 |
| ဦးရဲထြဋ္ |
ႏုိင္ငံပိုင္သတင္းစာမ်ားကို အမ်ားျပည္သူ၀န္ေဆာင္မႈသတင္းစာမ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲေနခ်ိန္၊ တစ္ဖက္ကလည္း ပုဂၢလိက ေန႕စဥ္သတင္းစာမ်ားကို ထုတ္ေ၀ခြင့္ျပဳတဲ့အခ်ိန္မွာ ႏုိင္ငံပိုင္သတင္းစာမ်ားဟာ အရံႈးခံထုတ္ေ၀ေနတယ္ဆိုျပီး ျပည္တြင္း ဂ်ာနယ္အခ်ိဳ႕မွာေရးသားမႈေတြရိွပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ သတင္းသမားမ်ားကလည္း ေမးခြန္းေတြေမးပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္က ကိန္း ဂဏန္းနဲ႕ ျပန္ေျဖေပးေပမယ့္လည္း သူတို႕ သတင္းမွာေဖာ္ျပျခင္းမရိွဘဲ ႏုိင္ငံပိုင္သတင္းစာေတြအရံႈးခံေရာင္းေနတယ္ဆို တဲ့ သေဘာကိုပဲ ေရးသားေနတာေတြ႕ရပါတယ္။
ဒီေန႕ေတာ့ ဒီေမးခြန္းကိုပဲ ကၽြန္ေတာ့္ စာမ်က္ႏွာမွာ ပရိသတ္တစ္ဦးကေမးလာလို႕ အခုလို႕ ေျဖေပးလိုက္ပါတယ္။
""ျပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးဌာနရဲ့လက္ေအာက္မွာရွိတဲ့ သတင္းနဲ႕ စာနယ္ဇင္း လုပ္ငန္းက သတင္းစာသံုးေစာင္ကို တာ၀န္ခံထုတ္ေ၀ပါတယ္ ။ျပီးခဲဲ့တဲ့ ၂၀၁၂-၁၃ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွာ သတင္းနဲ႕ စာနယ္ဇင္းလုပ္ငန္းအေနနဲ႕ အျမတ္ေငြ ၂ ဘီလီယံက်ပ္ရိွပါတယ္။ မရံႈးပါဘူး။ ႏုိင္ငံတကာမွာလည္း သတင္းစာဖိုးကို နည္းနည္းပဲထားျပီး ေၾကာ္ျငာရေငြနဲ႕ အျမတ္ကို ယူပါတယ္။ ႏုိင္ငံပိုင္သတင္းစာေတြကလည္း အဲဒီအတုိင္းလုပ္ပါတယ္။
တစ္ခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံေတြမွာ သတင္းစာကို အခမဲ့ေပးျပီး ေၾကာ္ျငာခကေန ျမတ္ ေအာင္လုပ္တာေတာင္ရိွပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း Messenger သတင္းစာက အဲဒီပံုစံ လုပ္တာေတြ႕ ရပါတယ္။ အခုျဖစ္ေနတာက တစ္ခ်ိဳ႕ ပုဂၢလိကသတင္းစာေတြက သတင္းစာေရာင္းေစ်းကိုလည္း မ်ားမ်ား ထား၊ ေၾကာ္ျငာကေနလည္း အျမတ္ယူခ်င္တဲ့အတြက္ အစိုးရက အရံံႈးခံထုတ္တယ္ဆိုျပီး သတင္းမွား ေတြေရးတာပါ။ သူတို႕ ေမးခြန္းေမးတဲ့အခါတုိင္း ကၽြန္ေတာ္ က အခ်က္အလက္ေတြေပးပါတယ္ ။ဘယ္ေတာ့မွ မသံုးပါဘူး။ လိုရာပဲ ဆြဲေရးတဲ့သေဘာျဖစ္ပါတယ္။""
အဲဒီအေျဖနဲ႕ပတ္သက္ျပီး Eleven မီဒီယာက သတင္းေထာက္နဲ႕ နံမည္တူတဲ့၊ သူ႕ FB မွာလည္း Eleven မွာသူေရး တယ္ဆိုတဲ့ေဆာင္းပါးအခ်ိဳ႕ကို ညႊန္းထားတဲ့ (ကို) မာန္သူရိွန္နံမည္နဲ႕ သူက အခုလို ၀င္မွတ္ခ်က္ေရးျပီးေမးပါတယ္။
""မာန္သူ ရွိန္ • Friends with Tint Swe and 3 others
က်ပ္ 2 ဘီလ်ံ၊ က်ပ္သန္း 2000 ျမတ္တယ္ သတင္းနဲ႔စာနယ္ဇင္း။ တစ္လကို က်ပ္ 166 သန္းေက်ာ္ျမတ္တယ္။ ေၾကာ္ျငာနဲ႕ အဓိကအျမတ္ယူတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ ဘယ္ေလာက္မ်ား ေပးေဆာင္ခဲ့ရပါသလဲခင္ဗ်ာ။""
သူ႕ေမးခြန္းကို သူ႕ေအာက္မွာေျဖလိုက္ရင္ လူအနည္းစုပဲသိမွာျဖစ္လို႕ အားလံုးသိေအာင္ ဒီေနရာကေနပဲ ေျဖလိုက္ပါ တယ္။
သတင္းနဲ႕ စာနယ္ဇင္းလုပ္ငန္းဟာ ၂၀၁၂- ၂၀၁၃ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွာ က်ပ္သန္းႏွစ္ေထာင္ေက်ာ္ျမတ္ပါတယ္။ သတင္း စာ တစ္ေစာင္ခ်င္းေရာင္းရေငြအေပၚမွာ ကုန္သြယ္ခြန္ေပးေဆာင္မႈက က်ပ္သန္း ၂၈၀ ေက်ာ္ရိွပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ အျမတ္ ကေန ၀င္ေငြခြန္ေပးေဆာင္မႈက က်ပ္သန္း၆၀၀ ေက်ာ္ရိွပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အစိုးရပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းျဖစ္တဲ့အတြက္ အျမတ္ ေငြထဲကေန ႏုိင္ငံေတာ္ကို အခ်ိဳးက်ျပန္ထည့္ရပါတယ္။ အဲဒီထည့္၀င္ေငြက သန္း ေလးရာေက်ာ္ရိွပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ႏုိင္ငံပိုင္သတင္းစာမ်ားဟာ စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္ရံုးရဲ့ စစ္ေဆးမႈကိုခံရတဲ့အတြက္ အသံုးျပဳတဲ့စကၠဴတန္ခ်ိန္၊ ထြက္လာ တဲ့ေစာင္ေရ၊ ေစာင္ေရအေပၚမူတည္ျပီးေရာင္းရေငြ၊ လစဥ္ ေၾကာ္ျငာရေငြမ်ားကို အတိအက်စစ္ေဆးခံရပါတယ္။ အဲဒီ ေစာင္ေရနဲ႕ ၀င္ေငြအေပၚမူတည္ျပီး အထက္ပါအခြန္အခမ်ားကို အတိအက်ေပးေဆာင္ရတာျဖစ္ပါတယ္။
အထက္ပါအခ်က္မ်ားကို ၾကည့္လိုက္ရင္ ႏုိင္ငံပိုင္သတင္းစာမ်ားဟာ အရံႈးခံျပီးေရာင္းေနတာမဟုတ္ဘူး။ ျပည္သူေတြ ၀ယ္ဖတ္ႏုိင္မယ့္လက္လွမ္းမီတဲ့ေစ်းႏႈန္းနဲ႕ေရာင္းခ်ေပးေနတာေတာင္ သင့္တင့္တဲ့ အျမတ္ေငြရရိွေနတယ္ဆိုတာေတြ႕ႏုိင္ ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ထူးျခားတဲ့အခ်က္ကေတာ့ ႏုိင္ငံပိုင္သတင္းစာမ်ားဟာ စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္ရံုးရဲ့ စစ္ေဆးခ်က္ကိုခံယူျပီး ေဆာင္ရြက္ ေနရတဲ့အတြက္ အခ်ိဳ႕ အခ်ိဳ႕ေသာ တာ၀န္မဲ့တဲ့ ပုဂၢလိက စာနယ္ဇင္းမ်ားလို ေစာင္ေရေလွ်ာ့ျပျခင္း၊ အမွန္တကယ္ ေရာင္းခ်ေသာေစ်းနႈန္းနဲ႕ စာအုပ္၊စာေစာင္မွာေဖာ္ျပထားတဲ့ေစ်းနႈန္းကြာျခားေနျခင္းမ်ားလုပ္ေဆာင္လို႕ မရပါဘူး။
ဟိုတစ္ခ်ိန္ကေတာ့ ႏုိင္ငံပိုင္သတင္းစာမ်ားဟာ အစိုးရသတင္းေတြပဲေဖာ္ျပေနတယ္၊ စိတ္၀င္စားစရာမေကာင္းဘူးလို႕ ဆို ၾကတယ္။ ဒါေတြကို ျပဳျပင္ႏုိင္ဖို႕အတြက္ အမ်ားျပည္သူ၀န္ေဆာင္မႈသတင္းစာအျဖစ္ စတင္ေျပာင္းလဲခ်ိန္မွာ သတင္း ေဖာ္ျပမႈပံုစံေတြ အေတာ္အသင့္ေျပာင္းလဲလာတာကိုေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။ မၾကာခင္မွာ အဲဒီသတင္းစာမ်ားရဲ့ အယ္ဒီတာ လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႕ ဘ႑ာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ကို ဥပေဒနဲ႕ အာမခံမယ့္ အမ်ားျပည္သူ၀န္ေဆာင္မႈမီဒီယာဥပေဒေပၚထြက္လာ ဖို႕ အတြက္လည္း ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္ေနျပီျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီဥပေဒေပၚေပါက္လာရင္ ပိုျပီးပီျပင္တဲ့ အမ်ားျပည္သူ ၀န္ေဆာင္မႈသတင္းစာမ်ားအျဖစ္ ဥပေဒနဲ႕ အညီေပၚေပါက္လာေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။
အမ်ားျပည္သူ၀န္ေဆာင္မႈမီဒီယာဆိုတာ အတိုခ်ဳပ္ေျပာရရင္ အယ္ဒီတာလြတ္လပ္ခြင့္နဲ႕ ဘ႑ာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ရိွရမယ္၊ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး အက်ိဳးစီးပြားမ်ားရဲ့ ဖိအားေပးမႈကေန ကင္းလြတ္ရမယ္။ ပုဂၢလိက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားက ထုတ္ေ၀ တဲ့ မီဒီယာမ်ားက အေလးေပးရန္ပ်က္ကြက္တတ္တဲ့ အင္အားနည္းအုပ္စုမ်ား၊ လူနည္းစုမ်ားရဲ့ အက်ိဳးစီးပြား၊ ထင္ျမင္ခ်က္ မ်ားကို အေလးေပးရမယ္၊ မတူကြဲျပားတဲ့အယူအဆေတြကို တင္ျပရမယ္။ အထက္ပါအခ်က္မ်ားကိုလုပ္ႏုိင္ဖို႕ အတြက္ ဥပေဒနဲ႕ အာမခံေပးရမယ္ ဆိုတဲ့အခ်က္မ်ားနဲ႕ ျပည့္စံုရပါတယ္။ အက်ယ္ေရးရင္ေတာ့ အမ်ားၾကီးရိွပါေသးတယ္။
ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံမ်ားမွာ အစိုးရပိုင္မီဒီယာမရိွေပမယ့္ အမ်ားျပည္သူ၀န္ေဆာင္မႈမီဒီယာေတြရိွပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံပိုင္ မီဒီယာမ်ားကို အမ်ားျပည္သူ၀န္ေဆာင္မႈမီဒီယာအျဖစ္ေျပာင္းလဲဖို႕ ေဆာင္ရြက္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုေဆာင္ရြက္ရာမွာ ႏုိင္ငံတကာစံႏႈန္းမ်ားနဲ႕ ကိုက္ညီေစရန္အတြက္ ယူနက္စကို,IMS, ၊ စတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ႏုိင္ငံတကာ Public Service Mediaမ်ားျဖစ္တဲ့ DW, BBC, CFI , Swedish Radio, Open Society, စတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားနဲ႕ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေနျပီျဖစ္ ပါတယ္။ သူတို႕ကို္ယ္တုိင္ကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးနဲ႕ မီဒီယာ ေလာက ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးမွာ အမ်ား ျပည္သူ ၀န္ေဆာင္မႈမီဒီယာ ေတြရိွဖို႕လိုတယ္လို႕ ယံုၾကည္တဲ့အတြက္ စိတ္ပါလက္ပါ အကူ အညီေပးေနပါတယ္။
ဖတ္ခ်င္စရာမေကာင္းတဲ့ အစိုးရပိုင္သတင္းစာမ်ားကေန ႏုိင္ငံတကာစံႏႈနး္မ်ားနဲ႕ ကိုက္ညီမယ့္ အမ်ားျပည္သူ၀န္ေဆာင္မႈ မီဒီယာမ်ားအျဖစ္ေျပာင္းလဲျခင္းဟာ ၾကိဳဆိုရမယ့္ကိစၥလို႕ပဲျမင္ပါတယ္။ အမ်ားျပည္သူ၀န္ေဆာင္မႈ Public Service Media သတင္းစာဟာ ပုဂၢလိက Commercial သတင္းစာမ်ားနဲ႕ ျပိဳင္ဘက္မဟုတ္ပါဘူး။ သူ႕ေျပးလမ္းနဲ႕ သူေျပးေနတာ သာျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားျပည္သူ၀န္ေဆာင္မႈ Public Service Media ဟာ ႏုိင္ငံသားအားလံုးနဲ႕ ဆုိင္တဲ့ အတြက္ သတင္းစာပီပီျပင္ျပင္ျဖစ္ဖို႕အားလံုးရဲ့ အၾကံ ျပဳခ်က္မ်ားကို ၾကိဳဆိုပါတယ္။ အေလးထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခ်က္ အလက္မွန္မ်ားကို အေျခခံျပီး အၾကံျပဳေစခ်င္ပါတယ္။ စီးပြားေရးျပိဳင္ဘက္လို သေဘာထားျပီး မမွန္မကန္စြတ္စြဲမႈေတြ၊ အပုတ္ခ်မႈေတြကေတာ့ ဘယ္သူမွ အက်ိဳးမရိွႏုိင္ဘူးလို႕ယူဆပါတယ္။
Ye Htut
