12.11.2013
တိုင္းရင္းသားေတြရဲ့ အခြင့္အေရးကို ဥပေဒအရ အကာအကြယ္ေပးႏုိင္မယ့္
ဥပေဒမူၾကမ္းကို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ တင္သြင္းလုိက္ၿပီ
ျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ့ ကိုယ္ပိုင္စာေပယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာ စကားေတြကို
ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ရႏိုင္ဖို႔နဲ႔ ဥပေဒအရ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္
ေပးဖို႔အတြက္ အဓိကရည္ရြယ္တယ္လို႔ အဆိုတင္သြင္းခဲ့တဲ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္
ကိုယ္စားလွယ္ ဦးတီခြန္ျမတ္က ေျပာပါတယ္။ အေသးစိတ္ကို မဆုမြန္က
တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ႏိုဝင္ဘာ ၁၁ ရက္ေန႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ အ႒မအႀကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေဝး မွာ ကြတ္ခုိင္မဲဆႏၵနယ္က ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးတီခြန္ျမတ္က အေျခခံဥပေဒမွာ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျပဌာန္းထားတဲ့ အခ်က္ေတြ အားနည္းမႈေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ရပိုင္ခြင့္ေတြကို ဥပေဒအရ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ဖို႔ ဥပေဒျပဌာန္းသြားဖို႔ တုိင္းရင္းသား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြအေနဲ႔ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္သြားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ အဆိုတင္သြင္းသူ ဦးတီခြန္ျမတ္က ဆိုပါတယ္။
“တို႔ႏိုင္ငံမွာ အေျခခံဥပေဒ သံုးခု ရွိခဲ့ေပမဲ့ အဲဒီ ဥပေဒေတြမွာ၊ တုိ႔ရဲ႕အေျခခံမူေတြမွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေတြကေတာ့ သူ႔ စာေပယဥ္ေက်းမႈ၊ အႏုပညာ- စသျဖင့္ေပါ့ေလ၊ အကုန္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ႏုိင္တယ္၊ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္ ကေနၿပီးေတာ့မွ ကေန႔အထိေပါ့ေလ- ဒါေတြက တကယ္တန္းက်ရင္ လက္ေတြ႔မွာ ဘာမွ လုပ္လို႔မရဘူး၊ ဆိုလိုတာက ဘာလဲဆိုလို႔ရွိရင္ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမွာ ဆိုထားေပမယ့္လို႔ အဲဒီ ျပဌာန္းထားတဲ့ ကိစၥေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေပးမယ့္ ဥပေဒမရွိလို႔ အခု အဆိုတင္သြင္းတာ။”
တိုင္းရင္းသားေတြရဲ့ ကိုယ္ပိုင္စာေပယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာစကားနဲ႔ ဓေလ့ထံုးတမ္း ပြဲလမ္းသဘင္ေတြ လြတ္လပ္စြာ ဆင္ယင္က်င္းပႏိုင္ေရးအပါအဝင္ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕အခြင့္အေရးေတြကို ဥပေဒအရ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေပးဖို႔အတြက္ အေရးႀကီးတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို ဦးတီခြန္ျမတ္က ေထာက္ျပေျပာဆိုခဲ့တာပါ။
“လူမ်ဳိးတမ်ဳိးက သူ႔စကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြ ေပ်ာက္ရင္ အဲဒီလူမ်ဳိးလည္း ေပ်ာက္တာနဲ႔ အတူတူပဲေလ။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ပိုင္းေလာက္အထိပဲ ဒီလို လႊတ္ေတာ္ေပၚၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းေတာင္ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာ သူတို႔ရဲ႕ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ လုပ္မယ္ဆိုရင္ အာဏာပိုင္ေတြက တားတာတုိ႔၊ ပဲြမိန္႔ယူပါတုိ႔- စသျဖင့္ေပါ့ေလ ရွိခဲ့တယ္၊ အခု ဒီဥပေဒက်ေတာ့ မိမိရဲ႕ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာ၊ ဒါမွမဟုတ္ရင္ မိမိရဲ႕ ႐ိုးရာဓေလ့ေတြကို က်င္းပမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ အမ်ား က်န္တဲ့တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ စည္းလံုးညီညြတ္မႈကို မထိခုိက္ဘူး ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒါ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ေပးထားပါတယ္။”
ဒီဥပေဒေရးဆြဲႏုိင္ဖို႔အဆိုကို ၂၀၁၂ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လကတည္းက ေဆြးေႏြးၿပီး အတည္ျပဳခ်က္ရခဲ့တဲ့အတြက္ ဥပေဒျပဌာန္းႏုိင္ဖို႔ အတြက္အခု အဆိုတင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ဥပေဒစိုးမိုးမႈရွိေစေရး တုိင္းရင္းသားေရးရာ ဝန္ႀကီးေတြနဲ႔ ညိႇႏွိႈင္းေဆြးေႏြး တုိင္ပင္သြားမွာျဖစ္တယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။
“၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လမွာ တင္သြင္းတုန္းကလည္း အားလံုး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ၂၈ ဦးက ဝုိင္းဝန္းေဆြးေႏြးၾကတယ္၊ သက္ဆုိင္ရာ ဝန္ႀကီးဌာနေတြကလည္း ဒါကို ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ အားလံုးက ေထာက္ခံပါတယ္။ ေထာက္ခံလို႔ ဒီအဆို ေအာင္သြားတာေပါ့။ ဥပေဒၾကမ္းတစ္ခုကို တင္သြင္းတဲ့ေနရာမွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ ျပင္ဆင္ခ်က္အဆို တင္သြင္းတဲ့ဟာေတြကိုလည္း ကိုယ္က လက္ခံရမယ္။ ၿပီးမွ တုိင္းေဒသႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္ေတြမွာရွိတဲ့ တုိင္းရင္းသားေရးရာ ဝန္ႀကီးေတြလည္း ဒီမွာျပင္ဆင္ဖို႔ အဆိုေတြ အမ်ားႀကီးေပးထားတာ ရွိပါတယ္။ ဒါေတြကို ေပါင္းစပ္ရမွာေပါ့ေလ၊ ေပါင္းစပ္ၿပီးမွ ျဖစ္သင့္ ျဖစ္ထုိက္တာေလးေတြ ျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမယ္၊ အဲဒီမွာ မဲခြဲတာတို႔ ဘာတို႔ ျပဳရမွာေပါ့ေလ။ ဒါေၾကာင့္ ဥပေဒၾကမ္းတစ္ခု ျဖစ္ဖို႔က လြယ္ေတာ့ မလြယ္ပါဘူး။ ”
တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သည့္ ဥပေဒ ျပ႒ာန္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးလည္း တိုင္းရင္းသား ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား စုေပါင္း ေဆြးေႏြးထားတဲ့ အျမင္သေဘာထားကို အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဆီကို ေပးပို႔ၿပီး ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါေသးတယ္။
ႏိုဝင္ဘာ ၁၁ ရက္ေန႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ အ႒မအႀကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေဝး မွာ ကြတ္ခုိင္မဲဆႏၵနယ္က ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးတီခြန္ျမတ္က အေျခခံဥပေဒမွာ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျပဌာန္းထားတဲ့ အခ်က္ေတြ အားနည္းမႈေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ရပိုင္ခြင့္ေတြကို ဥပေဒအရ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ဖို႔ ဥပေဒျပဌာန္းသြားဖို႔ တုိင္းရင္းသား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြအေနဲ႔ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္သြားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ အဆိုတင္သြင္းသူ ဦးတီခြန္ျမတ္က ဆိုပါတယ္။
“တို႔ႏိုင္ငံမွာ အေျခခံဥပေဒ သံုးခု ရွိခဲ့ေပမဲ့ အဲဒီ ဥပေဒေတြမွာ၊ တုိ႔ရဲ႕အေျခခံမူေတြမွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေတြကေတာ့ သူ႔ စာေပယဥ္ေက်းမႈ၊ အႏုပညာ- စသျဖင့္ေပါ့ေလ၊ အကုန္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ႏုိင္တယ္၊ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္ ကေနၿပီးေတာ့မွ ကေန႔အထိေပါ့ေလ- ဒါေတြက တကယ္တန္းက်ရင္ လက္ေတြ႔မွာ ဘာမွ လုပ္လို႔မရဘူး၊ ဆိုလိုတာက ဘာလဲဆိုလို႔ရွိရင္ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမွာ ဆိုထားေပမယ့္လို႔ အဲဒီ ျပဌာန္းထားတဲ့ ကိစၥေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေပးမယ့္ ဥပေဒမရွိလို႔ အခု အဆိုတင္သြင္းတာ။”
တိုင္းရင္းသားေတြရဲ့ ကိုယ္ပိုင္စာေပယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာစကားနဲ႔ ဓေလ့ထံုးတမ္း ပြဲလမ္းသဘင္ေတြ လြတ္လပ္စြာ ဆင္ယင္က်င္းပႏိုင္ေရးအပါအဝင္ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕အခြင့္အေရးေတြကို ဥပေဒအရ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေပးဖို႔အတြက္ အေရးႀကီးတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို ဦးတီခြန္ျမတ္က ေထာက္ျပေျပာဆိုခဲ့တာပါ။
“လူမ်ဳိးတမ်ဳိးက သူ႔စကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြ ေပ်ာက္ရင္ အဲဒီလူမ်ဳိးလည္း ေပ်ာက္တာနဲ႔ အတူတူပဲေလ။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ပိုင္းေလာက္အထိပဲ ဒီလို လႊတ္ေတာ္ေပၚၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းေတာင္ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာ သူတို႔ရဲ႕ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ လုပ္မယ္ဆိုရင္ အာဏာပိုင္ေတြက တားတာတုိ႔၊ ပဲြမိန္႔ယူပါတုိ႔- စသျဖင့္ေပါ့ေလ ရွိခဲ့တယ္၊ အခု ဒီဥပေဒက်ေတာ့ မိမိရဲ႕ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာ၊ ဒါမွမဟုတ္ရင္ မိမိရဲ႕ ႐ိုးရာဓေလ့ေတြကို က်င္းပမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ အမ်ား က်န္တဲ့တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ စည္းလံုးညီညြတ္မႈကို မထိခုိက္ဘူး ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒါ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ေပးထားပါတယ္။”
ဒီဥပေဒေရးဆြဲႏုိင္ဖို႔အဆိုကို ၂၀၁၂ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လကတည္းက ေဆြးေႏြးၿပီး အတည္ျပဳခ်က္ရခဲ့တဲ့အတြက္ ဥပေဒျပဌာန္းႏုိင္ဖို႔ အတြက္အခု အဆိုတင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ဥပေဒစိုးမိုးမႈရွိေစေရး တုိင္းရင္းသားေရးရာ ဝန္ႀကီးေတြနဲ႔ ညိႇႏွိႈင္းေဆြးေႏြး တုိင္ပင္သြားမွာျဖစ္တယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။
“၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လမွာ တင္သြင္းတုန္းကလည္း အားလံုး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ၂၈ ဦးက ဝုိင္းဝန္းေဆြးေႏြးၾကတယ္၊ သက္ဆုိင္ရာ ဝန္ႀကီးဌာနေတြကလည္း ဒါကို ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ အားလံုးက ေထာက္ခံပါတယ္။ ေထာက္ခံလို႔ ဒီအဆို ေအာင္သြားတာေပါ့။ ဥပေဒၾကမ္းတစ္ခုကို တင္သြင္းတဲ့ေနရာမွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ ျပင္ဆင္ခ်က္အဆို တင္သြင္းတဲ့ဟာေတြကိုလည္း ကိုယ္က လက္ခံရမယ္။ ၿပီးမွ တုိင္းေဒသႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္ေတြမွာရွိတဲ့ တုိင္းရင္းသားေရးရာ ဝန္ႀကီးေတြလည္း ဒီမွာျပင္ဆင္ဖို႔ အဆိုေတြ အမ်ားႀကီးေပးထားတာ ရွိပါတယ္။ ဒါေတြကို ေပါင္းစပ္ရမွာေပါ့ေလ၊ ေပါင္းစပ္ၿပီးမွ ျဖစ္သင့္ ျဖစ္ထုိက္တာေလးေတြ ျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမယ္၊ အဲဒီမွာ မဲခြဲတာတို႔ ဘာတို႔ ျပဳရမွာေပါ့ေလ။ ဒါေၾကာင့္ ဥပေဒၾကမ္းတစ္ခု ျဖစ္ဖို႔က လြယ္ေတာ့ မလြယ္ပါဘူး။ ”
တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သည့္ ဥပေဒ ျပ႒ာန္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးလည္း တိုင္းရင္းသား ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား စုေပါင္း ေဆြးေႏြးထားတဲ့ အျမင္သေဘာထားကို အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဆီကို ေပးပို႔ၿပီး ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါေသးတယ္။
မဆုမြန္(VOA)
