႔ အဓိက ေျပာခဲ့တာပါ။ ေနာက္တခုက ဒီဟာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးမွ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈအေပၚမွာ Sanctions ဆိုတဲ့အရာဟာ အေရးႀကီးတဲ့ အေၾကာင္းလည္း က်ေနာ္တို႔ေျပာျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်။"
မအင္ၾကင္းႏုိင္။ ။ အဲ့လိုေပါ့ေနာ္ ကခ်င္ဆရာမႏွစ္ဦး အသတ္ခံရတဲ့ကိစၥမွာ အခ်က္အလက္ေတြ ခုိင္မာေအာင္ ဘယ္လိုေျပာျပႏုိင္ခဲ့လဲရွင့္။
"ဟုတ္ကဲ့။ က်ေနာ္တို႔ေျပာျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဟာထဲမွာေတာ့ ရြာသားေတြကို ေမးျဖစ္တဲ့ဟာေတြ ရွိတယ္။ ေမးတဲ့အခါမွာ ျဖစ္ရိုးျဖစ္စဥ္ေတြ အားလံုးကို က်ေနာ္တို႔ ရွင္းျပတယ္။ ဥပမာ ဒီအမ်ိဳးသမီးေတြက စစ္သားေတြ ေရာက္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ ရြာသားေတြရဲ႕ အိမ္မွာ ေနတယ္။ ဒီတစ္ညပဲ မအိပ္ျဖစ္ဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ေမြးေန႔တခုကအျပန္ ေနာက္က်သြားလို႔ အိမ္ရွင္ေတြကို ျပန္ႏိႈးရမွာ အားနာလို႔ သူတို႔က ဘုရားေက်ာင္းဝင္းထဲမွာ အိပ္လိုက္တာ။ အိပ္တဲ့ညမွာပဲ ဒီဟာျဖစ္တယ္။ ေနာက္တခုက အနီးဆံုး စစ္သားေတြ ကင္းေစာင့္တာျဖစ္တဲ့ ေနရာက ၆၅ကိုက္ အကြာအေဝးမွာ ရွိတယ္။ ေနာက္ ရြာတရြာလံုးမွာ စစ္သားေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္တခ်ိဳ႕ အခ်က္အလက္ေတြ သူတို႔ ေျပာရရင္ ပထမဆံုး ေတြ႔ရွိတဲ့အခ်ိန္မွာ စစ္ဖိနပ္ ေတြ ကုတင္ေပၚမွာ ရွိတာနဲ႔ ေနာက္တခုက စစ္သားေတြ ပံုထားတဲ့ေနရာ ရိုက္သတ္ထားတဲ့ သစ္ေခ်ာင္းရဲ႕ပံုထားတဲ့ အနားမွာ စစ္ဖိနပ္ေျခရာေတြ ျမင္ခဲ့တာ က်ေနာ္တို႔ေျပာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ မိုးမလင္းခင္ အခ်ိန္မွာ စစ္သားအခ်ိဳ႕ ကားနဲ႔ ဆင္းသြားတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ေျပာျဖစ္တယ္။"
မအင္ၾကင္းႏုိင္။ ။ အခုလိုေပါ့ေနာ္ အေမရိကန္အစိုးရေရာ၊ အိမ္ျဖဴေတာ္ေရာေပါ့ေနာ္ ႏုိင္ငံျခားေရး တာဝန္ရွိသူေတြက ကခ်င္ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဘာေၾကာင့္ အခုလို သူတို႔ေတြ႔ဆံုၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးတယ္လို႔ ယူဆလဲရွင့္။
" ေအာ္ စိုးရိမ္မႈရွိလို႔ပါ။ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ အေျခအေနကို ေရာက္ႏိုင္ ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ လူသိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး လမ္းေပၚထြက္ေလွ်ာက္ လာတယ္ဆိုတာက ျပည္သူလူထုရဲ႕ ေပါက္ကြဲလုမတတ္ ခံစားမႈက အမ်ားႀကီးေဖာ္ျပေနတဲ့ဟာကို သူတို႔ျမင္ေတြ႔ရတယ္။ အဲ့လိုဆိုေတာ့ အစိုးရကလည္း စိုးရိမ္တယ္ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီဟာေတြက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ဒီမုိကရက္တစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ျဖစ္စဥ္ကို ထိခုိက္လာႏုိင္တယ္ဆိုတဲ့အျမင္ သူတို႔ေတြက နားလည္ပံု က်ေနာ္တို႔ ခံစားရတယ္ေလ။"
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ကခ်င္အေရးလွဳပ္ရွားေနသူေတြဟာ ဇန္န၀ါရီ (၂၈)ရက္ေန႔ကလည္း အေရွ႕အာရွပစိဖိတ္ေရးရာ အေမရိကန္ ဒုလက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Scott Marciel အပါအ၀င္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက အဆင့္ျမင့္အရာရွိေတြနဲ႕ ေတြ႕ဆံုၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္း လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မွဳေတြ ကို ေျဖရွင္းေပးေရး ျမန္မာအစိုးရကို ဖိအားေပးဖို႔ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
VOA
အေမရိကန္အစိုးရအေနနဲ႕ ကခ်င္ျပည္နယ္က လက္ရွိအေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အထူးစိုရိမ္မကင္းျဖစ္ေနတဲ့ အေပၚမွာ ဒီရက္ပိုင္းအတြင္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု က ကခ်င္အေရး လွဳပ္ရွားသူေတြ နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေနပါတယ္။
ကခ်င္ဆရာမနွစ္ဦး အဓမၼျပဳက်င့္ခံရၿပီး အသတ္ခံရမွဳကို စံုစမ္းစစ္ေဆးရာမွာ ကြ်မ္းက်င္သူေတြနဲ႔အကူအညီေပးႏိုင္တဲ့နည္းလမ္း အေမရိကန္ဘက္က စဥ္းစားေနေၾကာင္း လူ႕အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Tom Malinowski ကေျပာဆိုခဲ့တယ္လို႔ ေသာၾကာေန႔က သူနဲ႔ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့ ကခ်င္မဟာမိတ္အဖဲြ႔ဥကၠ႒ Gum San ကေျပာပါတယ္။
" သူတို႔က စံုစမ္းေရးမွာ လိုအပ္မယ့္ အရာေတြေပါ့။ သူတို႔အကူအညီေပးႏုိင္မယ့္ ဟာကို ရွာေဖြေပးမယ္ေျပာပါတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြကို အခ်ိန္အၾကာၾကီး အကူအညီျဖတ္ေတာက္မႈ လုပ္တာကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးပဲျဖစ္ျဖစ္ စစ္ေရးပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒုကၡသည္ေတြကို ေပးတဲ့အကူအညီကို မျဖတ္ေတာက္ပဲ ဖြင့္ေပးဖို႔ က်ေနာ္တို႔ေျပာျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့တာကို သူတို႔က ေတာင္းဆိုခဲ့ တယ္။ ေနာက္ထပ္လည္း ေတာင္းဆိုပါ့မယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အစုိးရကလည္း ဖြင့္ေပးမယ္လို႔ ကတိေပးခဲ့တယ္လို႔ သူတို႔ကေျပာပါတယ္။"
အလားတူ အေမရိကန္သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္က အမ်ဳိးသားလံုၿခံဳေရး- အာရွ ပစိဖိတ္ဆိုင္ရာ ထိပ္တန္းအရာရွိေတြနဲ႔လည္း ကခ်င္ဆရာမႏွစ္ဦး အသတ္ခံရတဲ့ကိစၥကို ေဆြးေႏြးေျပာဆိုခဲ့တယ္လို႔ Gum San ကေျပာပါတယ္။
" အမ်ိဳးသမီးေတြကို ရက္စက္သတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ အေရးယူမႈေတြမွာ အကူအညီေပးဖို႔ က်ေနာ္တို႔ အဓိက ေျပာခဲ့တာပါ။ ေနာက္တခုက ဒီဟာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးမွ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈအေပၚမွာ Sanctions ဆိုတဲ့အရာဟာ အေရးႀကီးတဲ့ အေၾကာင္းလည္း က်ေနာ္တို႔ေျပာျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်။"
မအင္ၾကင္းႏုိင္။ ။ အဲ့လိုေပါ့ေနာ္ ကခ်င္ဆရာမႏွစ္ဦး အသတ္ခံရတဲ့ကိစၥမွာ အခ်က္အလက္ေတြ ခုိင္မာေအာင္ ဘယ္လိုေျပာျပႏုိင္ခဲ့လဲရွင့္။
"ဟုတ္ကဲ့။ က်ေနာ္တို႔ေျပာျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဟာထဲမွာေတာ့ ရြာသားေတြကို ေမးျဖစ္တဲ့ဟာေတြ ရွိတယ္။ ေမးတဲ့အခါမွာ ျဖစ္ရိုးျဖစ္စဥ္ေတြ အားလံုးကို က်ေနာ္တို႔ ရွင္းျပတယ္။ ဥပမာ ဒီအမ်ိဳးသမီးေတြက စစ္သားေတြ ေရာက္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ ရြာသားေတြရဲ႕ အိမ္မွာ ေနတယ္။ ဒီတစ္ညပဲ မအိပ္ျဖစ္ဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ေမြးေန႔တခုကအျပန္ ေနာက္က်သြားလို႔ အိမ္ရွင္ေတြကို ျပန္ႏိႈးရမွာ အားနာလို႔ သူတို႔က ဘုရားေက်ာင္းဝင္းထဲမွာ အိပ္လိုက္တာ။ အိပ္တဲ့ညမွာပဲ ဒီဟာျဖစ္တယ္။ ေနာက္တခုက အနီးဆံုး စစ္သားေတြ ကင္းေစာင့္တာျဖစ္တဲ့ ေနရာက ၆၅ကိုက္ အကြာအေဝးမွာ ရွိတယ္။ ေနာက္ ရြာတရြာလံုးမွာ စစ္သားေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္တခ်ိဳ႕ အခ်က္အလက္ေတြ သူတို႔ ေျပာရရင္ ပထမဆံုး ေတြ႔ရွိတဲ့အခ်ိန္မွာ စစ္ဖိနပ္ ေတြ ကုတင္ေပၚမွာ ရွိတာနဲ႔ ေနာက္တခုက စစ္သားေတြ ပံုထားတဲ့ေနရာ ရိုက္သတ္ထားတဲ့ သစ္ေခ်ာင္းရဲ႕ပံုထားတဲ့ အနားမွာ စစ္ဖိနပ္ေျခရာေတြ ျမင္ခဲ့တာ က်ေနာ္တို႔ေျပာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ မိုးမလင္းခင္ အခ်ိန္မွာ စစ္သားအခ်ိဳ႕ ကားနဲ႔ ဆင္းသြားတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ေျပာျဖစ္တယ္။"
မအင္ၾကင္းႏုိင္။ ။ အခုလိုေပါ့ေနာ္ အေမရိကန္အစိုးရေရာ၊ အိမ္ျဖဴေတာ္ေရာေပါ့ေနာ္ ႏုိင္ငံျခားေရး တာဝန္ရွိသူေတြက ကခ်င္ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဘာေၾကာင့္ အခုလို သူတို႔ေတြ႔ဆံုၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးတယ္လို႔ ယူဆလဲရွင့္။
" ေအာ္ စိုးရိမ္မႈရွိလို႔ပါ။ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ အေျခအေနကို ေရာက္ႏိုင္ ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ လူသိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး လမ္းေပၚထြက္ေလွ်ာက္ လာတယ္ဆိုတာက ျပည္သူလူထုရဲ႕ ေပါက္ကြဲလုမတတ္ ခံစားမႈက အမ်ားႀကီးေဖာ္ျပေနတဲ့ဟာကို သူတို႔ျမင္ေတြ႔ရတယ္။ အဲ့လိုဆိုေတာ့ အစိုးရကလည္း စိုးရိမ္တယ္ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီဟာေတြက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ဒီမုိကရက္တစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ျဖစ္စဥ္ကို ထိခုိက္လာႏုိင္တယ္ဆိုတဲ့အျမင္ သူတို႔ေတြက နားလည္ပံု က်ေနာ္တို႔ ခံစားရတယ္ေလ။"
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ကခ်င္အေရးလွဳပ္ရွားေနသူေတြဟာ ဇန္န၀ါရီ (၂၈)ရက္ေန႔ကလည္း အေရွ႕အာရွပစိဖိတ္ေရးရာ အေမရိကန္ ဒုလက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Scott Marciel အပါအ၀င္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက အဆင့္ျမင့္အရာရွိေတြနဲ႕ ေတြ႕ဆံုၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္း လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မွဳေတြ ကို ေျဖရွင္းေပးေရး ျမန္မာအစိုးရကို ဖိအားေပးဖို႔ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
VOA
