ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္းမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲမႈေတြ ေပၚလာၿပီ ဆုိေပမယ့္
စိုးရိမ္ရဆဲ အေျခအေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္ အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနဆဲ ျဖစ္တဲ့
အေၾကာင္း ျမန္မာႏုိ္င္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီးအျဖစ္ အဆိုျပဳ
ခံထားရတဲ့ အေမရိကန္ မူ၀ါဒညႇိႏႈိင္းေရးမႉး Derek Mitchell က သူ႔ကို
သံအမတ္ႀကီးအျဖစ္ အဆုိျပဳတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အထက္လႊတ္ေတာ္
ႏုိင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာက္မတီ ေရွ႕ေမွာက္ၾကားနာပြဲမွာ မေန႔က ေျပာ ဆိုပါတယ္။
အေမရိကန္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ
ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမယ္ဆုိရင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္ စုရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို
ထိန္းသိမ္းတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြျဖစ္ဖို႔ သူ႔အေနနဲ႔
အားေပးလုပ္ေဆာင္သြားမယ္လုိ႔ ေျပာပါ တယ္။ အျပည့္အစံုကို ကိုသိန္းထိုက္ဦးက
ဆက္ၿပီး တင္ျပပါလိမ့္မယ္။ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအၾကား ထိေတြ႔ဆက္ဆံေရးမူ၀ါဒေတြဟာ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းၿပီး ဒီ ထက္ပို ေရွ႕ဆက္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုတဲ့အေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီးအျဖစ္ အဆိုျပဳခံထားရတဲ့ မစၥတာ Derek Mitchell က အထက္လႊတ္ေတာ္ ႏုိင္ငံျခား ဆက္ဆံေရးေကာ္မတီေရွ႕ေမွာက္ ၾကားနာပြဲမွာ ေျပာဆုိသြားပါတယ္။
“ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ပိုင္းေတြအတြင္း ျမန္မာအစိုးရဘက္က ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ေျခလွမ္းေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ေတြ႔ေနရပါတယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုဘက္ကလည္း လႈပ္ရွားမႈတခုခ်င္းဆီေပၚ တုံ႔ျပန္သြားမယ္ဆုိတဲ့အတိုင္း ဆက္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ဘက္က ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြဟာ ျမန္မာျပည္သူေတြအတြက္ အက်ဳိးျဖစ္ေစေရးနဲ႔ စနစ္အတြင္းက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို လိုလားသူေတြ၊ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အားေကာင္းလာေအာင္ ရည္ရြယ္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီ ထိေတြ႔ဆက္ဆံေရးကို ဆက္လက္ၿပီး တိုးခ်ဲ႕ ေဆာင္ရြက္သင့္ ပါတယ္။
“ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း အထူးျခားဆုံး ျဖစ္ေပၚတုိးတက္မႈတခုကို ေျပာရရင္ သဘာပတိႀကီးေျပာတဲ့ အတိုင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္တို႔ အၾကား လက္တြဲေဆာင္ရြက္ဖို႔ ျပင္ဆင္လာႏုိင္ တာကို ျပရပါလိမ့္မယ္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ဟာ ထူးျခားတဲ့ ဦးစီး ဦးေဆာင္ တေယာက္ ဆုိတာကို သက္ေသျပႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ထူးျခာေျပာင္ေျမာက္တဲ့ အေျမာ္အျမင္နဲ႔ ဦးေဆာင္မႈကို က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လိုမွ အသိအမွတ္ျပဳဖို႔ မပ်က္ကြက္သင့္ပါဘူး။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္၊ သူနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္ေတြရဲ႕ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြဟာ သန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ျမန္မာျပည္ သူေတြ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေပးဆပ္ အနစ္နာခံေမွ်ာ္မွန္းခဲ့တဲ့ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္တြကို ထင္ဟပ္ေနပါတယ္။”
ဒါေပမယ့္လည္း ျမန္မာႏုိ္င္ငံရဲ႕ အေျခအေနဟာ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ ေျပာ သလို ေနာက္ေၾကင္း ျပန္လွည့္မသြားႏုိင္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး မဟုတ္တဲ့အတြက္ ေရွ႕မွာ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အခက္အခဲေတြ ရွိမယ္ဆုိတာကို သတိရဖို႔လည္း မစၥတာ Derek Mitchell က ေျပာဆုိသြားပါတယ္။ အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ရွိေနဆဲျဖစ္သလို လြတ္ေျမာက္လာသူေတြအေပၚမွာလည္း ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ ရွိေနဆဲျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္း၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒပါ စစ္တပ္ရဲ႕ အခန္းက႑နဲ႔ လူမ်ဳိးစုေဒသ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စိုးရိမ္စရာေတြရွိတဲ့ အေၾကာင္း ေျပာဆုိသြားတာပါ။ သူသံအမတ္ႀကီးအျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခြင့္ရတဲ့အခါ ျမန္မာနဲ႔ ေျမာက္ ကိုရီးယား ႏွစ္ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရးအေျခေနအေပၚ စုိးရိမ္မႈေတြကို အေလးေပးေျပာဆုိမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“မၾကာေသးခင္က ရခုိင္ေဒသအတြင္း အုပ္စုဂိုဏ္းဂဏေတြအၾကား အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခုိက္မႈေတြ ေပၚေပါက္ခဲ့ တာကိုၾကည့္ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေရရွည္တည္တန္႔တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကို တည္ေဆာက္ႏုိင္ဖို႔ ရာစုႏွစ္ မဟုတ္ရင္ ဆယ္စုႏွစ္ခ်ီ အျမစ္တြယ္ခဲ့တဲ့ ကြဲလြဲခ်က္ေတြကို ေျပလည္ေအာင္ ေျဖ ရွင္းဖို႔ လိုေနတယ္ဆုိတာကို ျပသေနပါတယ္။
“ျမန္မာနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား စစ္ေရး ဆက္ဆံမႈေတြ ထင္သာျမင္သာမရွိတဲ့အေပၚ စိုးရိမ္တယ္ ဆုိတာကို က်ေနာ္တုိ႔ ဘက္က လူသိရွင္ၾကားေရာ၊ သီးျခားေတြ႔ဆုံပြဲေတြမွာပါ အၿမဲတေစ ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။ တိတိက်က်အေနနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရဘက္က ကုလသမဂၢ လုံၿခဳံေရး ေကာင္စီရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ လက္နက္ မျပန္႔ပြားေရး ႏိုင္ငံတကာ သေဘာတူညီခ်က္ေတြကို လိုက္နာဖို႔ ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။ သံအမတ္ႀကီးအျဖစ္ အတည္ျပဳခ်က္ရၿပီးရင္ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ေျပာဆုိေဆြးေႏြးမႈေတြမွာ ဒီကိစၥကို အဓိက ဦးစားေပးအျဖစ္ က်ေနာ္ ေဆြးေႏြးေျပာဆုိမွာပါ။ ျမန္မာနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ႏွစ္ႏုိင္ငံ လ်ဳိ႕၀ွက္ဆက္ဆံမႈေတြ ရွိတယ္ဆိုၿပီး က်ေနာ္တုိ႔ဘက္က မေၾကမနတ္ျဖစ္ေနသမွ်၊ ဒီဆက္ဆံမႈကို ခ်က္ခ်င္း အၿပီးသတ္ အဆုံးမသတ္မခ်င္း ျမန္မာနဲ႔ အေမရိကန္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရးဟာ အျပည့္အ၀ ပုံမွန္ျဖစ္မွာ မဟုတ္ဘူးဆုိတာ က်ေနာ္ ရွင္းရွင္း လင္းလင္း ေျပာဆိုမွာပါ။”
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္း အပါ၀င္ စစ္မွန္တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြ မျဖစ္မေနေဆာင္ရြက္ဖို႔ သံႏိၷ႒ာန္ ခုိင္မာတဲ့သူေတြ အမ်ားအျပားရွိေနၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခအေနဟာ အခြင့္အလမ္းေတြ ျမင္ေတြ ႔ေနရၿပီဆိုၿပီး Mr. Derek Mitchell က ေျပာသြားပါတယ္။
“သမၼတအေနနဲ႔ေရာ သူနဲ႔လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္ ၀န္ႀကီးဌာနအရာရွိေတြက အေျပာင္းအလဲေတြအတြက္ တကယ္ပဲ သံႏိၷ႒ာန္ခိုင္မာတဲ့ သူေတြပါ။ သူတုိ႔မွာ ေရွ႕ကို တုိးတက္တဲ့ အစီအစဥ္ေတြ ခ်ထားပါတယ္။ ဒီ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ ဆက္ၿပီး ဦးေဆာင္ႏုိင္မလဲ၊ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြကပဲ သိပ္ကို ျမင့္ေနသလား၊ စိန္ေခၚမႈေတြကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္ပါ့မလားဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔ အတိအက် မသိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္အပါအ၀င္ အေမရိကန္ အစိုးရအရာရွိေတြဘက္ကေတာ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အေျခအေနဟာ အခြင့္အလမ္းေတြ ရလာေနၿပီ၊ တံခါးေတြ ပြင့္လာေနတဲ့ အေနအထားလို႔ ျမင္ပါတယ္။”
အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ ႏုိင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာ္မတီေရွ႕ေမွာက္ ၾကားနာပြဲမွာ ဗာဂ်ီးနီးယား ျပည္ နယ္၊ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Jim Webb က သဘာပတိအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာပါ။ သူက အေမရိကန္ စီးပြားေရးကုမၸဏီေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေရး ကိစၥေတြကို အဓိက ေဆြးေႏြးေျပာဆုိသြားခဲ့ပါယ္။
“ဒီတုိင္းျပည္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးစနစ္ ဟာ စိန္ေခၚအကဲစမ္းမႈေတြ အမ်ားအျပား ရွိေနဆဲပါ။ ဒါေပမယ့္လည္း အျပဳ သေဘာေဆာင္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ အတြက္ အျပန္အလွန္ တုံ႔ျပန္အခ်က္ျပဖို႔ ေတာင္းဆိုမႈေတြ ရွိေနတာပါ။ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး လြတ္လပ္ခြင့္ေတြနဲ႔ လူတဦးခ်င္းစီရဲ႕ အခြင့္အေရးဆုိတာေတြကို ေဘးဖယ္ မထားသင့္ပါဘူး။ ဒီလို အခ်က္ေတြကို ျမန္မာႏုိင္ငံအပါအ၀င္ ဘယ္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ပဲ ထိေတြ႔ဆက္ဆံပါေစ၊ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ အဓိကဦးစားေပးအျဖစ္ ထားသင့္ပါတယ္။ ရရွိလာတဲ့ ႏုိင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲေတြ ေရရွည္ တည္တံ့ဖို႔အတြက္ ဆုိရင္ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးလာေအာင္ က်ေနာ္တို႔ဘက္က တုိးျမႇင့္ေဆာင္ရြက္ေပးဖုိ႔ လိုပါတယ္။”
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနသူေတြကို ပံ႔ပိုးေပးတာ၊ ျမန္မာျပည္သူေတြကို ကူညီေပးတာေတြနဲ႔ အေျပာင္းအလဲေတြကို စနစ္တက် ဒီမိုကေရစီအေျခခံေပၚမွာ ခိုင္မာေအာင္ ေထက္ပံ့ေပးတာေတြ လုပ္ကိုင္ဖို႔ လိုမယ္လုိ႔ မစၥတာ ဒဲရစ္မစ္ခ်ဲက ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
By ကိုသိန္းထိုက္ဦး (VOA)
