ျဗိတိန္ နုိင္ငံကုိ ေခတၱေရာက္ ရွိေနတဲ့ လူရႊင္ေတာ္ ဒါရိုက္တာ ကိုဇာဂနာက လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခြင့္ အေၾကာင္းကို ဒီကေန႔မနက္ပိုင္းမွာ လန္ဒန္ျမိဳ႕ရွိ ကမၻာေက်ာ္ သိမ္းျမစ္ကမ္းက Queen Elizabeth Hall ခန္းမမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ေျပာၾကားသြားပါတယ္။
အဲဒီ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ သူ တင္ျပေျပာဆိုခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ကိုဇာဂနာက အခုလို ရွင္းျပပါတယ္။
"က်ေနာ့္အေနနဲ႔လည္း ျမန္မာနုိင္ငံမွာ Pen လုိ အဖြ႔ဲအစည္းမ်ဳိး ရွိေစခ်င္ တယ္။ အဲဒီအတြက္လည္း က်ေနာ္ သူတုိ႔ကုိ ထုတ္ေဖာ္ျပီးေမတၱာ ရပ္ခံတယ္ေပါ့။ က်ေနာ္ freedom of expression ကုိ လူပ်က္လုပ္လာတဲ့ တေလွ်ာက္လုံးမွာ ဒါကုိပဲ ေတာက္ေလွ်ာက္လုပ္လာတယ္။ ဒီအခြင့္အေရး တရပ္ကုိပဲ ဆုိက္လုိက္မတ္တပ္ ေတာင္းဆုိလာတယ္။ အဲဒီအတြက္လည္း က်ေနာ္ ဘဝကုိ ရင္းခဲ့တယ္ ဆုိေတာ့ အခုခ်ိန္ထိပဲ အဲဒီ freedom of expression ဆုိတာကုိပဲ ဦးတည္ေနတယ္ဆုိတာကုိ က်ေနာ္ သူ႔တုိ႔ေရွ႔မွာ ေျပာျပခဲ့တယ္ခင္ဗ်။"
သူ႔ေဟာေျပာခ်က္ေတြထဲက သူပထမဦးဆုံး ကဗ်ာစတင္ေရးဖြဲ႔တုန္းက အေၾကာင္းေတြ ေျပာျပတဲ့အခါမွာ လာေရာက္နားေထာင္တဲ့ ပရိ္သတ္ေတြထဲက မ်က္ရည္က်တဲ့ သူေတာင္ရွိတယ္လုိ ့ ေျပာပါတယ္။
"က်ေနာ္ ကဗ်ာစေရးျဖစ္တဲ့ အခ်က္ကေလးကုိ သူတုိ႔ၾကိဳက္သြားတယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီခ်ိန္တုန္းက ၁၉၈၈ ေထာက္လွမ္းေရးတပ္ (၆) ဝန္းထဲမွာ က်ေနာ္ ေတာ္ေတာ္နွိပ္စက္ခံထားရလုိ႔ လဲေနတဲ့အခ်ိန္ေပါ့။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ က်ေနာ့္ေရွ႔မွာ သံတံခါးတခုရွိတယ္ ။ အဲဒီေရွ႔မွာ သစ္သားတံခါးၾကီးတခု ရွိတယ္။ အဲဒါၾကီးကုိ က်ေနာ္ျမင္ေနရတယ္ဗ်။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီတံခါးၾကီးက အျမဲပိတ္ထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ထမင္းေကြ်းမယ္ ေရလာေပးမယ္ဆုိတဲ့ အခ်ိန္က် အဲဒီတံခါးက ပြင့္တယ္ဗ်။ ဆုိေတာ့ က်ေနာ္ စိတ္ကူးတခု
ရတယ္။ တံခါးက အျမဲမပိတ္ပါလား။ ဒီတခါးက တခ်ိန္က်ရင္ ပြင့္တယ္ အဲဒီၤေတာ့ တေန႔က်ရင္ ငါလြတ္ရမယ္ဆုိတဲ့ အေတြးေလးရတယ္။ အဲဒီတုန္းက က်ဴဖ်ာၾကမ္းၾကမ္းၾကီးေတြ အေပၚမွာ အိပ္ရတယ္။ အဲဒီကဗ်ာေလးက က်ေနာ့္ဘဝရဲ့ ပထမဦးဆုံး ကဗ်ာဘဲ ။ က်ေနာ့္ဘဝရဲ့ ပထမဦးဆုံးကဗ်ာကလည္း အဲဒီလုိ အက်ဥ္းထဲ အက်ပ္ထဲ ေတာ္ေတာ္ စိတ္ပ်က္စရာေကာင္းတဲ့ ဘဝေရာက္ေနတုန္းမွာ ရလုိက္ေတာ့ အဲဒီကဗ်ာ ရပုံရနည္းနဲ႔ အဲဒီကဗ်ာ ေရးပုံေရးနည္းကုိ ေျပာျပလုိက္ေတာ့ တေယာက္ဆုိ ငုိတယ္ဗ်။"
နုိင္ငံတကာPEN အဖြဲ႔ကေန ျမန္မာနုိင္ငံမွာလည္း PEN အဖြဲ႔ ဖို႕နဲ႔ ကမၻာ့ အနုပညာရွင္ေတြနဲ႔ ျမန္မာ့ အနုပညာရွင္ေတြ ဖလွယ္နုိင္ေအာင္ သူတုိ႔ ကူညီမယ့္အေၾကာင္း ကမ္းလွမ္းတဲ့အတြက္ အဲဒီကိစၥကို ၾကိဳးပမ္းသြားမယ္လို႔လည္း ဆုိပါတယ္။
" Pen ကေတာ့ အေမရိကားေရာက္ေနကတည္းက ေတာက္ေလွ်ာက္ ကမ္းလွမ္းတယ္ခင္ဗ်။ ဗမာျပည္မွာလုပ္ပါ ။ ဘာလုိ႔လဲဆုိေတာ့ ဒီဥစၥာက ပုိက္ဆံကုန္တာမဟုတ္ဘူးဗ်။ က်ေနာ္တုိ႔လူစုယုံပဲ ဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အခ်င္းခ်င္းၾကားထဲမွာ မွ်ေဝပီးေတာ့ သေဘာတူတဲ့လူေတြစုလုိက္တာ စုလုိ္က္ေတာ့ အဖြဲ႔ေလးတခုျဖစ္သြားမယ္။ ျဖစ္သြားတဲ့အခါမွာ သူတုိ႔ အေနနဲ႔ကလည္း အနုပညာအရ ဆုိေတာ့ ဒီက စာေရးဆရာေတြ က်ေနာ္တုိ႔ ဆီလာမယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ဆီက စာေရးဆရာေတြ လည္း သူတုိ႔ ဆီပုိ႔မယ္ ဆုိေတာ့ ျမန္မာ့အနုပညာလည္း ကမၻာကသိမယ္။ ကမၻာ့အနုပညာ လည္း ျမန္မာက ရမယ္ဆုိေတာ့ အနုပညာခ်င္း ဖလွယ္ၾကတဲ့သေဘာ သို႔ေသာ္ ဘယ္လုိ အနုပညာလည္းဆုိေတာ့ လြတ္လပ္စြာေရးသားေဖာ္ျပ။ လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ထုတ္တင္ျပတဲ့ ဟာကုိ ျပည္သူေတြလည္း ခ်ျပလုိ႔ရမွာေပါ့။"
အခု က်င္းပတဲ့ လြတ္လပ္စြာေရးသားေဖာ္ျပခြင့္ ေဆြးေႏြးပြဲ ကို နုိင္ငံေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားက ကဗ်ာဆရာေတြ စာေရးဆရာေတြ သတင္းစာဆရာေတြနဲ႔ ျမန္မာနုိင္ငံသား စာေပ ဝါသနာရွင္ေတြ အပါအဝင္ လူ ၅၀ ေက်ာ္ တက္ေရာက္တာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။
RFA Burmese
