ေဖေဖာ္၀ါရီ
၂ ရက္က ျပဳလုပ္သည့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းတြင္ ရေသ့ေတာင္ မဲဆႏၵနယ္
ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္ေစာေ၀က ၀ႈိက္ကတ္ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍
ကန္႔ကြက္ ေဆြးေႏြးေနစဥ္
ႏိုင္ငံသား စိစစ္ဆဲ (ႏိုင္ငံျခားသား) မ်ားအား ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ အျမင့္ဆံုး အခြင့္အေရး ျဖစ္သည့္ မဲေပးခြင့္ျပဳျခင္းအေပၚ နယ္ပယ္အသီးသီးက ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။
ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂ ရက္က ျပဳလုပ္ေသာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၌ သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ သေဘာထားမွတ္ခ်က္ျဖင့္ ျပန္လည္ေပးပို႔လာေသာ “ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ (၂၀၀၈ ခုႏွစ္) ကို ျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒၾကမ္း အတည္ျပဳေရး ျပည္လံုးကြၽတ္ ဆႏၵခံယူပြဲ ဥပေဒၾကမ္း” ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ ေဆြးေႏြးမႈ ျပဳလုပ္ခဲ့ကာ ထိုေဆြးေႏြးမႈ အၿပီးတြင္ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ဆဲ (ႏိုင္ငံျခားသား) ၀ိႈက္ကတ္ကိုင္ေဆာင္ ထားသူမ်ားကို ျပည္လံုးကြၽတ္ ဆႏၵခံယူပြဲ၌ မဲေပးခြင့္ျပဳရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
အဆိုပါ ဥပေဒၾကမ္း ပုဒ္မ ၁၁ (က)တြင္ ၀ိႈက္ကတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ား မဲေပးပိုင္ခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား ပါ၀င္ခဲ့ၿပီး ၀ိႈက္ကတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ား မဲမေပးသင့္ေၾကာင္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္တြင္ ေဆြးေႏြးအတည္ျပဳကာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကလည္း မဲေပးခြင့္ မျပဳရန္ ဆံုးျဖတ္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတထံ ေပးပို႔ခဲ့သည္။
ယင္းသို႔ ေပးပို႔ၿပီးေနာက္ပိုင္း သမၼတ သေဘာထားမွတ္ခ်က္ျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သို႔ ျပန္လည္ေပးပို႔လာသည့္ ဥပေဒၾကမ္းတြင္ ၀ိႈက္ကတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ား မဲေပးသင့္ေၾကာင္း သမၼတက သေဘာထားမွတ္ခ်က္ ထည့္သြင္းခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ သမၼတမွတ္ခ်က္ျဖင့္ ျပန္လည္ေပးပို႔လာေသာ ဥပေဒၾကမ္းကို ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂ ရက္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးၾကၿပီး မူလက ဆံုးျဖတ္ထားသည့္ ၀ိႈက္ကတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ား မဲေပးခြင့္မရွိ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ျပင္ဆင္ကာ မဲေပးခြင့္ျပဳခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
■ ဘယ္သူေတြ ေထာက္ခံခဲ့လဲ
၀ိႈက္ကတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ား မဲေပးျခင္း မျပဳရန္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ေဆြးေႏြးခဲ့ေသာ္လည္း တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီး စိုးျမင့္ေအာင္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘူးသီးေတာင္ မဲဆႏၵနယ္မွ ဦးေရႊေမာင္၊ ‘၀’ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးဆိုင္ေပါင္းနပ္၊ ကိုးကန္႔ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ ေလာက္ကိုင္မဲဆႏၵနယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေက်ာ္နီႏိုင္တို႔က မဲေပးခြင့္ ရွိသည့္ဘက္မွ ေထာက္ခံေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။
ထိုသူမ်ားထဲတြင္ ဦးေရႊေမာင္သည္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ရွိေနေသာ ဘဂၤါလီခုနစ္သိန္းေက်ာ္ အပါအ၀င္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အႏွံ႔အျပား ပ်ံ႕ႏွံ႔လ်က္ရွိေသာ သန္းဂဏန္းရွိ ဘဂၤါလီမ်ား၏ ေထာက္ခံမႈ ရရွိထားသူျဖစ္ၿပီး ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ (ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး)၏ ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။
ဦးဆိုင္ေပါင္းနပ္မွာ ‘၀’ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသဆိုင္ရာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ျဖစ္သည္။ ‘၀’ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသတြင္ လူဦးေရပွ်မ္းမွ် ေျခာက္သိန္းနီးပါးရွိၿပီး ရာခိုင္ႏႈန္း ၉၀ ခန္႔မွာ မွတ္ပံုတင္ မရွိမ်ား ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ ၎တို႔သည္ ျမန္မာဘာသာစကား ေျပာဆိုျခင္း မရွိဘဲ တ႐ုတ္ဘာသာစကား ေျပာဆိုျခင္းႏွင့္ တ႐ုတ္ေငြေၾကးကိုသာ သံုးစြဲၾကသူမ်ား ျဖစ္သည္။ ကိုးကန္႔ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေလာက္ကိုင္ၿမိဳ႕နယ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေက်ာ္နီႏိုင္သည္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ကိုးကန္႔ေဒသသည္ ‘၀’ ေဒသကဲ့သို႔ပင္ ျဖစ္သည္။
တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အပါအ၀င္ ဘူးသီးေတာင္၊ ‘၀’ ႏွင့္ ကိုးကန္႔ေဒသမွ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ၀ိႈက္ကတ္ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ား မဲေပးခြင့္ျပဳရန္ သမၼတ သေဘာဆႏၵကို ေထာက္ခံရာ၌ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ဆႏၵခံယူပြဲ၊ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား၌ မဲေပးခြင့္ ရခဲ့ျခင္းမ်ားကို အေျချပဳ၍ ေဆြးေႏြးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ဆႏၵခံယူပြဲ ဥပေဒသည္ ယခုအခ်ိန္၌ ပ်က္ျပယ္ေနၿပီျဖစ္ၿပီး က်န္ဥပေဒမ်ားသည္လည္း ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္ ကိုက္ညီမႈ မရွိသျဖင့္ ျပင္ဆင္ရန္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၌ တာ၀န္ရွိခ်ိန္၌ ယခုကဲ့သို႔ အတည္ျပဳရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ျခင္းမွာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို ေဖာက္ဖ်က္ျခင္းဟု မဲေပးခြင့္ မျပဳရန္ ေဆြးေႏြးသူမ်ားက ဆိုသည္။
သို႔ေသာ္ မဲေပးခြင့္ရရန္ ေထာက္ခံသူမ်ား အပါအ၀င္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ဥပေဒၾကမ္း ပူးေပါင္းေကာ္မတီကပါ ယခင္ဥပေဒမ်ားသည္ တည္ဆဲဥပေဒမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔အင္အား ၀န္ႀကီးဌာန၊ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္တို႔ကလည္း ၀ိႈက္ကတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ား မဲေပးခြင့္ရွိေၾကာင္း ေထာက္ျပခဲ့သည္ဟု သိရသည္။
■ တပ္မေတာ္အတြက္ ေမးခြန္း
မဲေပးခြင့္ရရန္ ေထာက္ခံခဲ့သူမ်ားထဲ၌ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ပါ၀င္ေနျခင္းကလည္း ေမးခြန္းထုတ္စရာ ရွိလာခဲ့သည္။
တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ တာ၀န္ရွိၿပီး ဒို႔တာ၀န္ အေရးသံုးပါးျဖစ္သည့္ ျပည္ေထာင္စု မၿပိဳကြဲေရး၊ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္မႈ မၿပိဳကြဲေရး၊ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္တံ့ခိုင္ျမဲေရးတို႔ကို ဦးထိပ္ပန္ဆင္ထားေၾကာင္း တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္က မိန္႔ခြန္းမ်ား၌ ထည့္သြင္းေျပာဆိုေလ့ ရွိေသာ္လည္း ႏိုင္ငံသားစိစစ္ဆဲ (ႏိုင္ငံျခားသား) မ်ားအား မဲေပးခြင့္ျပဳသည့္ ကိစၥတြင္ တပ္မေတာ္က သေဘာတူခဲ့ျခင္းမွာ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ေပၚလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
၀ိႈက္ကတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူ (သို႔မဟုတ္) ႏိုင္ငံသားစိစစ္ဆဲ (ႏိုင္ငံျခားသား) မ်ားအား မဲေပးခြင့္ ျပဳလိုက္ျခင္းမွာ ဒို႔တာ၀န္ အေရးသံုးပါးတြင္ ပါ၀င္ေသာ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္တံ့ခိုင္ျမဲေရးအတြက္ မ်ားစြာ အႏၲရာယ္ရွိေစသည့္ အခ်က္ ျဖစ္သည့္အျပင္ က်န္ရွိေသာ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကိုပါ ထိုးႏွက္လိုက္သည့္ ပံုစံ ျဖစ္ခဲ့သည္။
“ယခင္ၿပီးသြားတဲ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အတည္ျပဳေရး ျပည္လံုးကြၽတ္ ဆႏၵခံယူပြဲမွာ လည္းေကာင္း၊ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ လည္းေကာင္း၊ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ လည္းေကာင္း အဲဒီမွာ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူ အားလံုးက မဲေပးခြင့္ရၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကလည္း ျပင္ဆင္ထားျခင္း မရွိေသးတဲ့အတြက္ ဥပေဒမ်ားနဲ႔အညီ ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေအာင္ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူတိုင္း မဲေပးခြင့္ရွိေၾကာင္းကို ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရဲ႕ သေဘာထားအတိုင္း ေဆြးေႏြးတာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီး စိုးျမင့္ေအာင္က ဆိုသည္။
■ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖာက္
၀ိႈက္ကတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ားကို မဲေပးခြင့္ ျပဳလိုက္ျခင္းသည္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ (၄) တြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ “ႏိုင္ငံေတာ္၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာသည္ ႏိုင္ငံသားမ်ားထံမွ ဆင္းသက္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္ တစ္၀န္းလံုး၌ တည္သည္” ဆိုေသာ အခ်က္ကို ခ်ဳိးေဖာက္ရာက်သည္ဟု ေဒါက္တာေအးေမာင္က ဆိုသည္။
“ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒက တိုင္းရင္းသားေတြကို ပထမအဆင့္ ထားတယ္။ ၿပီးရင္ ႏိုင္ငံသားကို အေလးထားတာေပါ့။ ႏိုင္ငံသားမ်ားထံမွ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ဆင္းသက္တယ္လို႔ ပုဒ္မ ၄ မွာ ျပ႒ာန္းထားတယ္။ အဲဒါက အခရာပဲ။ ႏိုင္ငံသား မဟုတ္တဲ့ သူေတြဆီက အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ဆင္းသက္ရင္ ဒီဖြဲ႕စည္းပံုကို ေရးခဲ့စဥ္တုန္းက ရည္ရြယ္ခ်က္ ပ်က္တယ္” ဟု ေဒါက္တာေအးေမာင္က ဆိုသည္။
သက္ဆိုင္ရာ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒမ်ားအရ ၀ိႈက္ကတ္ကိုင္ေဆာင္သူမ်ား မဲေပးခြင့္ကို ပယ္ဖ်က္ရျခင္း မရွိေသးေသာ္လည္း ခြင့္ျပဳလိုက္သည္ႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံပုဒ္မ ၄ အျပင္ ပုဒ္မ ၃၆၉(က) ႏွင့္ပါ ဆန္႔က်င္ေနေၾကာင္း ေက်ာက္ျဖဴမဲဆႏၵနယ္မွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးဘရွိန္က ေျပာၾကားသည္။
■ ႏိုင္ငံေရးကစားမႈႏွင့္ ဘယ္သူ႔မွာ တာ၀န္ရွိလဲ
“အခု ႏိုင္ငံေရး ကစားေနၾကၿပီ။ အေပးအယူေပါ့ဗ်ာ။ ကိုယ့္ကို ေထာက္ခံမယ့္သူေတြကို စည္း႐ံုးေရးဆင္းတဲ့ ကာလတစ္ခု ျဖစ္တာေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ဘာပဲလုပ္လုပ္ ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေျခခံမူကို ေဖာက္ဖ်က္ခဲ့လို႔ ရွိရင္ ဒီလူဟာ တည္ဆဲဥပေဒကို ျပ႒ာန္းခ်က္နဲ႔အညီ မေဆာင္ရြက္တဲ့ ပုဂိၢဳလ္ ျဖစ္သြားတာေပါ့။ အင္မတန္လည္း ႏွေျမာဖို႔ ေကာင္းတာေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေရးခဲ့တဲ့၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဆြဲခဲ့တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ မဟုတ္ဘူး။ ျပ႒ာန္းခ်က္ပါအတိုင္း တစ္ပုဒ္ခ်င္း တစ္ပိုဒ္ခ်င္းကို ျပန္လွန္သံုးသပ္ၿပီးမွ ညီ၏ မညီ၏ေပါ့ဗ်ာ။ ျပ႒ာန္းခ်က္နဲ႔ မညီတဲ့ တည္ဆဲ ဥပေဒေတြကို ပုဒ္မ ၄၄၆ အရ ကြၽန္ေတာ္လည္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကို တာ၀န္ အပ္ႏွင္းထားတယ္။ ဒါ တာ၀န္။ တည္ဆဲဥပေဒေတြဟာ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပါ ပုဒ္မတစ္ခုခ်င္းနဲ႔ မေလ်ာ္ညီရင္ ျပင္ရမယ့္ တာ၀န္သည္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္မွာ တာ၀န္ရွိတယ္။ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ အာဏာရပါတီကို ေျပာတာ မဟုတ္ဘူးေနာ္။ အာဏာရ ပါတီကေတာ့ တစ္ခါတစ္ခါ ခုနလို ႏိုင္ငံေရး ကစားတာေပါ့။ ဒါကလည္း ႏိုင္ငံေတာ္ကို သစၥာေဖာက္တာမ်ိဳး မျဖစ္ဖို႔ လိုတယ္။ တည္ဆဲ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပါ ပုဒ္မတစ္ခုခ်င္းေပၚမွာပါ ေလးစားလိုက္နာဖို႔ လိုတာေပါ့” ဟု ေဒါက္တာေအးေမာင္က လႊတ္ေတာ္႐ုပ္သံလိုင္းသို႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဒို႔တာ၀န္ အေရးသံုးပါးျဖစ္သည့္ ျပည္ေထာင္စု မၿပိဳကြဲေရး၊ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္မႈ မၿပိဳကြဲေရး၊ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္တံ့ခိုင္ျမဲေရးတို႔ကို ဦးထိပ္ပန္ဆင္ထားေၾကာင္း တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္က မိန္႔ခြန္းမ်ား၌ ထည့္သြင္းေျပာဆိုေလ့ ရွိေသာ္လည္း ႏိုင္ငံသားစိစစ္ဆဲ (ႏိုင္ငံျခားသား) မ်ားအား မဲေပးခြင့္ျပဳသည့္ ကိစၥတြင္ တပ္မေတာ္က သေဘာတူခဲ့ျခင္းမွာ ေမးခြန္းထုတ္စရာ . . . . .၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္ ေလ်ာ္ညီမႈ မရွိသည္ကို ပယ္ဖ်က္ရန္ တာ၀န္ရွိသူမွာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ျဖစ္ၿပီး ဥပေဒၾကမ္း ပူးေပါင္းေကာ္မတီတြင္လည္း တာ၀န္ရွိေၾကာင္း ေဒါက္တာေအးေမာင္က ေျပာၾကားသည္။
“ႏိုင္ငံသား မဟုတ္တဲ့ သူေတြကို ယာယီသက္ေသခံ ကိုင္တဲ့ သူေတြကို မဲေပးခြင့္တို႔ ဘာတို႔ ေပးမယ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ေထာက္ခံတဲ့သူေတာ့ မ်ားေကာင္းမ်ားမွာေပါ့၊ ႏိုင္ငံေရး ရည္မွန္းခ်က္ ရွိတဲ့သူကေတာ့ ေပးမွာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပမဲ့ ပုဒ္မ ၄ ကို ခ်ဳိးေဖာက္တယ္။ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ရွိရင္ ပုဒ္မ ၄ ကို ခ်ိဳးေဖာက္ၿပီးမွ ႏိုင္ငံေတာ္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို သစၥာေဖာက္လို႔ ရွိရင္ အဲ့လူမွာ တာ၀န္ရွိတယ္” ဟု ေဒါက္တာေအးေမာင္က ဆိုသည္။
■ ဘယ္သူ ေအာင္ပြဲခံလဲ
ဘဂၤါလီမ်ား၏ ေထာက္ခံမႈကို ရရွိထားေသာ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္မွ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေရႊေမာင္က ႏိုင္ငံသားစိစစ္ဆဲ (ႏိုင္ငံျခားသား) မ်ားအား ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ အျမင့္ဆံုး အခြင့္အေရး ျဖစ္သည့္ မဲေပးခြင့္ ေပးျခင္းအေပၚ ေအာင္ပြဲခံခဲ့ၿပီး ၎၏ Facebook စာမ်က္ႏွာ၌ “ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတထံမွ သေဘာထားမွတ္ခ်က္ျဖင့္ ျပန္လည္ေပးပို႔လာေသာ ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ (၂၀၀၈ ခုႏွစ္) ကို ျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒၾကမ္း အတည္ျပဳေရး ျပည္လံုးကြၽတ္ ဆႏၵခံယူပြဲ ဥပေဒၾကမ္းတြင္ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ား မဲေပးပိုင္ခြင့္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္တြင္ မဲခြဲဆံုးျဖတ္ရာ ေအာင္ျမင္သြားေၾကာင္း သတင္းေကာင္း ပါးအပ္ပါသည္” ဟု ေရးသားခဲ့သည္။
လူဦးေရ တိုးပြားႏႈန္း မ်ားျပားသည့္ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံ ႏွစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ တ႐ုတ္ႏွင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံၾကားတြင္ တည္ရွိေနေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေနာက္ဘက္ တံခါးမွ တစ္ဆင့္ ဘဂၤါလီမ်ား၏ စိမ့္၀င္မႈမွာ အေရအတြက္ သန္းဂဏန္း ရွိလာသည္အထိ ျဖစ္ေနၿပီး အေရွ႕ဘက္ တံခါးမွ စိမ့္၀င္လာေသာ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ားမွာလည္း အေရအတြက္ သိန္းဂဏန္းျဖင့္ ႏိုင္ငံအတြင္း ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနၿပီ ျဖစ္သည္။
ထိုအခ်ိန္တြင္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ေရာက္ရွိေနေသာ ခုနစ္သိန္းေက်ာ္အနက္ ၀ိႈက္ကတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသည့္ ဘဂၤါလီ ေျခာက္သိန္းေက်ာ္၏ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ကို အေသအခ်ာ စိစစ္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုမႈမ်ား ရွိေနခ်ိန္တြင္ ထိုသူမ်ားကို ဆႏၵမဲခြင့္ ျပဳေပးရန္ သမၼတ၏ သေဘာထား မွတ္ခ်က္အတိုင္း ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
“ႏိုင္ငံသား မဟုတ္တဲ့ ဘဂၤါလီေတြကို ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့ သူကိုသာ မဲေပးခြင့္ ရမယ္ဆိုရင္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနဲ႔ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကိုလည္း ထိခိုက္တယ္လို႔ ခံစားရပါတယ္။ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြ အေနနဲ႔လည္း ၁၉၈၂ ဥပေဒနဲ႔ သူတို႔ကို ျပန္လည္စိစစ္ ေစခ်င္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ ဘယ္အခ်ိန္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဒီလိုမ်ိဳး မဲေပးခြင့္ကို သူတို႔ ရရွိခံစားၾကမွာပါ။ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ဥပေဒမွာ ပုဒ္မ ၃ တို႔၊ ပုဒ္မ ၅ တို႔၊ ပုဒ္မ ၇ တို႔မွာ အဓိက ေရးထားပါတယ္” ဟု ရေသ့ေတာင္ မဲဆႏၵနယ္မွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္ေစာေ၀က ေျပာဆိုသည္။
အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦး၀င္းျမင့္က ၀ိႈက္ကတ္ ကိုင္ထားသူမ်ား မဲေပးခြင့္ ျပဳခဲ့ျခင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ အတည္ျပဳမႈသည္ ဥပေဒႏွင့္ မညီေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။
အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ယင္းကိစၥ ဆံုးျဖတ္ခ်ိန္က လႊတ္ေတာ္တြင္ ၎မရွိေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
“အဲဒီကိစၥ ဆံုးျဖတ္တုန္းက အန္တီ မရွိဘူး။ အဲတာကို လႊတ္ေတာ္က ေထာက္ခံလိုက္တယ္ ေျပာတယ္။ ဥပေဒၾကမ္းကလည္း အရင္တုန္းက ဥပေဒအတိုင္း တင္ျပတယ္ ေျပာတယ္။ ဘာပဲလုပ္လုပ္ ဥပေဒနဲ႔ေတာ့ ကိုက္ညီရမွာေပါ့” ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆိုသည္။
သို႔ေသာ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၌ ၀ိႈက္ကတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ား မဲေပးခြင့္ မျပဳရန္ အဆိုတင္သြင္းခဲ့သူမွာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္စန္းလိႈင္ ျဖစ္သည္။
■ လႊတ္ေတာ္မွာ ဘယ္သူအမ်ားဆံုး
ႏိုင္ငံသား စိစစ္ဆဲ(ႏိုင္ငံျခားသား)မ်ားအား ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ အျမင့္ဆံုး အခြင့္အေရး ျဖစ္သည့္ မဲေပးခြင့္ ေပးျခင္းကို လႊတ္ေတာ္၌ မဲခြဲဆံုးျဖတ္ရာ၌ ေထာက္ခံသူ ၃၂၈ ဦး၊ ကန္႔ကြက္သူ ၇၉ ဦး၊ ၾကားေနသူ ၁၉ ဦး ရွိခဲ့သည္။
လက္ရွိ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္တြင္ အာဏာရ ပါတီမွာ ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ ျဖစ္ၿပီး လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ေပါင္း ကိုယ္စားလွယ္ ၃၃၉ ဦး ရွိပါသည္။ ရခိုင္တိုင္းရင္းသား တိုးတက္ေရး ပါတီမွာ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ေပါင္း ကိုယ္စားလွယ္ ၁၃ ဦးသာရွိၿပီး အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ကိုယ္စားလွယ္ ၄၃ ဦးသာ ရွိသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံသား စိစစ္ဆဲ(ႏိုင္ငံျခားသား)မ်ားအား ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ အျမင့္ဆံုး အခြင့္အေရး ျဖစ္သည့္ မဲေပးခြင့္ ေပးျခင္းကို လႊတ္ေတာ္၌ မဲခြဲဆံုးျဖတ္ရာ၌ အာဏာရ ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ အမ်ားအျပားက ေထာက္ခံခဲ့သျဖင့္ အႏိုင္ရခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
အျခား တစ္ဖက္တြင္လည္း သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးပါတီ ဥကၠ႒အျဖစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ၿပိဳင္ကာ သမၼတရာထူး ရရွိခဲ့သူ ျဖစ္ပါသည္။ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယက သူရဦးေရႊမန္းသည္ ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ၌ လက္ရွိ ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနသူ ျဖစ္သည္။ ထို႔အတူ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္က ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ဥပေဒၾကမ္း ပူးေပါင္းေကာ္မတီတြင္လည္း အမ်ားစုက ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
ထို႔အျပင္ ယခုအဆို အတည္မျပဳမီ ဇန္န၀ါရီ ၂၂ ရက္က ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယက,က တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ေခၚယူ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။
ယင္းအေျခအေနမ်ားအရ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယက သူရဦးေရႊမန္းတို႔အၾကား ႏိုင္ငံေရး ကြဲလြဲမႈ မည္မွ်ရွိေစကာမူ ပါတီအက်ိဳးစီးပြား၊ ပါတီ အာဏာ ဆက္လက္တည္ျမဲေရးတို႔ႏွင့္ သက္ဆိုင္လာခ်ိန္တြင္ သေဘာထား ကြဲလြဲမႈ မရွိျခင္းကို ေတြ႕ျ့မင္ရေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူမ်ားက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
■ ဘယ္သူေတြ ကန္႔ကြက္လဲ
ႏိုင္ငံသား စိစစ္ဆဲ(ႏိုင္ငံျခားသား)မ်ားအား ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ အျမင့္ဆံုး အခြင့္အေရး ျဖစ္သည့္ မဲေပးပိုင္ခြင့္ကို ခြင့္ျပဳလုိက္ျခင္းမွာ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံမ်ား၌ မရွိေသာ ပံုစံတစ္ခုကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
၀ိႈက္ကတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားေသာ ႏိုင္ငံသားမ်ားကို ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ေစရန္ စိစစ္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ရန္မွာ အစိုးရ၌သာ တာ၀န္ရွိၿပီး ယခုကဲ့သို႔ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ သံုးစြဲခဲ့ေသာ မဟာဗ်ဴဟာအတိုင္း ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ဆက္လက္သံုးစြဲမည္ ဆိုပါက တိုင္းျပည္ မီးဟုန္းဟုန္း ေတာက္ႏိုင္ေၾကာင္း သံုးသပ္မႈမ်ား ရွိပါသည္။
“ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ မရသူေတြ၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ဖို႔ စိစစ္ေနဆဲ လူေတြကို အစိုးရက ၀ိႈက္ကတ္ ထုတ္ေပးတယ္။ သူတို႔က ႏိုင္ငံသား ဥပေဒအရလည္း ႏိုင္ငံသား အစစ္အမွန္ မဟုတ္ေသးတဲ့ အတြက္ သူတို႔ရဲ႕ ဆႏၵဆိုတာ သံသယျဖစ္စရာ ေကာင္းတယ္။ ဒါက တစ္ အခ်က္ပါ။ ေနာက္တစ္ခုက ၀ိႈက္ကတ္ ကိုင္ေဆာင္သူေတြကို ေရြးေကာက္ပိုင္ခြင့္ ေပးမထားဘူး။ ဒီႏွစ္ခ်က္ကို ၾကည့္ၿပီး ၀ိႈက္ကတ္ ကိုင္ထားသူေတြကို ႏိုင္ငံအတြက္ အဆံုးအျဖတ္ ျဖစ္တဲ့ ဆႏၵခံယူပြဲေတြမွာ မဲေပးခြင့္ မျပဳသင့္ဘူး။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္တဲ့ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ဆႏၵအမွန္ကို ထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ ေနာက္ၿပီး ဒီလို မဲေပးခြင့္ ျပဳမယ္ဆိုရင္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြက္ အမ်ားႀကီး ထိခိုက္လာႏိုင္တယ္” ဟု အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (စီးပြားေရးေကာ္မတီ) အဖြဲ႕၀င္ ဦးမင္းခင္က ေျပာၾကားသည္။
ယခု ဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒကို ခ်ိဳးေဖာက္ရာ ေရာက္ၿပီး လႊတ္ေတာ္ အေနျဖင့္လည္း စည္းကမ္းမဲ့ လုပ္ေဆာင္ျခင္းသာ ျဖစ္သည္ဟု မေကြးေက်ာင္းတိုက္ ဆရာေတာ္ ဦးပါေမာကၡက ေ၀ဖန္ မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။
“ႏိုင္ငံတကာမွာ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာ အဲဒီလို အခြင့္အေရးမ်ိဳး မေပးပါဘူး။ ဒါက တမင္သက္သက္ ဆူပူေအာင္ လုပ္ေနတာလား ဆိုတာ အစိုးရကို ေစာင့္ၾကည့္ရမယ့္ သေဘာမ်ိဳး ျဖစ္ေနပါတယ္” ဆရာေတာ္ ပါေမာကၡက မိန္႔ၾကားသည္။
ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (SNLD) မွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးစိုင္းလိတ္က ႏိုင္ငံေရး လုပ္စားမႈဟု ႐ႈျမင္ေၾကာင္း သံုးသပ္ခ်က္ေပးသည္။
“ျပတ္ျပတ္သားသား ေျပာမယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရး လုပ္စားတာေပါ့။ ကိုယ္ အာဏာရရွိေရး တစ္ခုတည္းကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့ တစ္မ်ိဳးသားလံုး အေရးကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈတဲ့ သေဘာကို ေရာက္သြားတာေပါ့” ဟု ဦးစိုင္းလိတ္က ဆိုပါသည္။
“မိမိ ႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသားေတြ၊ ျပည္သူေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆက္ရွိဖို႔ဆိုရင္ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ အမွားကို ျပန္ျပင္သင့္တယ္။ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို သေဘာမတူဘူး” ဟု ေဒါက္တာ ေဒၚညိဳညိဳသင္းက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ယခုကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ မစိုးရိမ္တုိက္သစ္ နာယက ဆရာေတာ္ႏွင့္ အမ်ဳိးသာသာသာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔၏ အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံ တာ၀န္ခံဆရာေတာ္ ဦး၀ီရသူထံ ဆက္သြယ္ခဲ့ရာ ဆြမ္းဘုဥ္းေနသျဖင့္ ျပန္လည္ဆက္သြယ္ရန္ ၎၏ တပည့္တစ္ဦးက ျပန္ေျဖခဲ့ၿပီး ထပ္မံဆက္သြယ္ခဲ့ေသာ္လည္း ဆက္သြယ္မႈ မရရွိခဲ့ဘဲ ညဦးပိုင္းတြင္ ထပ္မံဆက္သြယ္ခဲ့ရာ တရားပြဲရွိသျဖင့္ ျပန္ဆက္ရန္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ႏိုင္ငံသား စိစစ္ဆဲ (ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား) အား ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ အျမင့္ဆံုး အခြင့္အေရးျဖစ္သည့္ မဲေပးခြင့္ျပဳျခင္းအေပၚ အျမင္မ်ား
“တိုင္းျပည္အာဏာကို လက္မလႊတ္လိုတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာ တစ္ခုတည္းနဲ႔ လုပ္မိလုပ္ရာ၊ ၾကံမိၾကံရာ ၾကံစည္လုပ္ကိုင္ေနတာေတြေၾကာင့္ ကိုယ့္တိုင္းျပည္၊ ကိုယ့္လူမ်ဳိးေတြရဲ႕ အနာဂတ္ ဘယ္ကို သြားေနသလဲဆိုတဲ့ ဆင္ျခင္သံုးသပ္ႏုိင္စြမ္းေတြ ေလ်ာ့နည္းလို႔ ဒီလို ဆံုးျဖတ္ခ်က္ အမွားေတြ ခ်မိတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမဆို ႏိုင္ငံသားစစ္စစ္ေတြပဲ မဲေပးခြင့္ ရၾကတာပါ။ White Card ကိုင္ေဆာင္ထားသူေတြကို ႏိုင္ငံသားစိစစ္ၿပီးမွသာ မဲေပးခြင့္ေပးရပါမယ္။ မဲေပးခြင့္ဆိုတာ ဆႏၵခံယူပြဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အက်ဳံး၀င္တယ္။ ဘာအေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔မွ ခြဲေျပာလို႔ မရဘူး”
ေဒါက္တာသန္းထြဋ္ေအာင္(CEO) Eleven Media Group
“ကြၽန္ေတာ္ မႀကိဳက္ဘူး။ ဘာျဖစ္လုိ႔ မႀကိဳက္လဲဆုိေတာ့ ဒါေတြကို ေပးလုိက္လုိ႔ရွိရင္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကုိ ထိပါးႏုိင္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားေတြလည္း လုပ္ရကုိင္ရ ခက္သြားမွာေပါ့ဗ်ာ။ သူတုိ႔ကုိ ကုိင္တြယ္ရတာ ရခုိင္ကိစၥမွာပဲ ဟုိေလးတေက်ာ္ေက်ာ္ ခက္ခက္ခဲခဲ ျဖစ္ေနရတဲ့ အထဲမွာမွ ဒါႀကီးကုိ အရင္တုန္းက မဲေပးခြင့္ ျပဳထားခဲ့သည့္အတြက္ ဒါကုိ ေပးရမယ္ ဆုိတာႀကီးနဲ႔ သမၼတက ကုိင္တာ။ အမွန္က အဲဒီလုိ မျဖစ္သင့္ဘူး။ မျဖစ္သင့္တဲ့ ကိစၥတစ္ခုကုိ ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ ဘာျဖစ္လို႔ မတားျမစ္ရတာလဲ။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားအေနနဲ႔ မႀကိဳက္တာ အမွန္ပဲ”
ဦးမန္းေအာင္ျပည္စုိး (ဒုတိယဥကၠ႒၊ ဖလုံ-စေ၀ၚဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ)
“လႊတ္ေတာ္ကပဲ တစ္ဖက္သတ္ ဒီလုိမ်ဳိး ဆုံးျဖတ္လုိ႔ ရလား။ ဒီေလာက္ ျပည္သူလူထုအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥကုိ။ ဒါဟာ ေရြးေကာက္ပြဲတစ္ခုမွာ အႏုိင္ရဖုိ႔ထက္ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္ ဘယ္ဟာကို ၾကည့္မလဲ။ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္နဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲတစ္ခု အႏိုင္ရဖုိ႔ ဘယ္ဟာကို ပိုၿပီးေတာ့ ၾကည့္သင့္လဲ၊ ဘယ္ဟာကို အေလးထားသင့္လဲ ဆုိတာကို ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ လုပ္ဖုိ႔လုိတယ္”
ေဒါက္တာေဒၚညိဳညိဳသင္း (ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္)
“White Card ကုိင္တဲ့သူက ႏုိင္ငံသား မဟုတ္ဘူး။ ႏုိင္ငံသားအဆင့္ မဟုတ္တဲ့ သူေတြကုိ မဲေပးခြင့္ေတာ့ မေပးသင့္ဘူးလုိ႔ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ထင္တယ္။ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္တဲ့သူပဲ မဲေပးခြင့္ ေပးသင့္တာေပါ့။ ကုိယ့္ႏုိင္ငံကုိ အုပ္ခ်ဳပ္မယ့္ အစုိးရနဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ေရြးခ်ယ္တဲ့ ေနရာမွာ ႏုိင္ငံသား အမွန္စင္စစ္ေတြပဲ ဒီအခြင့္အေရး ရသင့္တယ္။ White Card ဆုိတာက ႏုိင္ငံသားမပီသ၊ မေရရာတဲ့ သူေတြေလ”
ဦး၀င္းႀကိဳင္ (အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ ငါးလုပ္ငန္းအဖြဲ႕ခ်ဳပ္)
“ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီ အေနနဲ႔ သူတုိ႔ ေနာက္လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏုိင္ရရွိေရးအတြက္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔ လုပ္သြားတဲ့ ကိစၥပဲေလ။ ဒါ တရားနည္းလမ္း မက်ဘူးလုိ႔ ေျပာေပမယ္လုိ႔ ဒီမုိကေရစီနည္းအရ လုပ္တာပါလုိ႔ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ေျပာပုိင္ခြင့္ ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့လုိ႔ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳး အမတ္ေတြကိုယ္၌က ၿပီးခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဘယ္လုိပုံစံနဲ႔ အႏုိင္ရလာလဲဆိုတာ ျပန္သုံးသပ္ဖုိ႔ လုိတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔လုိ႔ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ဆႏၵအမွန္က ဘာလဲဆုိတာ မသိရေသးဘဲနဲ႔ ဒီလိုမ်ဳိး လႊတ္ေတာ္က ဆုံးျဖတ္တဲ့ ကိစၥေတြက သိပ္ၿပီး သမာသမတ္က်တယ္လုိ႔ မျမင္ပါဘူး။ ျပတ္ျပတ္သားသား ေျပာမယ္ဆုိရင္ ႏုိင္ငံေရး လုပ္စားတာေပါ့။ ကုိယ္အာဏာရရွိေရး တစ္ခုတည္းကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့ တစ္မ်ဳိးသားလုံး အေရးကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈတဲ့ သေဘာကို သက္ေရာက္သြားတာေပါ့။ ဒါမ်ဳိးဟာ ေရရွည္ျဖစ္လာမယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အလားတူ ပုံစံမ်ဳိးေတြ ထပ္ေပၚေပါက္မယ္ ဆုိရင္ေတာ့ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကိုလည္း ထိခုိက္ေကာင္း ထိခုိက္လာႏုိင္တာေပါ့။ အထူးအားျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ျမင္ေနတာက ဘဂၤါလီလူမ်ဳိးေတြ အေနာက္ဘက္ကိုပဲ ျမင္ေနတာေပါ့။ လက္ရွိ ဒီျမန္မာျပည္မွာ ဒီျပည္ေထာင္စုႀကီး တစ္ခုလုံးမွာ လႊမ္းမုိးပ်ံ႕ႏွံ႔ေနၿပီး အသံသိပ္မထြက္တာက အေရွ႕ဘက္ကလာတဲ့ အင္အားစုက ပုိၿပီးမ်ားပါတယ္။ အဲဒီလူမ်ဳိးေတြ လက္ထဲမွာ မွတ္ပုံတင္တစ္ခုမက ရွိတယ္ ဆုိတာလည္း လူတုိင္းနီးပါးေလာက္ သိေနၾကပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ၀ႈိက္ကတ္တင္ မကဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အားလုံး ကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံသားစိစစ္ေရးကတ္လုိ ဟာမ်ဳိးေတြလည္း တရား၀င္သည္ ျဖစ္ေစ၊ မ၀င္သည္ ျဖစ္ေစ သူတုိ႔လက္ထဲ ေရာက္ေနတယ္။ အဲဒီကိစၥေတြကစၿပီး စိစစ္ရမယ္လုိ႔ ျမင္တယ္။ အဲဒါေတြကို လုိက္မလုပ္ႏုိင္ဘူးဆုိရင္ ေစာေစာကေျပာတဲ့ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ဆုိတဲ့ဟာကို လုံး၀ထိခုိက္တာ မဟုတ္ေတာင္ ပုံရိပ္ကေတာ့ မေကာင္းဘူးေပါ့”
စိုင္းလိတ္ (SNLD ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ)
“အစုိးရကုိ ေမးခ်င္တာက ဘာရည္ရြယ္ခ်က္ေတြနဲ႔ လုပ္တာလဲ။ ထုတ္ျပန္ေပးဖုိ႔ လုိအပ္တယ္ဗ်။ ဘာပဲေျပာေျပာေပါ့။ ဒါေတြက ႏုိင္ငံေရးပုံစံအေနနဲ႔ ေျပာရမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ မ႐ုိးသားဘူးလုိ႔ ေျပာရမယ္။ ဘာပဲေျပာေျပာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ တုိင္းျပည္မွာက ဘာသာေရး အဓိက႐ုဏ္းေတြ မျဖစ္လာဘူးဆုိတာ ေျပာလုိ႔မရဘူး။ လက္ရွိ အစုိးရနဲ႔ လႊတ္ေတာ္က လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အခ်ဳိ႕ဟာ တုိင္းျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ မ႐ုိးသားဘူးလုိ႔ ေျပာလုိ႔ရေနတယ္။ ဒီလုိမ်ဳိး ၀ႈိက္ကတ္ ကုိင္ေဆာင္ထားသူေတြကုိ ျပည္လုံးကြၽတ္ ဆႏၵခံယူပြဲမွာ မဲေပးခြင့္ ျပဳလုိက္တာကုိ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႐ႈတ္ခ်ပါတယ္”
ကိုသိန္းေအာင္ျမင့္ (MCDF)
“ႏိုင္ငံတကာမွာ မရွိတဲ့ အခြင့္အေရး တစ္ခုကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံက ဘာျဖစ္လို႔ ေပးခ်င္ရတာလဲ။ လူ႔အခြင့္အေရး ဆုိတာ အဲဒါ လူ႔အခြင့္အေရး မဟုတ္ဘူး။ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒကုိ ခ်ဳိးေဖာက္တဲ့ ဥပေဒ ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ ဘုန္းႀကီးအေနနဲ႔ ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္သြားမွာပါ။ ..... အခု ၀ႈိက္ကတ္ေတြ ဆုိတာက သူတုိ႔ ႏိုင္ငံသားလည္း မဟုတ္ဘူး။ တစ္ဘက္က ခုိး၀င္လာတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ။ အဲဒါေၾကာင့္ အဲဒီလုိ ပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးေတြကုိ ထားမယ္ဆိုရင္ အိမ္တစ္အိမ္မွာ ျခံစည္း႐ုိးမရွိတဲ့ အိမ္ႀကီးလုိ႔ ကြၽဲလည္း ၀င္ခ်င္၀င္မယ္၊ ႏြားလည္း ၀င္ခ်င္၀င္မယ္၊ သူခုိး၊ ဓားျပ ႀကိဳက္တဲ့သူ ၀င္ေနတဲ့ ပုံစံႀကီး ျဖစ္ေနတယ္။ ၀င္လာတဲ့သူ အကုန္လုံးကုိ လက္ခံတယ္ ဆုိတာကေတာ့ ဥပေဒ မဲ့လြန္းတယ္။ မိမိတုိ႔ တုိင္းရင္းသားေတြ အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံ သစၥာေစာင့္သိသူနဲ႔ ႏုိင္ငံ သစၥာမေစာင့္သိသူ အဲဒီလုိ ခြဲျခားျမင္ရမယ္။ ..... ဒီအခြင့္အေရးမ်ဳိးကုိ ဘဂၤါလီ ျဖစ္ျဖစ္၊ တ႐ုတ္ ျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္လုိပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးကုိမဆုိ တုိင္းျပည္ကုိ တုိးတက္ေစခ်င္တယ္။ လူမ်ဳိး မေပ်ာက္ေစခ်င္ဘူး။ ဘာသာ မေပ်ာက္ေစခ်င္ဘူး။ တုိင္းျပည္ မေပ်ာက္ေစခ်င္ဘူးလုိ႔ တုိင္းျပည္ကုိ ခ်စ္ျမတ္ႏုိးတဲ့ သူတုိင္းသည္ ထုိကဲ့သုိ႔ မျပဳသင့္ဘူး မွတ္ခ်က္ျပဳလုိပါတယ္”
မေကြးေက်ာင္းဆရာေတာ္ ဦးပါေမာကၡ
“ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စဥ္းစားဖို႔ ႏွစ္ခ်က္ ရိွပါတယ္။ ပထမ အခ်က္က ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္နဲ႔ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒမ်ားမွာ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ားကိုု မဲေပးခြင့္ ျပဳထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူပဲြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူတို႔ကိုု မဲေပးခြင့္ မျပဳဘူးဆုိရင္ လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပဲြ ဥပေဒမ်ားကိုလည္း ျပင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒုတိယ အခ်က္က ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ဆိုတာ အေထာက္အထား မျပည့္စံုေသးသူမ်ားကို ဒီေနရာမွာ ရိွေနေၾကာင္း အေထာက္အထားအျဖစ္ ေပးထားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ရခုုိင္ျပည္နယ္မွာ သာမက အျခားျပည္နယ္မ်ားမွာလည္း ရိွေနပါတယ္။ ဒီသေဘာကိုပဲ သမၼတက ေျပာခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကိုု ထိခုိက္ႏုိင္သလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆႏၵခံယူပြဲမွာ မဲေပးပိုုင္ခြင့္ ရိွသူ အေရအတြက္နဲ႔ ယွဥ္ရင္ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူ အေရအတြက္ဟာ အလြန္နည္းပါးတဲ့အတြက္ ဆႏၵခံယူပြဲ ရလဒ္မ်ားကို ေျပာင္းလဲေအာင္ မစြမ္းေဆာင္ႏုိင္ဘူးလို႔ ျမင္ပါတယ္။ အခ်ဳပ္အျခာအတြက္ အေရးႀကီးတာက လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားနဲ႔ ဒုတိယသမၼတ အရည္အခ်င္းမ်ားလို အေရးႀကီးတဲ့ ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္မႈမ်ားမွာ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ ကိုုင္ေဆာင္ထားသူမ်ား၊ အျခားႏုိင္ငံ တစ္ခုရဲ႕ သစၥာခံထားသူမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ ဆက္ႏြယ္သူမ်ား မပါရိွေရး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ေတာ့ အေျခခံဥပေဒက အခုိင္အမာ အကာကြယ္ ေပးထားၿပီး ျဖစ္တယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ထို႔အတူ ႏုုိင္ငံေရး ပါတီ၀င္မ်ားမွာလည္း အဲဒီလို ကန္႔သတ္ထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးရဲထြဋ္ (သမၼတ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွသူ)
Eleven Media Group
