ျမန္မာနဲ႔ေျမာက္ကိုရီးယားအၾကား စစ္ေရးဆက္ဆံမႈေတြ ဆက္ရွိေနတာေၾကာင့္ စစ္ေရးဆက္ဆံမႈနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ျမန္မာကုမၸဏီ ၃ ခုနဲ႔ စစ္တပ္အရာရွိ ၁ ဦးကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ပစ္မွတ္ထားအေရးယူတဲ့ စာရင္းထဲမွာ ထည့္သြင္းလုိက္ပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ လက္နက္အေရာင္းအ၀ယ္ လုပ္ငန္းေတြမွာ ပတ္သက္တဲ့ Asia Metal Company Ltd., စိုးမင္းထုိက္ Co. Ltd., နဲ႔ Excellence Mineral Manufacturing Co. Ltd. တို႔နဲ႔အတူ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာန ကာကြယ္ေရးပစၥည္း ထုတ္လုပ္ေရးအရာရွိ႐ံုးက ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီး ေက်ာ္ညြန္႔ဦးတို႔ကို အေရးယူစာရင္းထဲ ထည့္လုိက္တာပါ။
အခုႏွစ္ဆန္းပိုင္းတုန္းကလည္း ဒီကာကြယ္ေရးပစၥည္းထုတ္လုပ္ေရးအရာရွိခ်ဳပ္႐ံုး အႀကီးအကဲ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသိန္းေဌးကိုလည္း ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ စစ္ဘက္ဆက္ဆံမႈအတြက္ အေရးယူဒဏ္ခတ္တဲ့စာရင္းထဲမွာ ထည့္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေျမာက္ကုိရီးယားႏုိင္ငံသား ၃၀ ေလာက္ဟာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလအထိ ကာကြယ္ေရးပစၥည္း ထုတ္လုပ္ေရးစက္႐ံုတ႐ံုထဲမွာ အလုပ္လုပ္ေနၾကဆဲ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း အေမရိကန္ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ပါရွိပါတယ္။
ျမန္မာနဲ႔ေျမာက္ကိုရီးယား စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရးကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက သတိေပးေနတဲ့ၾကားကာ ဆက္ဆံေရးဆက္ၿပီးရွိေနတဲ့အေပၚ သံုးသပ္ခ်က္ကိုေတာ့ ျမန္မာေထာက္လွမ္းေရးအရာရွိေဟာင္း ဦးေအာင္လင္းထြဋ္ကို ကိုသားညြန္႔ဦးက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းတဲ့အခါ အခုလို စ ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။
“၁၉၉၂ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းကတည္းက ေျမာက္ကိုရီးယားလက္နက္ပညာရွင္ေတြဟာ ကာကြယ္ေရးပစၥည္း စက္႐ံုေတြမွာ အလုပ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ပထမအသုတ္ေတြက အရင္တုန္းက ရန္ကုန္ေလဆိပ္ကေန ၀င္ပါတယ္ခင္ဗ်။ MI ကို မျဖတ္ပါဘူး။ သူတို႔ဟာသူတို႔ ကာကြယ္ေရးပစၥည္း ကကႀကီးနဲ႔ သူတို႔ တုိက္႐ိုက္ဆက္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ သတင္းေပါက္တဲ့အခါက်ေတာ့ မႏၱေလးေလဆိပ္ေပါ့ေလ မႏၱေလးေလဆိပ္အသစ္မွာ သူတို႔ဆင္းတယ္ခင္ဗ်။ ဆင္းၿပီးေတာ့မွ ဘာပတ္စ္ပို႔၊ ဘာဗီဇာမွမရွိဘဲနဲ႔ သူတို႔ တိုက္႐ိုက္ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ဆင္းတဲတို႔ အဲ့ဒီကာကြယ္ေရးပစၥည္း စက္႐ံုေတြရွိတဲ့ဘက္ကို ေတာက္ေလွ်ာက္ေခၚသြားတယ္။ အဲ့ဒါက ၉၃ - ၉၄ ခုႏွစ္ေလာက္ကေပါ့ေလ။”
“ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ သူတို႔ထပ္ၿပီးေတာ့မွ က်ေနာ္သိသေလာက္ေတာ့ ဒံုးပ်ံစက္႐ံု မစ္ဇုိင္းကိစၥေတြ၊ အေျမာက္ေတြ၊ လက္နက္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဒီေျမာက္ကိုရီးယားပညာရွင္ေတြက လုပ္ပါတယ္။ သိသေလာက္ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြရဲ႕ ေျပာျပခ်က္အရကေတာ့ အခု ပထမဆံုးအႀကိမ္ Sanction အသြင္းခံရတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသိန္းေဌးရွိပါတယ္။ သူကိုယ္တိုင္က ေျပာတဲ့သေဘာရွိပါတယ္။ အေမရိကန္က ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ဆက္ဆံတာကို ဖ်က္ခိုင္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ျမန္မာနဲ႔က ဒီလက္နက္ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ထဲထဲ၀င္၀င္ လုပ္ထားၿပီးသားျဖစ္ေနတယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကိုလည္း ပိုက္ဆံ ဘာညာေခ်ၿပီးၿပီ။ ျပန္ၿပီးေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယားကေနၿပီးေတာ့မွ လိုအပ္တဲ့ စစ္ပစၥည္းေတြရဖို႔ရွိပါတယ္။ အခုထိ တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြမွာ မၿပီးျပတ္ေသးတဲ့ ကိစၥေတြရွိပါတယ္။ လက္နက္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ တ႐ုတ္လက္နက္ကလည္း မေကာင္းဘူးဗ်ာ။ ႐ုရွားလက္နက္ကလည္း ၀ယ္ခ်င္တုိင္း၀ယ္လို႔မရဘူး။ အဲ့ဒီအခါက်ေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယားလက္နက္က အဆင့္လည္းမွီတယ္။ ေကာင္းလည္းေကာင္းတယ္။ ေစ်းလည္းသက္သာတယ္။ သူတို႔ေျပာတာကေတာ့ ေပါေခ်ာင္ေကာင္းရတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ အဲ့ဒါေၾကာင့္မုိ႔လို႔ သူတို႔ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ လက္နက္ေတြကို ၀ယ္တယ္။ Technology ေတြ သူတို႔ဆီက ေခၚတယ္။ ဒါေတြဟာ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဆက္ၿပီးေတာ့မွ လုပ္ခဲ့တာေတြရွိပါတယ္။”
ေမး။ ။ ဒီေျမာက္ကိုရီးယားက လက္နက္ေတြကို သူတို႔က တင္ပို႔တဲ့အခါမွာ ပတ္သက္ေနတယ္ဆုိၿပီးေတာ့ Asia Metal Company Ltd.၊ စိုးမင္းထုိက္ Co. Ltd.၊ ဒီႏွစ္ခုကိုလည္း အေရးယူဒဏ္ခတ္တဲ့စာရင္းထဲမွာ ထည့္သြင္းလုိက္ပါတယ္။ ဒီကုမၸဏီႏွစ္ခုနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေရာ ဘာေတြမ်ား သိထားပါသလဲခင္ဗ်။
ေျဖ။ ။ “စိုးမင္းထုိက္ကိုေတာ့ က်ေနာ္သိတယ္ခင္ဗ်။ စိုးမင္းထုိက္ကေတာ့ အစကတည္းကေပါ့ဗ်ာ ဒီကုမၸဏီရဲ႕ ကြန္နက္ရွင္နဲ႔ဒါ ေျမာက္ကုိရီးယားက ပြဲစားပါပဲ။ ပြဲစားသေဘာမ်ိဳးနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕လက္နက္ေတြကို သူက ကြန္တက္လုပ္ၿပီးေတာ့မွ သြင္းခဲ့တာ။ အဲ့ဒါကအစပိုင္းေပါ့ေလ က်ေနာ္တုိ႔ရွိတဲ့ကာလအခ်ိန္ေလာက္ေပါ့ေလ။ နာမည္ႀကီးခဲ့တာေပါ့။ Asia Metal Company နဲ႔ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ က်ေနာ္ မသိဘူးဗ်။”
ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့ ေစာေစာကသိတ့ဲ စိုးမင္းထိုက္ကုမၸဏီက ဗမာပိုင္ပဲလား၊ တျခားႏုိင္ငံျခားသားေတြ ပိုင္တာေရာရွိပါသလား။
ေျဖ။ ။ “အဓိကကေတာ့ ႏုိင္ငံျခားသားပိုင္မဟုတ္ဘူးဗ်။ ဗမာပိုင္ပဲ။ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ လက္နက္ေတြ ပိတ္ထားစဥ္တုန္းက ဘယ္လို၀ယ္သလဲ ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ ဥပမာဗ်ာ ဥေရာပႏုိင္ငံထဲကလက္နက္ေတြ အီးယူထဲကို မ၀င္တဲ့ ယူကရိန္းတို႔ဘာတို႔ ရွိေသးတယ္ဗ် အဲ့ဒီအခ်ိန္တုန္းကေလ။ အဲ့ဒီလက္နက္ေတြကိုက်ေတာ့ အဲ့ဒီမွာရွိတဲ့ ဗမာတစ္ေယာက္ေပါ့ဗ်ာ အဖြဲ႔ေတြက ႐ံုးဖြင့္ၿပီးေတာ့မွ ဗမာျပည္ကိုသြင္းတာရွိတယ္။ အရင္တုန္းကေတာ့ West ကေနၿပီးမွ ေပးတယ္ခင္ဗ်။ --- ဘာတို႔ေပးတာေတြရွိတယ္။ ဆြီဒင္လုပ္ေတြေပါ့ေလ။ အဲ့ဒီေသနတ္ေတြက က်ည္ဆန္မရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ အေမရိကန္ war မွာ၊ အေမရိကန္ war ဆုိတာက အာဖဂန္တို႔ အီရတ္တို႔မွာ ရွိတဲ့ သံုးတဲ့ က်ည္ဆန္ေတြက တခ်ိဳ႕ေမွာင္ခိုထြက္တာေတြရွိတယ္။ လက္နက္ေမွာင္ခိုေတြကေနတဆင့္ သူတို႔ ျပန္သယ္တာေတြရွိတယ္။ အဲ့ေတာ့ ဗမာျပည္ကိုသယ္တဲ့အခါက်ရင္လည္း ဗမာျပည္ကို ဘယ္ေတာ့မွ မလာဘူး။ သေဘၤာေတြက အေရွ႕အလယ္ပိုင္းကိုသြားမယ္။ ေနာက္ၿပီးရင္ ႏွစ္ဆင့္ သံုးဆင့္ေလာက္ေပါ့ဗ်ာ သြားၿပီးေတာ့မွ ေနာက္ဆံုး စကၤာပူေလာက္ကေနက်မွ က်ေနာ္တုိ႔ ဗမာသေဘၤာေတြနဲ႔ သယ္တယ္။ ဒါ သတင္းေပါ့ေလ။ က်ေနာ္တုိ႔သတင္းအေနနဲ႔ အဲ့လိုရွိတယ္။ အဲ့ဒီအတုိင္းပဲလုပ္တာပါပဲ။”
ေမး။ ။ အခု ဒီ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ဆက္ဆံေရးကိစၥမွာ သတိထားမိသေလာက္ ဒီႏွစ္ထဲမွာပဲ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အေရးယူဒဏ္ခတ္တဲ့သူေတြက DDI ေပါ့ေနာ္ ကကထုတ္က တာ၀န္ရွိသူေတြကို လုပ္ထားတာ။ တကယ္တမ္းက ဒီဆက္ဆံေရးက ကကထုတ္ DDI မွာပဲ အဓိကတာ၀န္ရွိသလားခင္ဗ်။ တျခားကာကြယ္ေရးဌာန၊ ဒါမွမဟုတ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဒါေတြနဲ႔ေရာ မပတ္သက္ဘူးလား။
ေျဖ။ ။ “အဓိကကေတာ့ အရင္ကတည္းက က်ေနာ္တုိ႔ေျပာခဲ့ဖူးတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ သံအမတ္ႀကီး ဦးလင္းၿမိဳင္တို႔ က်ေနာ္တို႔ကိုယ္တုိင္ US က Senator Richard Lugar ဆီအထိပါသြားၿပီးေတာ့မွ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ တပ္မေတာ္နဲ႔ ဆက္ဆံမႈရွိသလားဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ကို ေမးခဲ့ဖူးပါတယ္။ အေပၚကို ေမးတဲ့အခါက်ေတာ့ ေျဗာင္လိမ္ခိုင္းလို႔ လိမ္ခဲ့ရတယ္။ ရွင္းရွင္းေျပာရင္ေတာ့ဗ်ာ ေျပာရရင္ေတာ့မေကာင္းဘူး။ ဒါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊ လက္ထက္ကတည္းက ကြန္နက္ရွင္ေတြခင္ဗ်။ ဒီဘက္ပိုင္းမွာလည္း အဲ့ဒီဥစၥာေတြက မျပတ္ေသးပါဘူး။”
ေမး။ ။ အခုက ဒီေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ဆက္ဆံေရးက ပတ္သက္လို႔ အေမရိကန္က ျမန္မာ့အေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ မူ၀ါဒေတြမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး အေလးအနက္ထားတဲ့ကိစၥရွိပါတယ္။ ျမန္မာဘက္ကလည္း ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္အပါအ၀င္ အရာရွိေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ျမန္မာ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရး မလုပ္ေတာ့ပါဘူးဆိုတဲ့ဟာေတြ ကတိေတြ သူတို႔ အတန္တန္ ေပးေနပါတယ္။ ဒီလိုေပးေနတဲ့ၾကားထဲက အခုလို ဆက္ဆံမႈေတြရွိေနတယ္။ အခုလို လက္နက္အေရာင္းအ၀ယ္ေတြ ရွိေနတဲ့ကိစၥက ဘာေၾကာင့္လို႔ထင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ “က်ေနာ္အယူအဆေျပာရရင္ေတာ့ သူတို႔ ကမၻာမွာေပါ့ဗ်ာ ၾကားေကာင္းေအာင္လို႔ ဒီမွာရွိပါတယ္ ကိုစိုးသိန္းတို႔၊ ကိုေအာင္မင္းတို႔ ဒီမွာလာၿပီးေတာ့မွ ေလာ္ဘီလုပ္ၾကတယ္။ မလုပ္ေတာ့ပါဘူး၊ မျပဳေတာ့ပါဘူး။ ေနာက္ သမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္ကိုယ္တုိင္ မလုပ္ပါဘူးဆုိတဲ့ဟာကို ေျပာၿပီးေတာ့မွ သူတို႔ ေအာက္မွာ၀င္ေနတာ သေဘၤာေတြက မသိပဲေနတာမွ မဟုတ္တာဗ်ာ။”
ေမး။ ။ ဒါမွမဟုတ္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနက လုပ္ေနတဲ့အပိုင္းေတြကို အစိုးရက မသိဘူးဆိုတာမ်ိဳးျဖစ္ႏုိင္လား။
ေျဖ။ ။ “မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူးခင္ဗ်။ လံုး၀ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒီကိစၥေတြကလည္း သမၼတႀကီး -- ကတည္းက။ ၉၂ တုန္းက သမၼတႀကီးက Col. GS ပါ။ အဲေတာ့ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ဆက္အသြယ္လုပ္ခဲ့တဲ့ ကိစၥေတြအားလံုးက သမၼတႀကီးက တုိင္းမွဴးမျဖစ္ခင္ ၉၈ ခုႏွစ္အထိ သူ အဲ့ဒီမွာ involved ျဖစ္ပါတယ္။ သူကိုယ္တိုင္အားလံုး ေကာင္းေကာင္းသိတယ္။ ကိုေရႊမန္းက ေနာက္ပိုင္းမွေရာက္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွသိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုေရႊမန္းက involved ျဖစ္သြားတယ္။”
ေထာက္လွမ္းေရးအရာရွိေဟာင္း ဦးေအာင္လင္းထြဋ္ကို ကိုသားညြန္႔ဦး ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့တာပါရွင္။
ကိုသားညြန္႔ဦး - ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
