ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ခ်က္ထရီယံဟိုတယ္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ (၂၁) ရာစု ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အမ်ိဳးသားေရး လကၡဏာနဲ႔ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲ ေနာက္ဆံုးေန႔မွာ (၈၈)မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ဦးကိုကိုၾကီးအပါအဝင္ ရခိုင္နဲ႔ မူဆလင္ ေခါင္းေဆာင္ေတြက ရခုိင္ျပည္နယ္က တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုအေရးနဲ႔ ပဋိပကၡအေရးအတြက္ အေလးထား ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
(၈၈)မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ဦးကိုကိုၾကီးက ရခုိင္ေဒသမွာ
ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡဟာ အမ်ိဳးသား လကၡဏာ ကပ္ဆိုက္မႈျဖစ္ျပီး ဒီကိစၥေတြကို
ေျဖရွင္းဖို႔အတြက္ အမ်ားပါဝင္တဲ့ ဘံုအေျဖတစ္ခု ရွာေဖြတည္ေဆာက္ဖို႔
လိုအပ္တယ္လို႔ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဦးေဆာင္ ေဆြးေႏြးသူ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးသူရ (ေခၚ) အႏုပညာရွင္ ဇာဂနာကလည္း ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အမ်ိဳးသားေရး လကၡဏာကိစၥေတြကုိ အေလးထားေဆြးေႏြးခဲ့တယ္လုိ႔ RFA ကုိ ေျပာပါတယ္။
"လူမ်ဳိးေရး ဘာသာေရးဆန္ဆန္
ပဋိပကၡျဖစ္ေနတာေတြဟာ တကယ္ေတာ့ Identity crisis လို႔ေျပာလို႔ရပါတယ္။
ကြ်န္ေတာ္တို႔အားလံုးက Citizen rights ဆိုတာကို အေျခခံအက်ဆံုး
ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ Common ground အျဖစ္နဲ႔ရွာျပီးေတာ့ National identity,
ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ common character ကိုကြ်န္ေတာ္တို႔
ရွာေဖြတည္ေဆာက္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ Nation building ဟာ
ေခ်ာေခ်ာေမြ႕ေမြ႔နဲ႔ အဆင္ေျပလာလိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္"
ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ဦးေအးသာေအာင္က ရခိုင္အမ်ိဳးသားေတြရဲ႕
သေဘာထားအျမင္ေတြကုိ တင္ျပခဲ့သလုိ မူဆလင္ ေခါင္းေဆာင္ေတြျဖစ္တဲ့
ေဒါက္တာျမင့္သိန္းနဲ႔ ဦးေက်ာ္ဝင္းတို႔ကလည္း မူဆလင္ဘာသာဝင္ေတြရဲ႕ သေဘာထား
အျမင္ေတြကို ေဆြးေႏြးတင္ျပၾကပါတယ္။ဦးေဆာင္ ေဆြးေႏြးသူ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးသူရ (ေခၚ) အႏုပညာရွင္ ဇာဂနာကလည္း ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အမ်ိဳးသားေရး လကၡဏာကိစၥေတြကုိ အေလးထားေဆြးေႏြးခဲ့တယ္လုိ႔ RFA ကုိ ေျပာပါတယ္။
"နမူနာေျပာတာေပါ့။ ႏိုင္ငံသားကတ္မွာ
ဗမာမူဆလင္လို႔ ေရးတာမ်ဳိး၊ တခ်ဳိ႕ဆိုရင္ ရခိုင္ ခရစ္ယာန္လို႔ေရးတာမ်ဳိး၊
ကရင္ခရစ္ယာန္လို႔ေရးတာမ်ဳိး ဒါေတြလိုသလား။ ဒါေတြကခြဲျခားေနသလိုပဲ။
ႏိုင္ငံသားဆိုတာ ႏိုင္ငံသားပဲ။ သူ႔ကိုေမြးတဲ့ေဒသလို႔ပါလာရင္ ေတာ္ျပီေပါ့။
အဲဒီလိုမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ ကိစၥေတြကို ကြ်န္ေတာ္အဓိကထား ေဆြးေႏြးတာပါ။
ဒါဟာႏိုင္ငံသားျဖစ္တဲ့ ကတ္မွာကိုက ျပႆနာျဖစ္ေနျပီေလ။ ဆိုေတာ့ကြ်န္ေတာ္တို႔က
National Identity ဆိုတာကို ခ်စ္ပါတယ္။ လိုလည္း လိုခ်င္ပါတယ္။
ဒီဟာမ်ဳိးေတြက အေရးၾကီးျပီ။ ျပန္ေဖာ္ထုတ္ဖို႔လုိျပီ။ သို႔မဟုတ္ ေပ်ာက္ေနရင္
ျပန္ေဖာ္ထုတ္ရမယ္။ မရိွေသးရင္ ရိွတာေတြကို ညိွယူရမယ္။
တိုင္းရင္းသားအားလံုးနဲ႔ ဆိုတာမ်ိဳးကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေျပာရဆိုရ ေဆြးေႏြးရ
ျငင္းလည္း ျငင္းရတယ္ဗ်။ ေပ်ာ္စရာေကာင္းပါတယ္။ တစ္ခုေတာ့
အေျဖထြက္လာလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္"
ဒီေဆြးေႏြးပဲြကုိ သမၼတရံုးဝန္ၾကီး ဦးေအာင္မင္းလည္း တက္ေရာက္ခဲ့ျပီး၊
စာေရးဆရာ ဦးေက်ာ္ဝင္း၊ ကယန္းျပည္သူ႔ပါတီ ဥကၠ႒ ဦးေစာထြန္းေအာင္ျမင့္၊
ရခိုင္အမ်ိဳးသား ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေရးပါတီ ဥကၠ႒ အမ်ိဳးသား
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒါက္တာေအးေမာင္နဲ႔ လူမႈေရးေရးရာ ကိစၥေတြ
ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ေနသူ ဦးေအာင္ကိုကိုတို႔လည္း ပါဝင္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။