လႊတ္ေတာ္ အသီးသီးက ဖြဲ ့စည္းေပးေသာ ေကာ္မတီ ေကာ္မရွင္ႏွင့္ အဖြ ဲ့၀င္မ်ားကို ၿပည္ေထာင္စု အဆင့္ဟု အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုၿခင္းမွာ အေၿခခံဥပေဒႏွင့္ မညီညႊတ္ေၾကာင္း အေၿခခံ ဥပေဒခံုရံုး၏ ဆံုးၿဖတ္ခ်က္အေပၚ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားက မေက်နပ္ ၾကေသာေၾကာင့္ ဆံုးၿဖတ္ခ်က္ မွားယြင္းေၾကာင္း မဲခြဲဆံုးၿဖတ္ၿခင္း ခံုရံုးအဖြဲ ့၀င္မ်ားကို ၿပစ္တင္ရံွဳ့ခ်ၿခင္း ဆံုးစမ္းစစ္ေဆးၿခင္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ လွ်က္ရွိေၾကာင္း ၾကားသိရသည္။
ခံုရံုးအပါအ၀င္ တရားရံုးမ်ား၏ စီရင္ဆံုးၿဖတ္ခ်က္မ်ားကို တရားေရး ဆိုင္ရာအဖြဲ ့စည္း အဆင့္ဆင့္ကသာ အယူခံ ၿပင္ဆင္မွဳမ်ားၿဖင့္ ၿပင္ဆင္ဆံုးၿဖတ္ခြင့္ရွိသည္။ ဥပေဒတြင္ အၿပီးအၿပတ္ၿဖစ္သည္ဟု အခြင့္အာဏာေပးထားေသာ တရားရံုး၏ ဆံုးၿဖတ္ခ်က္ကိုမူ ၿပင္ဆင္ဆံုးၿဖတ္ပိုင္ခြင့္မရွိပါ။ မွားယြင္းသည္ဟုလည္း ဆံုးၿဖတ္ပိုင္ခြင့္ မရွိေၾကာင္းဥပေဒမ်ားတြင္ေတြ ့ရွိရသည္။သုိ ့မွသာ ဥပေဒကို ေလးစားလိုက္နာရာ ေရာက္ေပသည္။ ဥပေဒကို မလိုက္နာလွ်င္၊ မေလးစားလွ်င္ ယေန ့လူေဘာင္အဖြဲ ့အစည္း မ်ားအားလံုးသည္ ကိုယ္ထင္တိုင္း လုပ္ၾကသည့္ေက်ာက္ေခတ္ လူ ့အဖြ ဲ့အစည္းအၿဖစ္ ၿပန္ေရာက္သြားမည္ ၿဖစ္သည္။ အကယ္ရွ်္ ဆံုးၿဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ေသာ တရားသူၾကီးမ်ား အဂတိလိုက္စားပါက အဂတိအမွဳၿဖင့္ အေရးယူရန္ၿဖစ္သည္။ တရားရံုးမ်ား၏ အၿပီးသတ္ဆံုးၿဖတ္ခ်က္ကို လႊတ္ေတာ္က မဲခြဲဆံုးၿဖတ္ပိုင္ခြင့္မရွိသလို ေခ်ၿဖတ္ပိုင္ခြင့္လည္း မရွိပါ။ ထိုသို ့မဟုတ္လွ်င္ တရားစီရင္ေရးအာဏာသည္ မည္သို ့သက္ေရာက္ရမည္နည္းဟု ေမးခြန္းထုတ္စရာ ၿဖစ္လာသည္။ ႏိုင္ငံတကာတြင္လည္း တရားရံုးမ်ား၏ အၿပီးသတ္ဆံုးၿဖတ္ခ်က္ကို လႊတ္ေတာ္မွ မဲခြဲဆံုးၿဖတ္ခဲ့သည္ဟု မရွိခဲ့ဘူးပါ။ ေလးစားလိုက္နာသည္သာ ေတြ ့ၿမင္ရပါသည္။ ဥပမာအားၿဖင့္ တရားစီရင္ေရးကိုတာ၀န္ထမ္းေဆာင္သူတရားသူၾကီးၿဖစ္လင့္ကစား ၊ ၄င္းကိုယ္တိုင္ အၿငိမ္းစားယူၿပီး ၿပင္ပေရွ ့ေနအၿဖစ္ တရားရံုးလုိက္ပါေဆာင္ရြက္သည့္အခါတြင္ ၄င္းအပါအ၀င္ တရားလို ေရွ ့ေန ၊ တရားခံေရွ ့ေနႏွင့္လက္ရွိေဆာင္ရြက္ေနေသာ တရားသူၾကီးတို ့သည္ဥပေဒတစ္ခုတည္းကိုပင္ အၿမင္ၿခင္းမ်ားတူညီႏိုင္ၾကမည္မဟုတ္ေပ။ အၿမင္ခ်င္းမတူၾကေသာ္လည္း ဥပေဒက အာဏာအပ္ႏွင္းထားသည့္ လက္ရွိတရားသူၾကီး၏ ဆံုးၿဖတ္ခ်က္ကို လိုက္နာၾကရမည္ ၿဖစ္သည္။ ယင္းမွာ လြတ္လပ္စြာ တရားစီရင္ေရးႏွင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၏အႏွစ္သာရပင္ၿဖစ္သည္။
အကယ္ရွ်္ ဥပေဒသည္ ပကတိအေၿခအေနႏွင့္ မကိုက္ညီပါက ဥပေဒကို လႊတ္ေတာ္က ၿပင္ဆင္ရံုသာ ရွိမည္ၿဖစ္သည္။ သို ့ရာတြင္ တည္ဆဲလက္ရွိဥပေဒ အရ တရားစီရင္မွဳကို အၿမင္တူသည္ၿဖစ္ေစ မတူသည္ၿဖစ္ေစ လႊတ္ေတာ္က ေလးစားလိုက္နာရမည္သာၿဖစ္သည္။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက မဲခြဲဆံုးၿဖတ္ၿခင္းသည္ ဥပေဒၿပဳေရးတြင္သာ အက်ံဳး၀င္ၿပီး တရားစီရင္ေရးတြင္ ယင္းသို ့လႊမ္းမိုးေဆာင္ရြက္ခြင့္ မရွိပါ။ သို ့မွသာ လြတ္လပ္စြာ တရားစီရင္ႏိုင္မည္ ၿဖစ္သည္။ လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ အၿမင္မတူကမွ်ၿဖင့္ ခံုရံုးအဖြဲ ့အ၀င္မ်ားကို အေရးယူမည္ဆိုပါက ေနာင္တြင္ မည္သူမွ် တရားစီရင္၀ံ့ၾကမည္မဟုတ္။ ယင္းသို ့ဆိုလွ်င္ တရားစီရင္ေရး စနစ္တခုလံုး ပ်က္္စီး ဆံုးရံုးရေပေတာ့မည္။
ကမၻာ ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘယ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း အၿမင္ၿခင္းမတူသည္မွာ ေၾကာက္စရာမလိုေၾကာင္း အၿပန္အလွန္ ၿငိ ့ႏွိဳင္းေၿဖရွင္းရန္သာ လိုေၾကာင္း လႊတ္ေတာ္တြင္ လက္ေတြ ့က်က် ေဆြးေႏြးေထာက္ၿပခဲ့ေသာ္လည္း ဆႏၵလြန္ကဲေနသည့္ အခ်ိဳ့ေသာကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေဆြးေႏြးခ်က္ကို အေလးမထား ပစ္ပယ္ခဲ့ၾကေၾကာင္းေတြ ့ရွိရသည္။ ဖြဲ ့စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၁(က) တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ အခ်ဳပ္အၿခာအာဏာ၏ ခက္မ သံုးၿဖာၿဖစ္သည့္ ဥပေဒၿပဳေရးအာဏာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ ႏွင့္ တရားစီရင္ေရး အာဏာတို ့ကိုတတ္ႏိုင္သမွ် ပိုင္းၿခားသံုးစြဲၿခင္းႏွင့္ အခ်င္းခ်င္းအၿပန္အလွန္ ထိန္းအေက်ာင္းၿခင္းၿပဳေၾကာင္း အတိအလင္းေဖာ္ၿပထားသည္။ ဥပေဒၿပဳေရးအာဏာက တရားစီရင္ေရးအာဏာကို လႊမ္းမိုးသည္ဟု ေဖာ္ၿပထားၿခင္းမရွိပါ။ အခ်ိဳ ့ေသာ သူမ်ားေရးသားေၿပာဆိုေနၾကသည့္ လႊတ္ေတာ္သည္ ၿပည့္သူ ့ကိုယ္စားလွယ္မ်ားၿဖင့္ ဖြဲ ့ စည္း ထားၿခင္းၿဖစ္သၿဖင့္ တရားစီရင္ေရးကို လႊမ္းမိုးႏိုင္ခြင့္ ရွိသေယာင္ေယာင္ ေၿပာဆိုေရးသား ေနၾကသည္ကို ေတြ ့ရွိရသည္။ ကိုယ္လိုရာကို ဆြဲၿပီး ေၿပာဆိုေရးသားၿခင္းမွာ မသင့္ပါ။ ဥပေဒသည္ လႊတ္ေတာ္အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံသားတုိင္း လိုက္နာရမည့္ စည္းကမ္း ၿဖစ္ပါသည္။ ဖြဲ ့ စည္းပံုအၿခခံဥပေဒသည္လည္း လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ႏိုင္ငံ၀န္ထမ္းမ်ား၊ အသိပညာရွင္အတတ္ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ လုပ္သားၿပည္သူအားလံုးတို ့က ေရးဆြဲအတည္ၿပဳခဲ့ၾကၿခင္း မဟုတ္ပါေလာ။ မိမိတို ့ေရးဆြဲအတည္ၿပဳသည့္ ဥပေဒကို မိမိတို ့လုိက္နာရန္လိုမလို ဆန္းစစ္ၾကည့္သင့္သည္။
ၿပည္သူ ့လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ဥပေဒမ်ား၏ အခန္း (၁)အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္တြင္ လႊတ္ေတာ္အသိီးသီးႏွင့္ ယင္းတို ့ကဖြဲ ့စည္းေပးထားေသာ ေကာ္မတီ၊ ေကာ္မရွင္ႏွင္ ့ အဖြဲ ့အ၀င္မ်ားသည္ ၿပည္ေထာင္စု အဖြဲ ့အစည္းမ်ားၿဖစ္သည္ဟု အဓိပ္ပယ္ဖြင့္ဆိုထားေၾကာင္း ေတြ ့ ရသည္။ လႊတ္ေတာ္ကိုကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ယင္းၿပဠာန္းခ်က္ကို ဆုပ္ကိုင္ၿပီး ေၿပာဆိုေနၾကၿခင္း ၿဖစ္သည္။ သို ့ရာတြင္ အဆိုပါဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၇ တြင္ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဠႏွင္ ့ ဒုကၠဠမ်ားသည္ ၿပည္ေထာင္စု အဆင့္အဖြဲ ့အစည္းတခုခုတြင္ တာ၀န္ေပးအပ္ၿခင္းခံရပါက ဥကၠဠႏွင္ ့ဒုဥကၠဠရာထူးတို ့ မွ ႏွဳတ္ထြက္ေပးရမည္ဟု ေဖာ္ၿပထားသည္။ ဖြဲ ့စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒတြင္ ယင္းေကာ္မတီ၊ ေကာ္မရွင္ႏွင့္ အဖြဲ ့အ၀င္မ်ားကို ၿပည္ေထာင္စု အဆင့္ အၿဖစ္အဓိပ္ပယ္ဖြင့္ဆိုထားၿခင္း မရွိေၾကာင္းေတြ ့ရသည္။ လႊတ္ေတာ္ဥပေဒမ်ားသည္ ဖြဲ ့စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒႏွင့္ ကြဲလြဲေနေၾကာင္းေတြ ့ရသည္။ဖြဲ ့စည္းပံု အေၿခခံဥပေဒပုဒ္မ ၄၄၆ တြင္ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားသည္ အေၿခခံဥပေဒႏွင့္ ကြဲလြဲဆန္ ့က်င္ေနလွ်င္ ၿပတ္ၿပယ္ေၾကာင္းေဖာ္ၿပထားသည္။ အေၿခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၄၄၉ တြင္ ဖြဲ ့စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒသည္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြင္းရွိ ဥပေဒအားလံုး၏ အေၿခခံဥပေဒၿဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ၿပပါရွိသည္။ သို ့ၿဖစ္ေသာေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္အသိီးသီး၏ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားတြင္လည္းေကာင္း ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက တင္သြင္းသည့္ တင္သြင္းလႊာတြင္လည္းေကာင္း ေဖာ္ၿပထားသည့္ ေကာ္မရွင္၊ ေကာ္မတီ ႏွင့္အဖြဲ ့အ၀င္မ်ားသည္ ၿပည္ေထာင္စုအဆင့္အဖြဲ ့အစည္း ၿဖစ္သည္ဆိုသည့္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္မွာ ဖြဲ ့ စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒတြင္ ေဖာ္ၿပထားၿခင္းမရွိသၿဖင့္ အေၿခခံဥပေဒႏွင့္ ကြဲလြဲဆန္ ့က်င္ေနေၾကာင္း၊ ယင္းသို ့ကြဲလြဲဆန္ ့က်င္ေနသၿဖင့္ ေကာ္မရွင္၊ ေကာ္မတီ ႏွင့္အဖြဲ ့အ၀င္မ်ားသည္ ၿပည္ေထာင္စုအဆင့္အဖြဲ ့အစည္း ၿဖစ္သည္ဆိုသည့္ အဓိပ္ပယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္မွာ ဥပေဒႏွင့္ညီညႊတ္ၿခင္းမရွိဟု အေၿခခံဥပေဒ ခံုရံုးက ဆံုးၿဖတ္ခဲ့ၿခင္းမွာ မွားယြင္းၿခင္းမရွိေၾကာင္း ေတြ ့ ရွိရသည္။
လႊတ္ေတာ္မ်ားက ခံုရံုးအဖြဲ ့အ၀င္မ်ားကို မွားယြင္းဆံုးၿဖတ္မွဳၿဖင့္ ၿပစ္တင္ ရွံဳ ့ ခ်မည္ဆိုပါလွ်င္ မူလက ေရြးခ်ယ္ခံထားခဲ့ေသာႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၊ ၿပည္သူ ့လႊတ္ေတာ္ဥကၠဠ၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ဥကၠဠတို ့သံုးဦးတြင္လည္းေကာင္း အတည္ၿပဳေပးခဲ့ၾကေသာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အားလံုး တြင္လည္းေကာင္း တာ၀န္မကင္း ၿဖစ္မည္ကို စိုးရိမ္မိသည္။
ၿပည္သူ ့လႊတ္ေတာ္ဥကၠဠ သူရဦးေရႊမန္း ယခင္က မၾကာမၾကာ ေၿပာခဲ့ဘူးေသာစကားမွာ ဥပေဒအထက္တြင္ မည္သူမွ်မရွိဟုၿဖစ္သည္။ ယခုအခါ သူရဦးေရႊမန္းက လႊတ္ေတာ္အထက္တြင္ မည္သူမွ် မရွိဟုဆိုေနၿပန္ၿပီၿဖစ္ရာ လႊတ္ေတာ္သည္ ဥပေဒအထက္တြင္ရွိေနၿပီလား ဥပေဒၿပဳသူမ်ားသည္ ဥပေဒကို လိုက္နာရန္မလိုေတာ့ဘူးလား ဟုေမးခြန္းထုတ္စရာၿဖစ္ေနေၾကာင္းေတြ ့ ရွိရသည္။
ေအာင္ဟိန္း(တရားေရး) ၊ ေခတၱ ေနၿပည္ေတာ္
