လက္ရွိလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြအတြက္ အာမခံခ်က္ရွိေအာင္ ႏုိင္ငံေရးနည္းလမ္းနဲ႔ အေျဖရွာဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁ ရက္ ႏိုင္ငံကို ေျပာၾကားတဲ့မိန္႔ခြန္းမွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ေျပာဆိုခဲ့သလို အခု ဆႏၵျပေနတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြလည္း သူတို႔လိုခ်င္တဲ့ ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ေနၿပီမို႔ ေက်ာင္းပိတ္ရတာမ်ိဳးျဖစ္မလာေအာင္ ခ်ီတက္မႈေတြ ရပ္တန္႔ဖို႔ တုိက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ႏွစ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ရဲ႕ ဒီေဖေဖာ္ဝါရီလ မိန္႔ခြန္းအေပၚ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ႏုိင္ငံေရးအကဲခတ္ေတြနဲ႔ ေက်ာင္းဆရာေတြက ဘယ္လို ရႈျမင္ၾကတယ္ဆိုတာကို မဆုမြန္က စုစည္းတင္ျပေပးထားပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇန္နဝါရီလအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ အင္အားစုေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးပြဲ၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေနမႈ ေနာက္ ေက်ာင္းသားေတြ လိုလားေနတဲ့ ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြအပါအဝင္ လက္ရွိႏုိင္ငံတြင္းက ထူးျခားတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အေနအထားေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ေဖေဖာ္ဝါရီလ (၁)ရက္ ႏိုင္ငံေျပာၾကားမိန္႔ခြန္းမွာ အဓိက ထည့္သြင္းေျပာၾကားသြားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
“အခုလာမယ့္ ေဖေဖာ္ဝါရီလဟာဆိုရင္ က်ေနာ္တုိ႔ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးကိုျပသတဲ့ သမိုင္းမွတ္တုိင္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ပင္လံုကေန အစျပဳခဲ့တဲ့ တုိင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးနဲ႔ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးဆိုတဲ့ကိစၥကို ျဖစ္စဥ္တခုအေနနဲ႔ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔လက္ထက္ အထိ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ေနရတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္တရပ္အျဖစ္ ႐ႈျမင္ရမွာလည္းျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာလည္း အခက္အခဲတခ်ဳိ႕ ရွိေနသည့္တုိင္ အဆင့္ဆင့္ျဖစ္ထြန္းမႈေတြ ရွိေနၿပီးေတာ့ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေတြကို ႏုိင္ငံေရးနည္းလမ္းနဲ႔အေျဖရွာေရးအတြက္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား စတင္ႏုိင္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနတာ သက္ေသထူလွ်က္ ရွိပါတယ္။”
ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ကို အေျခခံၿပီး တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြ အေနနဲ႔ စစ္ေရးပဋိပကၡေတြကို ႏုိင္ငံေရးနည္းလမ္းနဲ႔ အေျဖရွာပါ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ စတင္ႏုိင္ေအာင္ ျပင္ဆင္ေနပါၿပီဆိုတဲ့ သမၼတရဲ႕ တုိင္းရင္းသားအေရး အဓိကထား ေျပာဆိုခ်က္အေပၚ ညီညြတ္ေသာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား ဖက္ဒရယ္ ေကာင္စီ ဒုဥကၠ႒ (၁) ဦးႏုိင္ဟံသာက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ေနမႈမွာ အခက္အခဲမ်ားစြာ ရွိေနတုန္းပဲလို႔ ေျပာပါတယ္။
“သမၼတက အဲဒီလိုအဆိုျပဳေတာ့ အန္ကယ္လ္တို႔ဘက္က လာမယ့္ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြရဲ႕ ရလဒ္မ်ားနဲ႔အညီ-ေပါ့.. အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္-ဆိုၿပီးေတာ့ အဲဒီေလာက္ပဲ အေျဖေပးတယ္။ အဲဒီ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ မေရရာဘူးလို႔ပဲ ေျပာရမယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ စက္တင္ဘာေဆြးေႏြးပဲြကတည္းကိုက အျမင္ေတြက အမ်ားႀကီးကြာဟသြားတယ္။ အဲဒီကြာဟတဲ့ကိစၥကို ျပန္ညႇိႏႈိင္းဖို႔ဆိုတဲ့ေနရာမွာ တပ္မေတာ္ရဲ႕သေဘာထားကို မသိရေသးဘူး။ …ေတာ့ ထူးႏုိင္မွာ မဟုတ္ေသးဘူး။”
ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီအင္အားစုေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲမွာ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕အသံ ပိုၿပီးေတာ့ပါဝင္ေစခ်င္လို႔ တုိင္းရင္းသား ဝန္ႀကီးေတြကို ပါဝင္ေစခဲ့တာလို႔ ေျပာဆိုသလို လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ ေျခာက္ပြင့္ဆုိင္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခ်က္အေပၚ သမၼတရဲ႕ သေဘာထားကို ႏုိင္ငံေရးအကဲခတ္ ေဒါက္တာရန္မ်ိဳးသိမ္းက အခုလိုသံုးသပ္ပါတယ္။
“က်ေနာ့္အေနနဲ႔ေတာ့ လက္မခံဘူးဗ်။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ တုိင္းရင္းသားေရးရာဝန္ႀကီး ၂၉ ဦးပါတာ အစိုးရကို၊ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့… က ပိုၿပီးမ်ားတယ္လို႔ က်ေနာ္ကေတာ့ ယူဆတာေပ့ါဗ်ာ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေလးပြင့္ဆိုင္ေတာင္းဆိုတဲ့အခ်ိန္မွာ သမၼတက ၁၂ ဦးေတြ႔ဆံုပဲြကို လုပ္တယ္။ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က (၆) ဦးေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပဲြကို ေတာင္းဆိုတဲ့အခ်ိန္မွာ အစိုးရကေန (၄၈) ဦး ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပဲြကို လုပ္တယ္။ အျပန္အလွန္ ေဘာ္လီေဘာပုတ္ေနတဲ့သေဘာမ်ဳိးေတြ ေတြ႔ေနရတယ္။ တမင္ပဲ ေဘာ္လီေဘာပုတ္သလို ဟန္ေဆာင္ျပၿပီးေတာ့ အခ်ိန္ဆဲြေနတာလား၊ ႏုိင္ငံေရးအရ ၾကန္႔ၾကာေအာင္လုပ္ေနတာလား၊ အဲဒီအခ်က္ကိုေတာ့ က်ေနာ္ စိုးရိမ္မိတယ္ဗ်။”
ေနာက္ၿပီးေတာ့ သမၼတ မိန္႔ခြန္းထဲ အထူးအေလးထား ေျပာဆိုသြားတဲ့အခ်က္ကေတာ့ အမ်ိဳးသားပညာေရးဥပေဒနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ လိုလားေတာင္းဆိုခ်က္ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္မႈေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ လိုလားခ်က္ေတြ ျဖည့္ဆည္းႏိုင္ဖို႔ ေဆြးေႏြးညႇိႏိႈင္းမႈေတြ လုပ္ေနပါတယ္လို႔ ေျပာဆိုတဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ေက်ာင္းတြင္း တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈ ပ်က္ျပားၿပီး စာေမးပြဲေရႊ႕ဆိုင္းရမွာ ေက်ာင္းေတြပိတ္ရမွာကို ေက်ာင္းသားမိဘေတြက မလိုလားဘူးလို႔ ေျပာဆိုခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးျမန္မာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ဆရာ-ဆရာမမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ဦးသုတက
“ေက်ာင္းသားေတြ ေတာင္းဆိုတဲ့အခ်က္ေတြသည္ ေျဖရွင္းမေပးသမွ်ေပါ့ေနာ္- … ဒီလုိလုပ္လို႔လည္း မရေတာ့ဘူးခင္ဗ်၊ ခင္ဗ်။ ဒီေက်ာင္းသားေတြ စာေမးပြဲမေျဖရဘူးဆိုရင္ နံပါတ္၁ အမ်ားႀကီး နစ္နာမွာက ဘယ္သူတုန္း၊ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြ ေပါ့ေနာ္၊ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြနဲ႔ တုိက္႐ုိက္သက္ဆိုင္တာက ဘယ္သူေတြတုန္းဆိုေတာ့ ေက်ာင္းသားမိဘေတြ၊ အဲလို နစ္နာေအာင္လုပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒါက အလားအလာ မေကာင္းဘူးေပါ့ေနာ္။”
၂၀၁၅ခုႏွစ္ဟာ ႏုိင္ငံေရးအရ ထူးျခားတဲ့ႏွစ္ျဖစ္သလို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေဖာ္ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ စိန္ေခၚမႈေတြရွိေနတယ္ဆိုတာကိုလည္း သမၼတက ေျပာခဲ့ၿပီး ျပည္သူအမ်ား စိတ္ရွည္သည္းခံမႈနဲ႔ တာဝန္သိစိတ္ရွိဖို႔ အေရးႀကီးတယ္ဆိုတာ ေျပာၾကားခဲ့သလို တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုေတြဘက္ကလည္း စစ္မွန္တဲ့ေဆြးေႏြးမႈေတြကေန ရလာဒ္ေကာင္းေတြထြက္လာဖို႔ က အစိုးရနဲ႔ တိုင္းရင္းသားေတြ ႏုိင္ငံေရး အင္အားစုေတြၾကား ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိဖို႔နဲ႔ ယံုၾကည္မႈရွိဖို႔ လိုတယ္လို႔ သံုးသပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
VOA