ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအစည္း႐ုံး (ေကအန္ယူ) အပါအ၀င္ ကရင္လက္နက္ကုိင္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးေကာင္စီ၊ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ (အာစီအက္စ္အက္စ္/အက္စ္အက္စ္ေအ) တုိ႔ သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ဒီကေန႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီေတြ႔ဆုံပြဲမွာ ေကအန္ယူဥကၠ႒ ပဒုိေစာမူတူးေစးဖုိး အပါအ၀င္ ေကအန္ယူ ထိပ္တိန္း ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ကရင္လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြျဖစ္တဲ့ ဒီမုိကေရစီအက်ဳိးျပဳ ကရင္တပ္မေတာ္ (ဒီေကဘီေအ)၊ ကရင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီနဲ႔ ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ေကာင္စီ၊ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ (အာစီအက္စ္အက္စ္/အက္စ္အက္စ္ေအ) ပါ၀င္ပါတယ္။
ဒီေတြ႔ဆုံပြဲနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေတြ႔ဆုံပြဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ ေကအန္ယူ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ပဒုိေစာကြယ္ထူး၀င္းကုိ ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ဒီကေန႔ ေကအန္ယူေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ သမၼတ ေတြ႔ဆုံၾကတယ္ဆုိလုိ႔ေလ။ အဓိက ဘာေတြ ေဆြးေႏြးၾကသလဲ။
“ေတြ႔တာကေတာ့ ေကအန္ယူတဖြဲ႔တည္းေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့ေနာ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ေကအန္ယူရယ္၊ ေနာက္ ဒီေကဘီေအေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ေကအန္ယူ၊ ေကအန္အယ္ေအ ပီစီေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ အာစီအက္စ္အက္စ္က ေခါင္းေဆာင္ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ အဓိက ေဆြးေႏြးတာက အခု တျပည္လုံး အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးတယ္။ ၿပီးေတာ့ စာခ်ဳပ္သေဘာတူညီခ်က္ ရၿပီးတဲ့ေနာက္ပုိင္း ဆက္လက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ကိစၥပါ။”
ဆုိေတာ့ အခု သမၼတဘက္က ဘာေတြေျပာလဲရွင္။
“က်ေနာ္တုိ႔ အဓိကစာခ်ဳပ္ကေတာ့ ဒီတေခါက္ အဆင့္ျမင့္ ညိႇႏိႈင္းေရးအဖြဲ႔နဲ႔ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မတီ ေဆြးေႏြးပြဲကေတာ့ လာမယ့္ ၆ ရက္၊ ၇ ရက္ၿပီးသြားမွာ။ ၿပီးသြားလုိ႔ရွိရင္ လက္မွတ္ေရးထုိးမယ့္ အဖြဲ႔ကိစၥ၊ လက္မွတ္ေရးထုိးရမယ္ဆုိတဲ့ ေနရာမွာက်ေတာ့ လက္ေတြ႔မွာ အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေပါ့။ က်ေန္ာတုိ႔ကလည္း သမၼတကုိလည္း တကယ္လုိ႔ စာခ်ဳပ္ၿပီးလုိ႔ရွိရင္ လက္မွတ္ေရးထုိးဖုိ႔အတြက္ေတာ့ ေတာင္းဆုိထားတယ္။ သမၼတေတာ့ စဥ္းစားသြားမယ္။ ဆုိလုိတဲ့သေဘာက ထုိးမယ့္အေနအထားေတာ့ ရွိပါတယ္။ စာခ်ဳပ္က အရင္ၿပီးေအာင္လုပ္ၿပီးမွ လက္မွတ္ေရးထုိးတဲ့ကိစၥ ညိႇရႏိႈင္းရမွာကုိ။”
“ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ႏုိင္ငံတကာက အသိသက္ေသတုိ႔၊ ျပည္တြင္းသက္ေသတုိ႔၊ ျပည္တြင္းသက္ေသကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ တင္ျပတဲ့အတုိင္းကေတာ့ သူတုိ႔အကုန္လုံး လက္ခံတဲ့ အေနအထား ရွိပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ အသိသက္ေသမွာက်ေတာ့ အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တုိ႔ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ယုိးဒယားတုိ႔ကုိေတာ့ သူတုိ႔လက္ခံတဲ့ အေနအထား ရွိတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းအေနနဲ႔ ယူအန္တုိ႔၊ အာဆီယံတုိ႔ သူတုိ႔ မူလက သေဘာထား ရွိထားတယ္။ က်ေန္ာတုိ႔ တင္ျပထားတဲ့ ႏုိင္ငံအားလုံးကုိေတာ့ သူတုိ႔လက္ရွိ ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေနာက္ လက္မွတ္ေရးထုိးၿပီး ႐ႈပ္ေထြးမႈမရွိေအာင္ အဲဒါေတြကုိက်ေတာ့ လက္ခံတဲ့ အေနအထားေတာ့ မရွိဘူး။ အခုန က်ေနာ္ေျပာတဲ့ ယူအန္၊ အာဆီယံ၊ တ႐ုတ္၊ ထုိင္း၊ အိႏိၵယတုိ႔ကုိက်ေတာ့ လက္ခံတဲ့ အေနအထားရွိပါတယ္။ ဒါကေတာ့ လက္မွတ္သက္ေသေပါ့။”
“ေနာက္တခု လက္မွတ္ေရးထုိးမယ့္ အဖြဲ႔က်ေတာ့ သူတုိ႔ မူလက သေဘာထားအတုိင္းပဲ။ ဒါေပမယ့္ အကုန္လုံးကုိ တခ်ိန္တည္းမွာ လက္မွတ္ေရးထုိးႏုိင္တဲ့ အေနအထား မရွိေပမယ့္လည္း ေနာက္အေနနဲ႔ အထူးသျဖင့္ သူတုိ႔ ေပၚလစီကေတာ့ by letter ထုတ္ထားတဲ့ အဖြဲ႔ေတြကုိ အရင္လက္မွတ္ေရးထုိးမယ္။ က်န္တဲ့အဖြဲ႔ေတြကလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မလုိခ်င္တဲ့သေဘာ မသက္ေရာက္ဖုိ႔အတြက္ သူတုိ႔ကလည္း ပါ၀င္လာႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ သူတုိ႔က နည္းလမ္းရွာေဖြဖုိ႔ သေဘာရွိတာေပါ့။”
ဆုိေတာ့ အခု အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး မူၾကမ္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ညႇိႏႈိင္းေရးအဖြဲ႔နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရးအဖြဲ႔တုိ႔ ေတြ႔ဆုံၿပီး ေဆြးေႏြးေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အန္ကယ္တုိ႔ အေနနဲ႔က ဘာေၾကာင့္ သမၼတနဲ႔ သီးသန္႔သြားၿပီး ေတြ႔ဆုံရတာလဲ။
“က်ေနာ္တုိ႔မွာက ဒီလုိ အန္စီေအ ရရွိဖုိ႔အတြက္ ရွင္းရွင္းေျပာရမယ္ဆုိလုိ႔ရွိရင္ ဒီအတြက္ commitment လက္မွတ္ေရးထုိးတဲ့ အခ်ိန္မွာကတည္းက သမၼတႀကီး အပါအ၀င္ေပါ့ေလ တျပည္လုံး အပစ္ခတ္ရပ္စဲဖုိ႔အတြက္၊ ႏုိင္ငံေတာ္ေအးခ်မ္းသာယာရဖုိ႔အတြက္ ဒါေလးေတြ ညိႇၾကတာကုိး။ ဒီဥစၥာကုိ ဆက္လက္အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ လက္မွတ္ေရးထုိးတဲ့အတြက္ အဖြဲ႔ေတြ ဘယ္လုိနည္းလမ္းရွာမလဲဆုိတဲ့သေဘာ ရွိပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ေဆြးေႏြးရမွာက တကယ့္ က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားေတြ ကုိယ္စားျပဳတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြက ဆုံးျဖတ္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးဆုံးျဖတ္တဲ့ကိစၥ ျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ လာေရာက္ေတြ႔ဆုံမႈကလည္း တျပည္လုံး အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကုိလည္း အေထာက္အကူျဖစ္ႏုိင္တဲ့ သေဘာတူညီမႈမ်ဳိး သုိ႔မဟုတ္ရင္လည္း သဘာထားမ်ဳိး ရရွိဖုိ႔အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ တင္ျပေဆြးေႏြးတဲ့ သေဘာမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။”
ဆုိေတာ့ ဒီေန႔ေတြ႔ဆုံပြဲမွာ အဓိကအားျဖင့္ သမၼတဘက္ကနဲ႔ အခု သြားေရာက္ေတြ႔ဆုံတဲ့ လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြအၾကား ဘာေတြ သေဘာတူညီမႈေတြရရွိလဲ။
“သေဘာတူညီမႈဆုိတာထက္ ညိႇႏႈိင္းရမွာက က်ေနာ္တုိ႔ ယူပီဒဗလ်ဴစီနဲ႔ အက္စ္ဒီ အဆင့္ျမင့္ ညိႇႏႈိင္းေရးအဖြဲ႔ေတြက တရား၀င္လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ ကိစၥျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ လာေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးတာက တုိင္းရင္းသားဘက္က လုိလားခ်က္ေတြကုိ တင္ျပတဲ့သေဘာပါ။”
တျခား ဘာေျပာခ်င္တာ ရွိဦးမလဲ။
“က်ေနာ္တုိ႔ ေဆြးေႏြးမႈေတြက အခုန က်ေနာ္ေျပာသလုိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္မယ္ဆုိတဲ့ သေဘာထားေတာ့ ရွိတာေပါ့။”
DVB