ျပည္တြင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာက ေဝဖန္မႈေတြ ရွိေနတဲ့ ၾကားက လႊတ္ေတာ္ ထဲကို ေရာက္ရွိလာတဲ့ မ်ိဳးေစာင့္ ဥပေဒေတြထဲက ၂ မ်ိဳးကို အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ မွာ ကန္႔ကြက္သူေတြ နဲ႔ ေထာက္ခံသူေတြ အၾကား ဒီရက္ပိုင္းေတြ အတြင္း အေၾကအလည္ ေဆြးေႏြးေနခဲ့ၾကပါတယ္။ ဘာသာကူးေျပာင္းျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ နဲ႔ လူဦးေရ ထိန္းညိႇျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြ ကို ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ နဲ႔ ဥပေဒၾကမ္း ေကာ္မတီတို႔ ေတြ႔ဆံုျပီး ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ တာေတြ ဒီရက္ပိုင္းအတြင္း လုပ္ေဆာင္မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစံုကိုေတာ့ ဆက္သြယ္ေမးျမန္း ထားတဲ့ ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းရဲ႕ သတင္းေထာက္ ကိုေအာင္ရဲေမာင္ေမာင္ ကေျပာျပမွာပါ။
ဒီမိုကေရစံႏႈန္းေတြ ျပီးေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ရပိုင္ခြင့္ေတြ နဲ႔ မကိုက္ညီဘူးလို႔ အမ်ားေဝဖန္ေနတဲ့ မ်ိဳးေစာင့္ ဥပေဒေတြ ထဲက ၂ မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ ဘာသာ ကူးေျပာင္းျခင္း ဆိုင္ရာ ဥပေဒ ၾကမ္း နဲ႔ လူဦးေရ ထိန္းညိႇျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒၾကမ္းေတြကို ဒီေန႔နဲ႔ မေန႔တုန္းက အမ်ိ္ဳးသားလႊတ္ေတာ္ မွာ အေျခအတင္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾက တာပါ။ ေဆြးေႏြးမႈေတြ ျပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ နဲ႔ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ဥပေဒၾကမ္း ေကာ္မတီက တာဝန္ရွိသူေတြ ေတြ႔ဆံုျပီး ဒီဥပေဒၾကမ္း ၂ ခု ကို ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္တာေတြ ဒီရက္ပိုင္းေတြ အတြင္း လုပ္ဖို႔ ရွိတယ္လို႔ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးဖုန္းျမင့္ေအာင္ က VOA ကို ေျပာပါတယ္။
" ဘာသာကူးေျပာင္းျခင္းက က်ေနာ္တို႔ ေဆြးေႏြးၿပီးၿပီ။ ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ေဆြးေႏြးတဲ့ ၁၂ေယာက္နဲ႔ျပန္ေဆြးေႏြးရမွာေပါ့ေနာ္။ ေနာက္တခုက ဒီေန႔ေဆြးေႏြးတာကေတာ့ အမ်ားစုက ခရစ္ယာန္ေတြကေတာ့ ဆန္႔က်င္တယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ဗုဒၶဘာသာထဲမွာေတာ့ NLD က ဦးေအာင္ၾကည္ညြန္႔တို႔လည္း ဆန္႔ေတာ့ မဆန္႔က်င္ဘူး။ အားနည္းတဲ့အခ်က္ေတြ ေထာက္ျပတာေပါ့။ အခုဒီေန႔ လူဦးေရထိန္းသိမ္းေရးဥပေဒမွာေတာ့ NLD က ေဒါက္တာျမင့္ႏုိင္က ကန္႔ကြက္တယ္ခင္ဗ်။ ၿပီးေတာ့ ခရစ္ယာန္ႏွစ္ေယာက္ကလည္း ကန္႔ကြက္ပါတယ္။ က်န္တဲ့သူက ေထာက္ခံပါတယ္။"
မ်ိဳးေစာင့္ ဥပေဒေတြ ထဲမွာ ပါဝင္တဲ့ ဒီဥပေဒ ၂ မ်ိဳးကို လႊတ္ေတာ္ မွာ ေဆြးေႏြးျပီး အတည္ျပဌာန္းဖို႔ ျပင္ဆင္တာဟာ လက္ရွိ ျမန္မာႏို္င္ငံရဲ႕ အေျခအေနနဲ႔ ကိုက္ညီ မႈမရွိဘူး ရႈ႕ျမင္တဲ့ အေၾကာင္း စည္းလံုးညီညြတ္ေရးနဲ႕ ဒီမိုကေရစီ ပါတီ (ကခ်င္ျပည္နယ္) ရဲ႕ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးခက္ထိန္နန္ က ေျပာပါတယ္။
" ဒီေန႔ ဒီအခ်ိန္အခါ ဒီမိုကေရစီ ကူးေျပာင္းလာတဲ့အခ်ိန္အခါမွာ ပိုၿပီးေတာ့ လြတ္လပ္မႈ၊ ပြင့္လင္းမႈ ပိုၿပီးေတာ့ ေပးလာတဲ့အခ်ိန္အခါမွာ ဒီဟာကေတာ့ ဒီအခ်ိန္အခါကေတာ့ မလိုအပ္ေသးဘူးလို႔ ထင္တာပဲ။ ဒီအခ်ိန္အခါမွာ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ ဝိဝါဒ ကဲြျပားစရာေလးေတြ၊ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ နားမလည္မႈေလးေတြ၊ ပိုၿပီးေတာ့ ျဖစ္ေပၚေစႏုိင္တဲ့ အေနအထား မ်ား ျဖစ္လာမလား။ အခက္အခဲ သူ႔အတုိင္းအတာနဲ႔သူ ျဖစ္လာမလား၊ အဲ့လိုသံုးသပ္တယ္ေပါ့ေလ။"
၂ဝဝ၇ ေရႊဝါေရာင္ သံဃာအေရးအခင္း အျပီး မွာ ဖြဲ႔စည္းခဲ့တဲ့ ေရႊဝါေရာင္ သံဃာေတာ္မ်ား ကြန္ယက္ရဲ႕ ဦးေဆာင္ ဆရာေတာ္ ဘႏၱဒၵ ဦးပဏၰဝံသ က ေတာ့ ဘာသာေရး နဲ႔ မိမိ ရဲ႕ စိတ္နဲ႔ သာ သက္ဆိုင္တာေၾကာင့္ ဥပေဒ ျပဌာန္းျပီးေတာ့ ေျပာင္းခိုင္းဖို႔ မသင့္ေတာ္ဘူးလို႔ သူကမိန္႔ပါတယ္။
" ဒီဘာသာကူးေျပာင္းေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔က အရမ္းကို နက္ရႈိင္းတယ္ေပါ့။ ဘာလို႔တုန္းဆိုေတာ့ က်ဳပ္တို႔ေတြက ေထရဝါဒ ဗုဒၶသာသနာ သြားပံု စနစ္ကို ၾကည့္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ အိႏၵိယကို နမူနာ ယူလို႔ရတာေပါ့ေနာ္။ သီရိဓမၼာ အာေသာက မင္းႀကီးဟာ သူၾသဇာ အာဏာေညာင္းတဲ့အခ်ိန္မွာ ျဗဟၼဏေတြကို အမိန္႔အာဏာနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာထဲ ဝင္ဖို႔ ဆိုၿပီးေတာ့ သူကေျပာတယ္။ မဝင္တဲ့သူ သတ္မယ္ဆိုေတာ့ အသတ္ေဘးအႏၱရာယ္ကို စိုးရြ႔ံၿပီးေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ ထဲ ဝင္လာၾကတယ္။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ရင္ထဲ ႏွလံုးထဲမွာ ဗုဒၶဆိုတာ မရွိဘူးေလ။ ၿပီးေတာ့ အိုမင္းၿပီး အရြယ္ရင့္လာေတာ့ သူ႔ရဲ႕ ၾသဇာအာဏာ အခ်ိန္ က်တဲ့အခါက်ေတာ့ အဲ့ဒီ့ ျဗဟၼဏေတြက သူ႔ရဲ႕သားကို ဘုရင္တင္လိုက္တယ္။ အဲ့ဒီ့အခ်ိန္ကစလို႔ ဇီးျဖဴသီး တစ္လံုးပဲ သူ႔ရဲ႕ပိုင္ဆုိင္မႈ ရွိေတာ့တယ္။ အဲ့ဒီ့အခ်ိန္ကစလို႔ အိႏိၵယႏိုင္ငံမွာ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာ သာသနာ ကြယ္ေပ်ာက္ခဲ့တာဟာ အဓိက ေသေသခ်ာခ်ာေျပာမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အမိန္႔အာဏာနဲ႔ အတင္းအဓမၼ ဘာသာကူးေျပာင္းခုိင္း လို႔ျဖစ္တယ္ဆုိတာကို အေထာက္အထားရွိတယ္ေလ။"
လူ႕အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူ တစ္ခ်ိဳ႕ကလည္း အခုလႊတ္ေတာ္ထဲ ေရာက္ေနတဲ့ မ်ိဳးေစာင့္ ဥပေဒ ၾကမ္း ၄ မ်ိဳးကို ဥပေဒ အျဖစ္ အတည္ျပဳ သင့္မသင့္ ျပန္လွန္ သံုးသပ္ဖို႕ လႊတ္ေတာ္ကို ကန္႔ကြက္စာေတြ ေပးပို႔ထားတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။
က်ား၊မ တန္းတူညီမွ်ေရးကြန္ယက္က ဒါရိုက္တာ တစ္ဦး ျဖစ္တဲ့ မေမစံပယ္ျဖဴ ကေတာ့ အခုလႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ျပဌာန္းဖို႔ လုပ္ေနတဲ့ မ်ိဳးေစာင့္ ဥပေဒၾကမ္းေတြ နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး သူ႔အျမင္ကို အခုလို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုပါတယ္။
"ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာပဲျဖစ္ျဖစ္ သားသမီးဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ယူမယ္ မယူဘူးဆိုတာပဲျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ေနာ္။ ဘယ္သူနဲ႔အိမ္ေထာင္ျပဳမယ္ မျပဳဘူးဆိုတာ ျဖစ္ျဖစ္ လူေတြဟာ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ျခင္း နဲ႔ပဲ ဆိုင္တယ္။ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ျခင္းစီရဲ႕ Private Life ပဲျဖစ္တယ္။ အဲ့တာေတြကို က်မတို႔က ဥပေဒနဲ႔ကန္႔သတ္ျပဌာန္းလို႔မရပါဘူး။"
မ်ိဳးေစာင့္ ဥပေဒၾကမ္း ၄ မ်ိဳးထဲက ၂ မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာ ကူးေျပာင္းျခင္း ဆုိင္ရာ ဥပေဒၾကမ္း နဲ႔ လူဦးေရ ထိန္းညိႇျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒၾကမ္း ေတြကို အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ မွာ ေဆြးေႏြးခဲ့ျပီးျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ မွာ ေဆြးေႏြးဖို႔ ရွိတဲ့ ေနာက္ထပ္ မ်ိဳးေစာင့္ ဥပေဒ ၂ ခု ကေတာ့ တစ္လင္ တစ္မယားစနစ္ က်င့္သံုးျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒၾကမ္းနဲ႔ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ား လက္ထပ္ ထိမ္းျမားျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒၾကမ္းေတြျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပဌာန္းဖို႔ လႊတ္ေတာ္က စဥ္းစားေနတဲ့ မ်ိဳးေစာင့္ ဥပေဒေတြ နဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး USCIRF ႏိုင္ငံတကာ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ ဆိုင္ရာ အေမရိကန္ ေကာ္မရွင္က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ရႈတ္ခ်လိုက္ေၾကာင္း ဇန္နဝါရီလ ၂၂ ရက္ ၾကာသပေတးေန႔မွာ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ ေျပာဆိုခဲ့သလို၊ ကုသမဂၢ အပါအဝင္၊ ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔ေတြကလည္း ဒီဥပေဒ ျပဌာန္းဖို႔ ျပင္ဆင္ကတည္းက ကန္႔ကြက္ေျပာဆိုေနၾကတာပါ။
ေအာင္ရဲေမာင္ေမာင္( VOA)
