 |
| အေမရိကန္ လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဂ်ိဳးဇက္ယြန္း ရခုိင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႔က ဒုကၡသည္စခန္းကို သြားေရာက္ေလ႔လာ ( စက္တင္ဘာ ၈၊ ၂၀၁၂ ) |
အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဟီလာရီ ကလင္တန္ရဲ႕ ညႊန္ၾကားခ်က္အရ လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Joseph Yun ဦးေဆာင္တဲ့ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး အဆင့္ျမင့္ ကုိယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ စက္တင္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔မွာ ေရာက္ရွိလာၾကတာျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး Derek Mitchell နဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြနဲ႔ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ေတြကုိ စက္တင္ဘာလ ၈ ရက္နဲ႔ ၉ ရက္ေန႔ေတြမွာ သြားခဲ့ၾကတာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ အေမရိကန္သံရုံးက ေၾကျငာခ်က္ ထုတ္ျပန္ပါတယ္။
အေမရိကန္ အဆင့္ျမင့္ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ စစ္ေတြနဲ႔ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕အနီး၀န္းက်င္မွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြ၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းေတြနဲ႔ ဗလီေက်ာင္းေတြကုိ တေန႔တာ သြားေရာက္ေလ့လာ ခဲ့ၾကၿပီး စက္တင္ဘာလ ၉ ရက္ေန႔မွာေတာ့ လူထုအေျချပဳ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ အစၥလာမ္ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ တာ၀န္ရွိသူေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ NGO အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ ေတြ႔ဆုံခဲ့တာပါ။
အေမရိကန္ အဆင့္ျမင့္ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔နဲ႔ ေန႔လည္စာစားရင္း ဘာသာမတူ လူမ်ဳိးမတူသူ လူမ်ဳိးစု ၂ ခုအၾကား အတူယွဥ္တြဲေနထုိင္ႏုိင္ေရးနဲ႔ ဒီကိစၥကုိ ဘယ္လုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ ကုိင္တြယ္ ေျဖရွင္းမလဲ ဆုိတာေတြကုိ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့တယ္လုိ႔ ဒီစည္းေ၀းပြဲကုိ တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ ၀ံလက္ ေက်းလက္ေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ေဖာင္ေဒးရွင္းအႀကီးအကဲ ဦးေက်ာ္ေဇာဦးက ေျပာပါတယ္။
" သူတို႔ဘက္ကေတာ့ အဓိက ဦးတည္ၿပီးေတာ့ ဘယ္ဘက္ကို ေျပာေနလဲ ဆိုေတာ့ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရး ဘယ္ေတာ့ ျဖစ္ႏုိင္မွာလဲ စစ္ေတြၿမိဳ႔မွာေပါ့ေနာ္ အဲဒီဘက္ကို လွမ္းေထာက္တဲ႔ သေဘာပါ။ ဒီဘက္က လူေတြ ေျပာတာကေတာ့ နည္းနည္းေတာ့ ဒီ ရခုိင္ေတြဘက္ကလည္း ဆိုက္ေကာ္ေလာ္ဂ်ီ ေတာ္ေတာ္ ခံစားသြားရတယ္။ အခုတခါမွာေတာင္ မဟုတ္ဘူး ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ကတည္းက ခံစားသြားခဲ႔ရတာ ရွိတယ္။ ဆိုေတာ့ အဲဒါ အတြက္ အခ်ိန္နည္းနည္း ေစာင့္ရပါလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေျပာပါတယ္။ ဂ်ိဳးဆက္ယြန္း ေျပာတဲ႔ အထဲမွာ တခြန္းပါတာကေတာ့ ဟုတ္ၿပီ လူ႔အခြင့္အေရးတို႔ ဘာတို႔ မေဆြးေႏြးဘူးေပါ့ေနာ္ Citizen Rights တို႔ Human Rights တို႔ မေဆြးေႏြးနဲ႔။ ေလာေလာဆယ္ လက္ေတြ႔အေျခအေနက ဒီေျမေပၚမွာ ဘဂၤါလီ ၈ သိန္းေက်ာ္ ရွိေနတယ္။ အဲဒီ ရွိေနတဲ႔ အတြက္ အဲဒီ ၈ သိန္းေက်ာ္နဲ႔ ဒီက နယ္ခံေတြနဲ႔ ျပသနာ ရွိေနတယ္ဆိုေတာ့ ဒါကို ပိုၿပီးေကာင္းသြားေအာင္ ပဋိပကၡေတြ ေျပၿငိမ္းသြားေအာင္ ေနာက္ ဒီက လူေတြ ပိုၿပီးေကာင္းမြန္တဲ႔ အနာဂတ္ေတြ တည္ေဆာက္ႏုိင္ေအာင္ ဒီလူေတြ အတြက္ အသိအမွတ္ျပဳေပးၿပီး ဆက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ Solution ဆန္ရမယ္ဆိုတဲ႔ သေဘာမ်ိဳး ေျပာပါတယ္။ "
ဒီျပႆနာဟာ ရခုိင္ျပည္ထဲမွာ ျဖစ္တယ္ဆုိေပမယ့္လည္း ေဒသခံ ရခုိင္လူမ်ဳိးေတြက သူတုိ႔နဲ႔ အခုျဖစ္တဲ့သူ အမ်ားစုဟာ တဖက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံက ၀င္လာတဲ့ ဘဂၤါလီလူမ်ဳိးေတြ ပါ၀င္ေနတဲ့အတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစုိးရမွာလည္း တာ၀န္ရွိတယ္လုိ႔ ယူဆေနတဲ့ကိစၥကုိ သူ႔အေနနဲ႔ အေမရိကန္ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဖက္ကုိ ျပန္တင္ျပခဲ့တယ္လုိ႔ ဦးေက်ာ္ေဇာဦးက ေျပာပါတယ္။
" အဓိကကေတာ့ ဘဂၤလာေဒ႔ရွ္က လက္မခံဘူးေလဗ်ာ။ သူတို႔ဘက္က တာ၀န္ရွိတဲ႔ဟာကို လက္မခံတဲ႔ အတြက္ လက္ခံလိုက္ရင္လည္း ဒီျပသနာရဲ႕ Solution ထဲမွာ ဘဂၤလာေဒ႔ရွ္ ကသာ တစိတ္တပိုင္း တာ၀န္ယူမယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီျပသနာေတာ္ေတာ္ေလး ေျပလည္ႏုိင္တဲ႔ သေဘာရွိပါတယ္။ အဲဒါကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ ေျပာခဲ႔ပါတယ္။ သူတို႔ Suggest လုပ္တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ Suggest လုပ္တဲ႔ သေဘာဘဲ ေျပာမလားဘဲ အဲဒီဘက္ကေန နည္းနည္း ေျပာတယ္ေပါ့ေနာ္။ က်ေနာ္တို႔ ဘက္ကလည္း ဒါကို က်ေနာ္တို႔ဘက္ကဘဲ လုပ္ရမွာ မဟုတ္ဘဲ အဓိက တာ၀န္ရွိသူ ျဖစ္တဲ႔ ဘဂၤလာေဒရွ္႕ဘက္ကလည္း တာ၀န္ယူရမယ္ဆိုတဲ႔ သေဘာမ်ိဳးလည္း ေျပာပါတယ္။ သူတို႔လည္း ေနာက္ ဘဂၤလာေဒ႔ရွ္ကို သြားၿပီးေတာ့ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေဆြးေႏြးဖို႔ ရွိတယ္လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။ "
အခုျဖစ္သြားတဲ့ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ျပည္တြင္း ျပည္ပမွာ အျမင္သေဘာထားေတြကေတာ့ အမ်ဳိးမ်ဳိး ထြက္ေပၚေနတာပါ။ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြအပါအ၀င္ အေနာက္ႏုိင္ငံ အစုိးရ တခ်ဳိ႕က ျမန္မာအစုိးရရဲ႕ ကုိင္တြယ္ ေျဖရွင္းမႈနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ အားနည္းခ်က္ ရွိတာေတြကုိ ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံသား အမ်ားစုကေတာ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ အေစာပုိင္းမွာ ေထာက္ခံမႈ အျပည့္အ၀ ေပးခဲ့ေပမယ့္ ဒီကိစၥမွာ တုိက္ရုိက္ ပါ၀င္ပတ္သက္တယ္ဆုိတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ ဖမ္းဆီးထားတဲ့ INGO ေခၚ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ ေဒသခံ၀န္ထမ္းေတြကုိ ျပန္လႊတ္ေပးလုိက္တဲ့အေပၚမွာေတာ့ ေက်နပ္မႈမရွိေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆုိၾကပါတယ္။
သမၼတက ရခုိင္ျပည္နယ္ပဋိပကၡအတြက္ စုံစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ေပးၿပီး ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ အခုခ်ိန္မွာ လုပ္ငန္းေတြ စတင္ လုပ္ေဆာင္ေနေပမယ့္လည္း ႏွစ္ဖက္ တင္းမာမႈေတြကေတာ့ လက္ရွိအခ်ိန္ထိ ရွိေနတုန္းပဲလုိ႔ ဦးေက်ာ္ေဇာဦးက ဆက္ေျပာျပပါတယ္။
" Tension က ရွိေနပါတယ္ ခင္ဗ်။ Tension ရွိေသးတယ္ဆိုတာကို ေျပာမယ္ဆုိရင္ ၿပီးခဲ႔တဲ႔ တပတ္ေက်ာ္ေလာက္က ျဖစ္မလား မသိဘူး။ စစ္ေတြေစ်းထဲကို ဘဂၤလီ လူမ်ိဳး တခ်ိဳ႔ စစ္ေတြၿမိဳ႔ အျပင္ဘက္က ရြာထဲကလို႔ ယူဆရတဲ႔ ဘဂၤလီ လူမ်ိဳးတခ်ိဳ႕ကို လံုၿခံဳေရး အေစာင့္ အေရွာက္နဲ႔ ေစ်း၀ယ္ဖို႔ ေခၚလာတယ္ ကားသံုးစီးန႔ဲ ေပါ့ေနာ္ သူတို႔ ေစ်း၀ကို ေရာက္တယ္ဆိုတာနဲ႔ ရခုိင္လူမ်ိဳးေတြ ေစ်းထဲေရာက္ေနတဲ႔ ေစ်းသူ ေစ်းသားေတြ ဗုဒၶဘာသာေတြက သူတို႔ခ်က္ခ်င္း လူအုပ္ ျဖစ္သြားတာေပါ့ေနာ္။ ေရာက္တယ္ဆိုတာ ၾကားတာနဲ႔ တုန္႔ျပန္မႈက အဲလို ျဖစ္ေနတာေပါ့။ တစ္ အခ်က္ အဲဒီေတာ့ Tension က ရွိေနပါတယ္။ "
အေမရိကန္ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ ဒီကေန႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးနဲ႔ ေတြ႔ဆုံၿပီး သူတုိ႔ ခရီးစဥ္ကိစၥေတြကုိ ေဆြးေႏြးျဖစ္တယ္လုိ႔ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတရုံး ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးေဇာ္ေဌးက ဗီြအုိေအကုိ ေျပာျပပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ပါ ။ အဓိက သူတို႔ ခရီးစဥ္ ကိစၥေတြ ေနာက္ဆံုး Final တျခား ဟိုဘက္က Message ေတြ ဘာေတြပါရင္လည္း ေပးမယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒါပါဘဲ။
အေမရိကန္ အဆင့္ျမင့္ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္အျပင္ သမၼတရုံး၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းနဲ႔လည္း ေနျပည္ေတာ္မွာ ေတြ႔ဆုံခဲ့တာပါ။
၀ါရွင္တန္က ေရာက္လာၾကတဲ့ အေမရိကန္ အဆင့္ျမင့္ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ထဲမွာ အေရွ႕အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Joseph Yun နဲ႔ သံအမတ္ႀကီး Derek Mitchell တုိ႔နဲ႔အတူ ေတာင္နဲ႔ ဗဟိုအာရွေရးရာ ဌာန လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး အယ္လစ္ဆာ ေအရားစ္၊ ဒီမိုကေရစီ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ အလုပ္သမားေရးရာဌာန လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဒန္ဘဲရ္၊ လူဦးေရ ဒုကၡသည္ႏွင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္ျခင္းေရးရာ ဌာန လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ကယ္လီမင့္စ္၊ အေမရိကန္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရး ေအဂ်င္စီ ရန္ကုန္ မစ္ရွင္ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ခရစၥ မီလီဂန္တို႔လည္း လိုက္ပါလာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအေမရိကန္ အဆင့္ျမင့္ ကုိယ္လွယ္အဖြဲ႔ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံကုိ ဒီကေန႔ စက္တင္ဘာလ ၁၀ ရက္ေန႔မွာ ခရီးဆက္မွာျဖစ္ၿပီး အဲဒီမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အာဏာပုိင္ေတြနဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္အေရးကိစၥေတြကုိ ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးၾကမွာပါ။ သူတုိ႔ခရီးစဥ္အတြင္း Cox’s Bazaar မွာရွိတဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္စခန္းေတြကုိလည္း သြားေရာက္ေလ့လာမယ္လုိ႔ သိရပါတယ္ ခင္ဗ်ား။
ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္ (ဗီြအုိေအ ျမန္မာဌာန)
